Tổ chức Y tế Thế giới xếp Beta vào nhóm biến chủng mới đáng quan ngại (VOCs), cấp độ cao hơn biến chủng cần được chú ư (VOIs), sau khi biến chủng nCoV mới này được cảnh báo đă xuất hiện ở hầu hết các tỉnh của Nam Phi và lan ra ít nhất 7 quốc gia, vùng lănh thổ trên thế giới.
Mới đây, một bài viết trên Medical News về một biến chủng mới có độ nguy hiểm cao đang báo động tại Nam Phi và nhiều quốc gia trên thế giới. Cụ thể, từ khi biến chủng Beta (B.1.3.51) được phát hiện lần đầu tiên ở Nam Phi, chúng vẫn thường xuyên được theo dơi trên Mạng lưới Giám sát bộ gene (NGS-SA) của nước này. Tổ chức Y tế Thế giới xếp Beta vào nhóm biến chủng mới đáng quan ngại (VOCs), cấp độ cao hơn biến chủng cần được chú ư (VOIs).
Trong nghiên cứu đăng tải trên medRxiv (đang chờ phản biện), nhóm chuyên gia tại Nam Phi phát hiện một biến chủng nCoV mới khi phân tích làn sóng Covid-19 thứ 3 của Nam Phi (xuất hiện từ cuối tháng 5). Họ đánh giá biến chủng này cần được quan tâm bởi đặc điểm trong tŕnh tự gene của nó.
Theo bài báo, biến chủng này được gán vào ḍng PANGO C.1.2, gọi tắt tên là C.1.2, tiến hóa từ ḍng C.1. Phát hiện này được xem là bất thường bởi lần cuối cùng dữ liệu theo dơi ghi nhận thông tin của ḍng C.1 tại Nam Phi là vào cuối tháng 1.
Biến chủng nCoV mới được phát hiện ở Nam Phi chứa nhiều đột biến ưu thế từng xuất hiện trên các biến thể như Delta, Beta, Gamma. Ảnh: Shutter Stock
Các tác giả cho hay: "Đến nay, C.1.2 được phát hiện ở phần lớn các tỉnh của Nam Phi và 7 quốc gia khác trải dài từ châu Phi, châu Âu, châu Á đến châu Đại Dương".
Tháng 5, C.1.2 được phát hiện lần đầu tiên ở các tỉnh Mpumalanga và Gauteng của Nam Phi. Ngay sau đó, nó đă được phát hiện ở nhiều khu vực, như tỉnh KwaZulu-Natal và Limpopo của nước này, rồi lan sang Anh, Trung Quốc.
Đến ngày 13/ 8, biến chủng C.1.2 được t́m thấy ở phần lớn các tỉnh tại Nam Phi và nhiều nước như New Zealand, Mauritius, Cộng ḥa Dân chủ Congo, Bồ Đào Nha, Thụy Sĩ.
Nhóm nghiên cứu sẽ tiếp tục theo dơi khả năng lây truyền cũng như độc lực của biến chủng này qua các nghiên cứu trong ống nghiệm.
C.1 từng được xem là biến chủng có tốc độ lây truyền rất chậm. Sau đó, C.1 được phát hiện ở Cộng ḥa Mozambique với những đột biến mới (thay đổi mă di truyền của virus). Nó được gán mă số thuộc ḍng PANGO C.1.1 để theo dơi trên mạng lưới giám sát của Nam Phi.
Nhờ vậy, thời gian gần đây, nhóm chuyên gia phát hiện hàng loạt F0 trong làn sóng Covid-19 thứ 3 của Nam Phi mang tŕnh tự gene của biến chủng mới. Các tŕnh tự này khác với C.1.1. Kết quả giải tŕnh tự gene biến chủng mới được các nhà khoa học Nam Phi gán theo dơi là ḍng PANGO C.1.2 vào ngày 22/7.
Tuy nhiên, điều mà nhóm quan tâm nhất chính là C.1.2 đă tích lũy các đột biến bổ sung. Những đột biến này cũng có khả năng ảnh hưởng hiệu quả của kháng thể trung ḥa.
Các nhà nghiên cứu thậm chí phát hiện tŕnh tự gene của C.1.2 rất gần với biến chủng Lambda (C.37) về nhiều mặt.
Theo báo cáo của nhóm tác giả, C.1.2 chứa nhiều đột biến mới so với C.1 cũng như các biến chủng cần chú ư (VOIs) hay đáng quan ngại (VOCs) khác như Beta, Alpha, Delta… Khoảng 52% đột biến trong C.1.2 đă từng xuất hiện ở các biến chủng VOIs và VOCs.
Điển h́nh như đột biến D614G, phổ biến trên tất cả biến chủng nCoV mới. Hay đột biến E484K và N501Y cũng đă được t́m thấy trong các biến chủng Beta, Gamma. N501Y trong Alpha và E484K được t́m thấy trong biến thể Eta.
Những biến chủng này đều đă xuất hiện trong bộ gene của C.1.2 khiến giới chuyên gia lo lắng. Bởi đây đều là các đột biến chiếm ưu thế, từng được cảnh báo giúp biến chủng nCoV lây lan nhanh hơn, nguy cơ kháng lại vaccine.
Nhóm tác giả đang phân tích và đánh giá phản ứng miễn dịch với vaccine với biến chủng này trước khi đưa thêm nhiều cảnh báo chính thức khác.