Theo như lời của bà Letitia James, Tổng Chưởng lư New York, nói với ṭa án rằng 370 triệu USD là số tiền bồi thường thiệt hại hợp lư mà gia đ́nh cựu Tổng thống Donald Trump cần chi trả. Đây là một h́nh phạt tài chính buộc trả lại các khoản lợi nhuận thu được qua các h́nh thức gian lận.
Cựu Tổng thống Donald Trump phát biểu trước báo chí trước khi bắt đầu phần kết luận trong phiên ṭa xét xử gian lận dân sự của ông ở New York.
Tương lai của đế chế kinh doanh thuộc gia đ́nh ông Trump có thể được quyết định hôm 16/2 khi một thẩm phán tại New York dự kiến sẽ đưa ra phán quyết trong phiên ṭa dân sự về gian lận của ông vào thứ Sáu.
Cựu tổng thống, các con trai ông và công ty cùng tên của ông đă bị cáo buộc gian lận thổi phồng giá trị tài sản trong các báo cáo gửi tới các bên cho vay.
Các công tố viên đă yêu cầu thẩm phán phạt ông Trump 370 triệu USD (khoảng 9.000 tỷ VND) và hạn chế khả năng kinh doanh của ông tại bang.
Ngay cả đối với một tỷ phú th́ đây vẫn là một khoản tiền lớn.
Các chuyên gia pháp lư nói với BBC rằng một khoản phạt lớn như vậy, cộng với các phán quyết cuối cùng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến đế chế bất động sản và giáng một đ̣n mạnh vào tài chính của ông Trump.
"Tuy ông ấy sẽ không đột nhiên trở thành tầng lớp lao động," cựu Công tố viên Liên bang Diana Florence nói. "Nhưng đó là một khoản tiền rất lớn. Tài sản của ông ấy sẽ bị suy giảm đáng kể."
Tại sao ông Trump có thể bị phạt 370 triệu đô la?
Bà Letitia James, Tổng Chưởng lư New York, nói với ṭa án rằng 370 triệu USD là số tiền bồi thường thiệt hại hợp lư mà gia đ́nh ông Trump cần chi trả. Đây là một h́nh phạt tài chính buộc trả lại các khoản lợi nhuận thu được qua các h́nh thức gian lận.
Bà tính toán số tiền này dựa trên ba yếu tố: số tiền ông Trump được cho là kiếm được từ việc tiết kiệm lăi suất trên các khoản vay do khai gian tài sản, "tiền thưởng" cho những nhân viên Trump Organization tham gia vào kế hoạch và lợi nhuận từ hai giao dịch bất động sản mà bà James đánh giá là có được do gian lận.
Việc quyết định h́nh phạt tài chính thuộc thẩm quyền của Thẩm phán Arthur Engoron khi ông đưa ra phán quyết.
Bất kể khoản tiền phạt là bao nhiêu, ông Trump cũng sẽ phải trả lăi hàng năm cho khoản tiền này, với thời gian tích lũy vài năm - tính từ ngày xảy ra hành vi phạm tội bị cáo buộc.
V́ vậy, bên cạnh khoản phạt, lăi suất 9% ở New York khiến ông Trump có thể phải trả thêm một khoản tiền có chín con số.
Ông Trump phủ nhận hành vi lừa đảo và nói rằng ông không phạm tội nào do các ngân hàng đă kiếm được tiền từ các khoản đầu tư của ông.
Ông Trump dự kiến sẽ kháng cáo, điều này sẽ khiến phán quyết bị hoăn lại tới khi một ṭa án cấp cao hơn xem xét lại vụ án.
Nhưng nếu muốn tránh nộp phạt hoặc bị tịch thu tài sản cá nhân trong thời gian kháng cáo, 30 ngày kể từ phán quyết, ông Trump phải nộp toàn bộ số tiền phạt để ṭa án giữ.
Khoản phạt nặng nề, nhưng chưa tới mức hủy hoại
Theo ước tính của tạp chí Forbes, tổng giá trị tài sản ṛng của ông Trump là 2,6 tỷ USD.
Văn pḥng Tổng Chưởng lư New York ước tính tài sản ṛng hàng năm của ông là 2 tỷ USD vào năm 2021.
Dựa trên những ước tính này, một khoản phạt 370 triệu USD sẽ khiến ông Trump mất khoảng 15-18% tài sản.
Tuy nhiên, ngoài khoản phạt c̣n đang lơ lửng này, ông Trump nợ nhà văn E Jean Carroll 83,3 triệu USD tiền bồi thường thiệt hại do tội phỉ báng sau phán quyết từ một vụ kiện khác hồi tháng Một.
Các khoản phí pháp lư của ông Trump cũng đang tăng lên khi ông phải đối mặt với bốn vụ án h́nh sự cấp bang và liên bang.
Những gánh nặng tài chính này, khi cộng dồn lại, có thể vượt quá số tiền mặt mà ông Trump sẵn có.
Theo các chuyên gia pháp lư, ông Trump có một vài lựa chọn như sau.
Thẩm phán Arthur Engoron
Để tránh việc phải trả trước toàn bộ số tiền, ông Trump có thể thử bảo lănh vay tiền - một cam kết của bên thứ ba rằng ông Trump có thể trả toàn bộ tiền phạt.
