Theo như một phân tích của Reuters cho thấy số lượng các vụ kiện ra ṭa liên quan đến các lệnh cấm đó tăng lên rơ rệt trong những năm gần đây, và giới vận động hành lang của doanh nghiệp nước ngoài cũng lên tiếng bày tỏ quan ngại về xu hướng có rất nhiều người Trung Quốc và công dân nước ngoài đă bị mắc kẹt v́ các lệnh cấm xuất cảnh này.
Trung Quốc tăng cường các lệnh cấm xuất cảnh trong bối cảnh căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh gia tăng liên quan đến vấn đề thương mại và an ninh
Trung Quốc đang tăng cường hạn chế người xuất cảnh, bao gồm cả những giám đốc điều hành doanh nghiệp mang quốc tịch nước ngoài. Đây được xem là một thông điệp gây sốc khi giới chức Trung Quốc cho biết quốc gia này đang mở cửa trong lĩnh vực kinh doanh sau ba năm đóng cửa v́ đại dịch Covid, theo phân tích của Reuters.
Theo báo cáo từ nhóm hoạt động v́ nhân quyền Safeguard Defenders, rất nhiều người Trung Quốc và công dân nước ngoài đă bị mắc kẹt v́ các lệnh cấm xuất cảnh này. Trong khi đó, một phân tích của Reuters cho thấy số lượng các vụ kiện ra ṭa liên quan đến các lệnh cấm đó tăng lên rơ rệt trong những năm gần đây, và giới vận động hành lang của doanh nghiệp nước ngoài cũng lên tiếng bày tỏ quan ngại về xu hướng này.
"Kể từ khi Tập Cận B́nh lên nắm quyền vào năm 2012, Trung Quốc đă mở rộng phạm vi pháp lư cho các lệnh cấm xuất cảnh và ngày càng tăng cường sử dụng chúng, đôi khi nằm ngoài sự biện minh của pháp luật," báo cáo từ Safeguard Defenders cho biết.
"Trong khoảng từ năm 2018 đến tháng Bảy năm nay, không dưới năm bộ luật mới hoặc chỉnh sửa của Trung Quốc quy định việc sử dụng các lệnh cấm xuất cảnh, trong tổng số 15 đạo luật của hiện nay," Laura Harth, Giám đốc chiến dịch của Safeguard Defenders cho biết.
Safeguard Defenders ước tính "hàng chục ngàn" người Trung Quốc bị cấm xuất cảnh bất cứ lúc nào. Báo cáo này cũng trích dẫn một nghiên cứu năm 2022 của Chris Carr và Jack Wroldsen phát hiện 128 trường hợp người nước ngoài bị cấm xuất cảnh từ năm 1995 đến 2019, bao gồm 29 người Mỹ và 44 người Canada.
Sự quan tâm đối với các lệnh cấm xuất cảnh này xuất hiện trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc gia tăng liên quan đến thương mại và an ninh. Điều này tương phản với thông điệp của Trung Quốc về việc mở cửa chào đón đầu tư và khách du lịch từ nước ngoài, sau khi bị cô lập v́ các lệnh hạn chế Covid hà khắc nhất thế giới.
Phân tích của Reuters dựa trên số lệnh cấm, từ dữ liệu Ṭa án Nhân dân Cấp cao của Trung Quốc cho thấy số ca liên quan đến lệnh cấm tăng gấp tám lần trong khoảng thời gian từ năm 2016 đến 2022.
Trung Quốc hồi tuần rồi đă tăng cường luật chống gián điệp, cho phép các lệnh cấm có thể bị áp đặt lên bất kỳ người nào, Trung Quốc hay người nước ngoài, những người đang bị điều tra.
Hầu hết các trường hợp trong dữ liệu liên quan đến các lệnh cấm đều mang tính chất dân sự, không phải h́nh sự. Reuters không thể phát hiện bất kỳ người nước ngoài nào hoặc các vụ lật đổ nhạy cảm mang màu sắc chính trị hoặc những vấn đề an ninh quốc gia.
Khi so sánh, Mỹ và Liên minh châu Âu cũng có các lệnh cấm xuất cảnh đối với một số đối tượng t́nh nghi h́nh sự nhưng nh́n chung không v́ mục đích dân sự.