Sau khi người đầu tiên đứng ra tố giác các sai phạm của công ty cung cấp của hăng Boeing
"bỗng dưng" chết trong xe của ḿnh hồi tháng Ba vừa qua, th́ nay người tố giác thứ hai lại chết đột ngột hôm 30 tháng Tư.
Sáng ngày 3 tháng Năm, báo chí các nơi đồng loạt đăng tải về cái chết
"bất ngờ" của Joshua Dean, 45 tuổi, cựu kiểm toán viên chất lượng tại
Spirit AeroSystems, người đă công khai tuyên bố rằng ban đứng đầu công ty đă bỏ qua những khiếm khuyết trong quá tŕnh sản xuất trên chiếc
737 MAX của hăng Boeing.
Spirit AeroSystems là công ty chuyên cung cấp của hăng Boeing.
(Minh họa: Sven Piper/Unsplash)
Ông Dean có lối sống năng động và được cho là có sức khỏe tốt trước khi bị
"đột ngột" qua đời vào thứ Ba vừa qua. Ông được bác sĩ chẩn đoán là bị nhiễm trùng do Cúm B và MRSA, viêm phổi và bệnh đă diễn biến rất nhanh, theo nguồn tin của
Fox59.
Trên tờ
The Seattle Times, ông Dean đă trải qua hai tuần lể
"thập tử nhất sinh" trước khi qua đời tại Oklahoma.
Cái chết của người tố giác là vụ mới nhất trong chuỗi các "vấn đề" có dính líu đến hăng Boeing trong năm vừa qua. Vào tháng Giêng năm nay, ổ phích cắm cửa của một chiếc máy bay
Boeing 737 MAX 9 của
Alaska Airlines bị nổ tung giữa không trung, dẫn đến việc
Cục Hàng Không Liên Bang (FAA) phải cho ngưng hoạt động tất cả 171 máy bay phản lực
MAX 9 và tiến hành một cuộc điều tra toàn diện.
Ngay sau đó, có ít nhất 4 người đă đứng ra tố cáo về quy tŕnh sản xuất máy bay phản lực đang gây ra các rủi ro về an toàn. Sau sự hỗn loạn này, hồi tháng Ba vừa qua, ông Dave Calhoun, giám đốc điều hành
Boeing, tuyên bố sẽ từ chức vào cuối năm nay.
Boeing báo cáo khoản lỗ ṛng 355 triệu USD trong quư đầu tiên của năm 2024.
Trong đơn khiếu nại gửi cho
FAA, ông Joshua Dean nêu ra thẳng vấn đề về mức an toàn của loại máy bay này. Anh nói rằng,
"Hành vi sai trái nghiêm trọng và trắng trợn của ban phụ trách về chất lượng cao cấp đối với dây chuyền sản xuất 737 đă xảy ra tạiSpirit".
Ông này cũng đứng ra làm chứng trong một vụ kiện của các cổ đông chống lại
Spirit AeroSystems, được đệ tŕnh vào tháng Mười Hai năm 2023. Các cổ đông tố cáo rằng,
"Spirit đă che giấu giới đầu tư rằng Spirit đang gặp phải những thất bại về chất lượng trên diện rộng và kéo dài" và
"thất bại về chất lượng xảy ra do công ty đang theo lợi nhuận".
"Những thất bại liên tục về chất lượng như vậy, một phần là do cơ chế của Spirit ưu tiên cho số lượng sản xuất và kết quả tài chính ngắn hạn hơn là chất lượng của sản phẩm làm ra, và việc Spirit không thuê đủ nhân sự để cung cấp sản phẩm chất lượng theo yêu cầu của Spirit và khách hàng, bao gồm cả Boeing", các nguyên đơn tranh luận trong kiện tụng.
Vụ kiện tuyên bố rằng những thất bại về chất lượng đó nghiêm trọng đến mức
Boeing đă quản chế
Spirit AeroSystems từ năm 2018 đến ít nhất là năm 2021, cấm công ty cung cấp này vận chuyển các bộ phận cho Boeing mà không có sự chấp thuận của ban phụ trách.
Vào tháng Giêng vừa qua, ông Dean có nói với tờ
Wall Street Journal rằng ông có thể bị mất việc v́ đă dám chỉ ra rằng các lỗ trên thân phi cơ phản lực được khoan sai. Điều đó đă xảy ra vào tháng Tư, khi ông chính thức bị sa thải ra khỏi công ty
Spirit Aerosystems.
Các thành viên khác trong gia đ́nh ông Dean đang rất đau buồn. Vào ngày 20 tháng Tư, người d́ của ông Dean, bà Jenny Dean, chia sẻ một tin nhắn từ mẹ anh, bà Ginger Green, nói rằng ông đang
"chiến đấu giành lấy sự sống" trong bệnh viện. Khi đó, ông Dean đang phải đặt ông khí quản nhân tạo do không tự thở v́ 2 lá phổi hư hoàn toàn, phải chạy thận v́ thận cũng không hoạt động.
Ông Dean vốn là người đứng ra tố giác thứ hai qua đời chỉ cách hơn một tháng sau cái chết "bất th́nh th́nh" của người đầu tiên lên tiếng về các vấn đề an toàn trong ngành sản xuất hàng không. Đó là ông John Barnett, 62 tuổi, được phát hiện đă chết trong xe tải của ḿnh ở băi đậu xe khách sạn ở South Carolina hồi tháng Ba vừa qua.
Luật sư cũng đại diện cho ông Barnett, người đă lên tiếng về các vấn đề an toàn ở Boeing và đă đưa ra bằng chứng trong vụ kiện chống lại công ty trước khi ông qua đời. Ông Barnett đă tố cáo hăng
Boeing đă cố t́nh sử dụng các bộ phận bị lỗi trong các máy bay của ḿnh và cảnh cáo rằng chiếc 787 Dreamliner có thể bị thiếu ôxy nếu xảy ra t́nh trạng bị giảm áp suất đột ngột.
Ông John Barnett được phát hiện đă chết trong xe tải ở băi đậu xe của khách sạn ở South Carolina vào tháng Ba (@Megatron_ron/Twitter)
Ông Barnett từng là kỹ sư kiểm soát về chất lượng sản phẩm và đă làm việc 32 năm tại hăng
Boeing cho đến khi nghỉ hưu v́ lư do sức khỏe vào tháng Ba năm 2017. Ông đưa ra lời khai ban đầu chỉ vài ngày trước khi người ta phát hiện ông đă chết tại một khách sạn ở Charleston vào tháng Ba.
Luật sư của ông, Brian Knowles, nói với
The Seattle Times rằng ông không muốn suy đoán về cái chết của thân chủ ḿnh, nhưng nhấn mạnh tầm quan trọng của người tố cáo.
"Cần có người tố giác. Họ đă vạch trần những hành vi sai trái và tham nhũng v́ lợi ích của xă hội. Cần rất nhiều can đảm để dám đứng lên nói ra sự thật", ông Knowles nói.
"Bây giờ chúng tôi chỉ tập trung lo cho gia đ́nh ông John và gia đ́nh ông Josh".