Cái bến ở Sài G̣n
Phan Xuân Trung
Xưa kia Sài G̣n có nhiều sông rạch, giao thông đường thủy nhiều. do đó có nhiều bến băi cho ghe, tàu neo đậu. Các bến đó là Bến Thành, Bến Nghé.
Sau khi chính quyền Ngô Đ́nh Diệm thành lập, các tên đường phố Sài G̣n được chuyển đổi từ tên Tây sang tên Ta, ông Ngô Văn Phát, Nhà văn – bút hiệu Thuần Phong được giao nhiệm vụ đặt lại tên đường cho Sài G̣n. Tất cả các tên đường được sắp xếp rất khoa học, có liên quan với nhau. Ví dụ đường Hai Bà Trưng và đường Thi Sách ở bên nhau, đường Hai Bà Trưng th́ dài c̣n Thi Sách th́ ngắn, nhỏ do công trạng trong lịch sử. Cô Giang, Cô Bắc, Nguyễn Thái Học được đặt gần nhau. Vơ Tánh, Gia Long, Vơ Bá Ṭng... ở gần nhau. Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Nguyễn Huệ được đặt cho các con đường lớn nhất...
Doc theo các con sông, để ghi nhớ lịch sử, ông Phát đặt các tên Bến Bạch Đằng, Bến Hàm Tử, Bến Chương Dương, Bến Vân Đồn... Đây là những địa danh ghi dấu những trận chiến hiển hách của dân tộc. Những địa danh này tất nhiên là ở miền Bắc nước ta, được đặt tên cho Sài G̣n để mọi người dân ghi nhớ lịch sử nước nhà.
Hiện nay, Bến Hàm Tử và Bến Chương Dương đă bị thay thế do có đại lộ Đông Tây, được đặt tên cho Vơ Văn Kiệt mà không có tái định cư cho 2 Bến này.
Biến mất tên đường là làm quên đi một phần lịch sử. Ngoài việc mất tên đường c̣n có việc làm mất tượng đài như tượng An Dương Vương giương nỏ thần ở khu vực cầu Móng, khi làm hầm Thủ Thiêm th́ bị đem vào viện bảo tàng Mỹ Thuật gần đó mà không cho phục dựng hay tượng Trần Nguyên Hăn nổi bật ở trước chợ Bến Thành.
Những thay đổi ngôn ngữ như ga thay cho bến, ṿng xuyến thay cho bùng b́nh, rẽ thay cho quẹo hay cua... làm phai mờ, xói ṃn kư ức, xói ṃn văn hóa, xói ṃn lịch sử mà những nhà văn hóa đă gây dựng.
__________________
|