Ở đây, người Đức đang đặt ra vấn đề: VN uyển chuyển chống dịch theo phương Tây được, thì có thể thay đổi theo giá trị phương Tây được. Nên thử tạo điều kiện cho họ phát triển kinh tế và tiếp cận phương Tây nhiều hơn.
Một điều rất quý là, người Đức rất thật lòng thương VN, cả trên chính trường và ngoài đời thường. Tình cảm đó không phải do cộng đồng người Việt ở đây hoàn hảo và lương thiện. Ngược lại. Nhưng với sự giúp đỡ của người Đức, cộng đồng người Việt thay đổi rất nhanh, hội nhập rất nhanh và rất sớm “trở nên lương thiện”. Người Đức đánh giá cao “khả năng thay đổi” của người Việt Nam. Có những dân tộc trơ lì, trì độn không thay đổi được. Nhưng dân Việt Nam thì khác, họ linh hoạt và nhanh nhạy tìm hướng đi trong những tình huống thuận lợi, và cả không thuận lợi – một cách ngoạn mục.
Phía bên Tây thì tôi khỏi bàn, sự hội nhập có điều kiện thuận lợi và hoàn hảo nên nó xảy ra rất nhanh.
Phía bên Đông là một sự thay đổi thú vị. Một cộng đồng thợ khách, sau ngày thống nhất nước Đức, họ liều lĩnh ở lại tìm mọi cách mưu sinh. Khi đó, cách mưu sinh nhanh kiếm tiền nhất là buôn lậu. Buôn lậu thuốc lá là chính, buôn người là phụ. Kèm theo buôn lậu là những vụ thảm sát man rợ giữa người Việt với người Việt. Sự tàn ác, vô nhân tính, vô pháp luật của người Việt từng gây kinh hãi cả châu Âu. Vấn đề tưởng như là không thể giải quyết được, tưởng như chỉ còn cách “tống cổ” hết người Việt tị nạn về nước. Nhưng rồi chính sách “an cư lập nghiệp” về lâu về dài của chính phủ Đức đã thay đổi một cộng đồng hỗn độn với nhiều nhân tố tội ác.
Những người Việt Nam có giấy tờ hợp pháp, được làm ăn hợp pháp, được luật pháp bảo vệ an ninh bắt đầu thay đổi. Họ làm việc quần quật 15 giờ đồng hồ/ngày, bất kể thứ Bảy, Chúa Nhật, ngày lễ. Trên đất lành, cây cam bắt đầu sanh trái ngọt. Ba mươi năm sau, ở thủ đô Bá Linh, người Việt Nam chiếm lĩnh gần như “toàn bộ” thị trường ăn uống và buôn bán hoa tươi. Đó là thị trường nhọc nhằn vất vả, phải nhặt từng đồng của khách mà các dân tộc khác không kham nổi. Tệ nạn và tội ác co cụm dần và bắt đầu tự khoanh vùng, mà hiện nay chỉ chủ yếu từ Việt Nam trực tiếp đưa qua.
Hình ảnh những người Việt Nam bé nhỏ lam lũ, làm quần quật không kể giờ giấc và “luôn tươi cười” đã trở thành hình ảnh quen thuộc, đáng yêu trong mắt người Đức. Ở một đất nước rất xem trọng sức lao động và sự chân thật, rất nhiều người Đức nói với tôi rằng: người Việt làm việc vất vả nhưng vẫn tươi cười niềm nở, tôi thích nụ cười Việt Nam này.
Tôi cũng vậy, tôi thích nụ cười của đồng bào tôi. Họ có thể mỉm cười trong những ngày khổ ải nhất và gồng mình đi tới.
Tôi cũng vậy, tôi làm việc vất vả nhưng hay cười.
*
À, tôi định viết một comment thôi, nhưng rồi suy nghĩ lan man thành một status. Ừ, thì tâm sự với bạn bè một chút. Những gì trong bài báo đó, tôi biết lâu rồi. Nhưng một trang thông tin có uy tín như Deutsche Welle đăng tải thì có giá trị nhiều lắm. Deutsche Welle là tiếng nói chính thức của nhà nước Đức, được phát ra thế giới bằng 30 ngôn ngữ. Bài báo này có thể được xem như quan điểm của chính phủ Đức hướng về Đông Á.
Hợp tác với người Đức thì có nhiều cái lợi:
1. Họ đã có sẵn tình cảm tốt dành cho người VN.
2. Họ có kinh nghiệm trên chính đất nước với một phần XHCN của họ. Làm thế nào để thay đổi, để tiến tới giá trị dân chủ, người Đức biết rõ hơn ai.
3. Họ có kinh nghiệm thay đổi cộng đồng người Việt bằng tác động của luật kinh tế sạch.
3. Họ là loại bạn chân thật, không đánh cờ theo kiểu thí tốt, bỏ xe, bắt pháo loạn xạ... như mấy ông to đầu khác. Người Đức không có tính lật lọng.
4. Họ là cường quốc kinh tế hàng đầu ở châu Âu. Họ cần thị trường sản xuất máy móc, sản xuất vật liệu điện tử đáng tin cậy. Cái này rất hợp với tay nghề khéo léo, sự thông minh và tính kiên nhẫn của người VN. Hơn nữa, nó mang lại lợi nhuận cao. Cao hơn ngành may dệt, nông hải sản nhiều lắm. (Phần số 4 này, bạn có thể tranh luận thêm. Nó hay lắm đó).
5. Họ, chính phủ mới ở Đức đang rất ghét TQ và muốn sửa chữa những sai lầm của chính phủ Merkel. Nhưng họ cần một vùng đệm để rút ra khỏi TQ. Mà VN là nơi họ muốn đặt niềm tin.
Thủy Hương