TT Trump và lănh đạo WHO khẩu chiến sau chỉ trích ‘khuyến cáo sai lầm’. Ngoại trưởng Mỹ th́ cho rằng đây chưa phải lúc thay lănh đạo WHO. WHO đưa ra phân tích chưa chính xác khiến người tử vong toàn cầu tăng mạnh.
Phả*n ứn*g ban đầu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) với dịc*h Covid-19 đang ngày càng bị soi xét nhiều hơn giữa lúc toàn cầu đă có gần 1,5 triệu ca nhi*ễm vir*us corona, với hơn 88.500 người t*ử von*g.
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 8/4 tiếp tụ*c ch*ỉ trí*ch WHO bằng lời lẽ nặng nề, ám chỉ rằng số người chế*t nhiều như vậy v́ WHO đă không đưa ra được "phâ*n tích chính xá*c", một ngày sau khi ông nói tổ chức này đă "khuyến cá*o sai lầm".
"Chính trị hóa" dịc*h bện*h
"vu*i ḷng đừng chính trị hóa con vir*us này. Nó lợ*i dụn*g những bấ*t đồng các vị đang có ở cấp độ quốc gia. Nếu các vị muốn bị lợ*i dụn*g, và nếu các vị muốn có thêm nhiều túi đựng th*i th*ể, th́ hăy cứ làm vậy", Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus nói trong một cuộc họp báo hôm 8/4 ở Geneva, Thụy Sĩ, theo CNN.
"Nếu các vị không muốn có thêm nhiều túi đựng th*i th*ể, th́ hăy hăy ngừng việc chính trị hóa vấn đề. Thông điệp ngắn gọn của tôi là: vu*i ḷng "cách ly" việc chính trị hóa Covid. Sự đoàn kết của đất nước các vị sẽ rất quan trọng để đán*h bại con vir*us nguy hiể*m này".
Ông Tedros phát biểu sau khi Tổng thống Trump đă ga*y gắ*t ch*ỉ trí*ch WHO, cá*o buộc tổ chức quốc tế này quá tập trung vào Trung Quốc và đưa ra những khuyến cá*o t*ệ hạ*i trong việc ứng phó với dịc*h vir*us corona.
"WHO thực sự là ăn hạ*i", Tổng thống Mỹ Donald Trump nói trên Twitter hôm 7/4. "V́ một số lư do, (WHO) được Mỹ chu cấp phần lớn kinh phí nhưng lại quá tập trung vào Trung Quốc".
"May thay tôi từ sớm đă bác b*ỏ khuyến nghị của họ về việc vẫn mở biên giới với Trung Quốc. Tại sao họ lại cho chúng ta một khuyến cá*o sai lầm như vậy", ông nói thêm.
Trong cuộc họp báo ở Nhà Trắng sau đó, ông Trump tiếp tụ*c ch*ỉ trí*ch WHO, cho rằng cơ quan thuộc Liên Hợp Quốc đă đán*h giá thấp nguy cơ dịc*h bện*h, đồng thời ông cũng đe dọ*a ngừng đóng góp kinh phí cho tổ chức này.
Tuy nhiên không lâu sau, ông Trump rút lại tuyên bố này, nói với các phóng viên rằng ông "đang xem xét chuyện đó" và thừa nhậ*n rằng đại dịc*h toàn cầu "có lẽ không phải" là thời điểm tốt nhất để đóng băng khoản đóng góp cho WHO.
Hôm 8/4, ông Trump tiếp tụ*c chĩa mũi dùi vào WHO và đáp trả phát biểu của ông Tedros bằng việc một lần nữa chỉ ra qua*n h*ệ giữa tổ chức này và Bắc Kinh.
"Tôi không thể tin nỗi ông ấy đi nói về chính trị nếu các vị nh́n vào qua*n h*ệ của họ với Trung Quốc. Hóa ra, Trung Quốc b*ỏ ra 42 triệu (USD), chúng ta b*ỏ ra 450 triệu và mọi thứ dường như đi theo cách của Trung Quốc", tổng thống Mỹ nói, theo CNN.
