Ông Barack Obama khi c̣n là ông chủ Nhà Trắng đă kư đạo luật phục hồi việc bảo vệ trọn đời của Cơ quan Mật vụ với các cựu tổng thống Mỹ. Một điều mà nhiều người thắc mắc là nếu bị kết tội và phải ngồi tù, các cựu tổng thống Mỹ có c̣n nhận được sự bảo vệ từ mật vụ?
Lực lượng mật vụ Mỹ làm nhiệm vụ. Ảnh: AP
Sáng 26/1 (giờ Việt Nam), Hạ viện Mỹ chính thức đệ tŕnh điều khoản luận tội ông Trump lên Thượng viện, trong đó cáo buộc cựu Tổng thống Mỹ kích động đám đông náo loạn Điện Capitol hôm 6/1. Phiên ṭa luận tội ông Trump dự kiến diễn ra vào tuần thứ 2 của tháng 2.
Dù kết quả của phiên ṭa vẫn chưa ngă ngũ và đây cũng không phải là phiên ṭa có chức năng kết án tù cho ai đó, nhưng từ vụ việc này của ông Trump, không ít người thắc mắc về đặc quyền được Cơ quan Mật vụ bảo vệ trong trường hợp các cựu tổng thống Mỹ bị kết tội và phải ngồi tù. Lịch sử Mỹ có từng ghi nhận trường hợp nào như vậy?
Theo trang Slate, Cơ quan Mật vụ Mỹ vẫn có trách nhiệm bảo vệ cựu tổng thống Mỹ hoặc cựu đệ nhất phu nhân Mỹ, ngay cả khi họ bị kết tội và phải ngồi tù. Tuy nhiên, trường hợp này chưa từng xảy ra trong lịch sử nước Mỹ. V́ vậy, các mật vụ và cựu mật vụ cũng chưa từng được trải nghiệm t́nh huống đặc biệt này.
Một phát ngôn viên của Mật vụ Mỹ thậm chí c̣n từ chối đề cập chi tiết tới vấn đề này. "Đó là quá tŕnh mà chúng tôi phải thực hiện ngay cả khi một cựu tổng thống Mỹ ngồi tù. Nhưng chúng tôi chỉ quan tâm nếu như nó xảy ra, c̣n không, chúng tôi sẽ không nghĩ đến quá tŕnh đó", một phát ngôn viên Mật vụ Mỹ chia sẻ với tờ The Explainer.
Về khía cạnh nào đó, bối cảnh nhà tù có thể coi là "an toàn". Một cựu tổng thống Mỹ hoặc cựu đệ nhất phu nhân Mỹ nếu bị ngồi tù sẽ không phải lo lắng quá nhiều về việc bị bắt cóc hay tống tiền để lấy thông tin. Nhưng cựu tổng thống Mỹ và cựu đệ nhất phu nhân có thể phải đối mặt với t́nh trạng bạo lực cao hơn so với bên ngoài. Một thống kê năm 2018 cho thấy, các vụ cưỡng hiếp và hành hung xảy ra giữa tù nhân cao hơn khoảng 15 - 30 lần so với bên ngoài nhà tù.
Theo trang Slate, Mật vụ Mỹ có thể sẽ triển khai một đội bảo vệ tới nhà tù, nơi cựu tổng thống Mỹ hoặc cựu đệ nhất phu nhân bị giam giữ. Họ sẽ được bố trí tại pḥng giam, sân nhà tù hoặc khu vực lân cận của các tù nhân quan trọng.
Trong trường hợp này, các đặc vụ không cần phải đi lại liên tục bên trong pḥng giam của cựu tổng thống Mỹ hoặc cựu đệ nhất phu nhân, mà chỉ cần đứng ở khoảng cách đủ gần để theo dơi.
Một phương án khác cho Mật vụ Mỹ là chuyển giao trách nhiệm bảo vệ cho Cục Nhà tù hoặc Sở Cải huấn cấp bang. Trong trường hợp này, Mật vụ sẽ kiểm tra toàn bộ khu vực pḥng giam của cựu tổng thống Mỹ hoặc đệ nhất phu nhân và các thủ tục để đảm bảo mọi thứ suôn sẻ, an toàn. Sau đó, mọi việc sẽ được bàn giao cho quản giáo. Cơ quan Mật vụ sau đó có thể bố trí một đặc vụ tại văn pḥng chính của nhà tù để xử lư t́nh huống khẩn cấp hoặc khó xử. Một kế hoạch đặc biệt cũng được đưa ra để sơ tán cựu tổng thống Mỹ hoặc cựu đệ nhất phu nhân trong trường hợp xảy ra bạo loạn trong tù.
Cựu tổng thống Mỹ và cựu đệ nhất phu nhân cũng có thể từ chối quyền được Mật vụ Mỹ bảo vệ. Cựu Đệ nhất phu nhân Pat Nixon đă từ chối quyền được bảo vệ vào năm 1984. Cựu Tổng thống Richard Nixon cũng làm điều tương tự năm 1985.