Điều này sẽ khiến ông phải tốn thêm hàng triệu USD, cộng với lăi suất và phí bổ sung.
Ông cũng có thể bị yêu cầu thế chấp tài sản.
Ông Steven Cohen từ Trường Luật New York giải thích rằng để bảo lănh vay tiền từ một công ty bảo lănh, một người đa phần cần phải đặt cọc khoảng 10% tổng số tiền nợ.
V́ vậy, nếu ông Trump nợ 370 triệu USD tiền bồi thường thiệt hại, ông có thể phải trả cho công ty bảo lănh 37 triệu USD để phát hành trái phiếu bảo lănh.
Ông Trump sẽ không được hoàn lại khoản phí này.
Ông Trump có thể bán tài sản để huy động đủ tiền mặt
Trong một lời khai, ông Trump cho biết ông có 400 triệu USD tiền mặt (BBC không thể xác minh độc lập số tiền đó).
Tuy nhiên, cùng với các phí và nghĩa vụ pháp lư khác, số tiền đó sẽ không đủ để đóng khoản phạt 370 triệu USD.
Bà Sarah Kristoff, một cựu công tố viên liên bang, cho biết: "Ông ấy sẽ phải suy nghĩ cách xoay xở với tài sản của ḿnh, như làm thế nào để huy động tiền từ việc thanh lư các cơ sở kinh doanh.”
Hầu hết tài sản của ông Trump gắn liền với các dự án bất động sản của ông.
Forbes cho biết đế chế bất động sản ở New York của ông trị giá 490 triệu USD, bao gồm ṭa chung cư cao tầng xa xỉ Trump Tower trị giá 56 triệu USD theo tính toán của tờ tạp chí này.
Danh mục đầu tư của ông bao gồm nhiều tài sản khác trên khắp đất nước, với các sân golf, ṭa nhà chung cư, khách sạn và thậm chí cả một nhà máy rượu vang.
William Thomas, giáo sư tại Trường Kinh doanh Ross thuộc Đại học Michigan, nói: "Ông Trump sẽ phải bán một thứ ǵ đó hoặc t́m cách thu hồi vốn để có tiền trả các khoản phí.”
Tổng Chưởng lư New York Letitia James ngồi phía sau ông Trump trong phần tranh luận luận tội cuối cùng.
Ông Trump cũng có thể sử dụng công cụ gây quỹ khổng lồ của ḿnh để trả những khoản phí pháp lư hàng chục triệu USD.
Theo tờ New York Times, 10% của mỗi đô la quyên góp từ những người ủng hộ sẽ được dùng để chi trả cho việc bào chữa cho ông trong các phiên ṭa dân sự và h́nh sự.
Ông đă sử dụng hai ủy ban hành động chính trị - Save America, vốn là phương tiện chính để chi trả phí pháp lư, và Make America Great Again, nguồn tài trợ cho nỗ lực tranh cử tổng thống của ông - để có tiền trang trải chi phí cho những phiên ṭa, mặc dù các ủy ban này thường được sử dụng để phục vụ mục tiêu chính trị.
Những ủy ban này tách biệt với tài khoản chính thức cho chiến dịch tranh cử tổng thống của ông.
Theo tính toán của Forbes, từ cáo trạng đầu tiên vào tháng 3 đến cuối năm 2023, Ủy ban Save America đă chi gần 40 triệu USD (khoảng 980 tỷ VND) cho phí luật sư và các khoản liên quan khác.
Bà Shanna Ports, một luật sư kỳ cựu của Trung tâm Vận động Hành lang (Campaign Legal Center), cho biết rằng theo các quy định tài chính về chiến dịch tranh cử liên bang, ông Trump có thể sử dụng Save America để trả khoản phạt theo lệnh của ṭa án.
Bà nói thêm rằng ông sẽ không được phép thanh toán khoản phạt này bằng quỹ tranh cử chính thức.
Tuy nhiên, gây quỹ cũng không phải một hướng đi thực tế trong trường hợp của ông Trump, các luật sư nói với BBC.
Cựu công tố viên liên bang Michel Epner cho biết, mức phạt lớn sẽ "tạo ra một cuộc khủng hoảng ḍng tiền nghiêm trọng khi ông ấy cố kiếm được số lượng tiền mặt lên tới 9 con số trong thời gian rất ngắn".
Ông Michel nói thêm rằng đây sẽ là một số tiền khổng lồ để gây quỹ từ những người ủng hộ ông Trump trong khoảng thời gian ngắn.
Theo hồ sơ gửi lên Ủy ban bầu cử liên bang, Ủy ban Save America của ông Trump bắt đầu năm mới với 5 triệu USD tiền mặt trong tay.
Ông Trump chỉ có thể nắm rơ hơn tương lai của việc kinh doanh cũng như tài sản cá nhân của ḿnh khi Thẩm phán Engoron đưa ra phán quyết cuối cùng.
Tuy nhiên, mặc cho cách chi trả được lựa chọn, bất kỳ khoản phạt lớn nào cũng có khả năng cao sẽ khiến vị cựu tổng thống đau đầu về tài chính.
Ông Thomas, một giáo sư kinh doanh, cho biết: “Ông Trump, mặc cho tất cả những xuyên tạc và dối trá về tài sản, thực sự là một người giàu có. Nhưng hầu hết mọi người đều không có sẵn 400 triệu USD.”