"Điều đó không đúng, không công bằng cho chúng ta và thành thật mà nói cũng không công bằng cho thế giới".
Ông Trump ám chỉ rằng số người t*ử von*g sẽ có thể ít hơn nếu WHO đưa ra "phâ*n tích chính xá*c".
"Tôi nghĩ khi các vị nói về việc cần thêm nhiều túi đựng th*i th*ể, tôi nghĩ chúng ta sẽ làm tốt hơn, và ông ấy sẽ phục vụ tốt hơn những người ông ấy phải phục vụ nếu họ đưa ra phâ*n tích chính xá*c", ông nói.
WHO đă làm ǵ?
Chính quyền Trump đă quy trác*h nhiệm cho Trung Quốc trong việc không cảnh báo kịp thời khiến dịc*h bện*h lan rộng trên toàn cầu, nhưng gần đây tổng thống Mỹ đă hướng ch*ỉ trí*ch sang WHO.
Tuy nhiên, bản thâ*n ông Trump cũng bị ch*ỉ trí*ch rộng răi v́ công khai đán*h giá thấp nguy cơ dịc*h bện*h lúc đầu, khi ông so sánh với bện*h cúm thông thường và nói t́nh h́nh đang được kiểm soát, trước khi tuyên bố t́nh trạng khẩn cấp quốc gia.
Trong cuộc họp báo ở Geneva, người đứng đầu WHO đă nhắc lại các mốc thời gian trong phả*n ứn*g của tổ chức trước dịc*h bện*h. Chuỗi hành độn*g bao gồm việc thông báo cho các nước thàn*h v*iên về dịc*h bện*h ngày 5/1, ban hành "hướng dẫn toàn diện" ngày 10/1 và tuyên bố "t́nh trạng khẩn cấp quốc tế về sức khỏe cộng đồng" ngày 30/1.
"Chúng tôi nói chúng tôi đă và đang làm mọi thứ có thể nhưng chúng tôi sẽ tiếp tụ*c làm mọi thứ - cả ngày lẫn đêm - nhưng chúng ta đă và đang làm để cứ*u người. Chúng tôi không muốn lăng phí thời gian", ông Tedros nói.
WHO đă bị ch*ỉ trí*ch v́ phụ thuộc vào số liệu của chính phủ Trun Quốc liên quan tới dịc*h bện*h, những con số mà giới chức các nước nghi ngờ về độ chính xá*c. Họ cũng bị ch*ỉ trí*ch v́ ḍng tweet ngày 14/1 nói rằng điề*u tr*a ban đầu của lực lượng chức năng Trung Quốc cho thấy không có bằng chứng rơ ràng về việc vir*us có thể lây từ người sang người.
Tuyên bố ngày 30/1 của WHO về t́nh trạng khẩn cấp có nghĩa là tổ chức này thừa nhậ*n vir*us là mối đe dọ*a cho cả các khu vực bên ngoài Trung Quốc. Đây là ngày mà những ca lây nhi*ễm cộng đồng đầu tiên được báo cá*o ngoài Trung Quốc.
Tuy nhiên, cũng trong tuyên bố khẩn cấp, WHO nói họ không khuyến cá*o hạn chế về đi lại hay giao thư*ơng, nói các biện pháp như vậy không có tác dụng và nếu có th́ chỉ nên được áp dụng trong khoả*ng thời gian ngắn.
Một ngày sau, chính quyền Trump hạn chế luồng di chuyển từ Trung Quốc, nhưng nhiều người từ nước này vẫn có thể nhập cảnh Mỹ.
Ngày 4/2, WHO nói dù sự lây lan của vir*us chưa đến mức độ đại dịc*h, nó đă được xem là dịc*h bện*h xảy ra ở nhiều nơi, với nhiều ca nhi*ễm hơn mức b́nh thường.
Ngày 11/3, WHO tuyên bố dịc*h bện*h là đại dịc*h, có nghĩa là vir*us đă lây lan trên phạ*m vi toàn cầu.