01/13/2021
Is Trump Actually Still in Control?
Aides are headed to the exits, and the president himself is disengaging.
By David A. Graham JANUARY 11, 2021 - The Atlantic
Biên dịch: NMGV
Các trợ lư đang tiến đến các lối ra, và bản thân tổng thống th́ chẳng màng.
Ai là người lái con tàu nước Mỹ?
Đây không phải là một câu hỏi triết học; chúng tôi đă dành bốn năm để tự hỏi về nguồn gốc và động cơ của chủ nghĩa Trump. Đó là một câu hỏi cụ thể: Ai chịu trách nhiệm ngay bây giờ khi Nhà Trắng cần đưa ra quyết định?
Trên giấy tờ, câu trả lời rất đơn giản: Cho đến trưa ngày 20 tháng 1, Donald Trump là tổng thống. Sau đó Joe Biden sẽ tuyên thệ nhậm chức và trở thành tổng thống. Trong thực tế, các vấn đề ít rơ ràng hơn. Ngay cả theo tiêu chuẩn thấp do ông đặt ra, Trump được cho là đă rời bỏ công việc điều hành, và thay vào đó là tập trung vào các tin tức truyền h́nh và nổi giận v́ việc các mạng truyền thông xă hội đă ném ḿnh qua cửa sổ. Một số báo cáo cho rằng Phó Tổng thống Mike Pence đang đưa ra một số quyết định. Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đang trao đổi ngơ sau với Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân. Các nhân viên không được bầu chọn có thể đang nắm giữ quyền lực trong cơ quan hành pháp. Những người khác đă bỏ việc hoặc bỏ không đi làm.
Có hai điều trớ trêu cay đắng đối với cuộc đảo chính được mưu toan ngày 6 tháng Giêng. Trước tiên, đám đông đă t́m cách lật ngược một cuộc bầu cử để giữ chức cho một tổng thống, một người rơ ràng không quan tâm đến việc thực hiện công việc. Thứ hai, bạo loạn dường như đă tăng tốc thay v́ ngăn chặn sự suy yếu của nhiệm kỳ tổng thống của Trump. Nhiều nỗ lực đảo chính để lại khoảng trống quyền lực và sự bất định. Cho đến khi Biden nhậm chức, hoặc Trump rời nhiệm sở thông qua việc từ chức, Tu chính án thứ 25, hoặc bản luận tội, chính phủ liên bang có thể vẫn ở trong t́nh trạng mong manh không có lănh đạo rơ ràng.
Các vết nứt đă xuất hiện kể từ giữa cuộc bạo động. Giữa lúc nóng bỏng của cuộc tấn công, các nhà lănh đạo trong Quốc hội và chính phủ tại D.C. đă cầu xin Lực lượng Vệ binh Quốc gia hỗ trợ đối phó. Thống đốc Maryland, Larry Hogan, một người theo Đảng Cộng ḥa, đă chuẩn bị đưa quân từ bang của ḿnh. CNN báo cáo rằng Trump chống lại việc triển khai Lực lượng Vệ binh và rằng Pence - đang cố thủ bên trong Điện Capitol - đă giúp nhận được sự chấp thuận. Thời báo New York Times đưa tin về sự lúng túng và do dự giữa các nhà lănh đạo bao gồm Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mark Milley; Tham mưu trưởng Lục quân; Bộ trưởng Lục quân Ryan McCarthy; và Quyền Bộ trưởng Quốc pḥng Christopher Miller. Chúng tôi vẫn không hiểu tại sao việc phê duyệt cho Vệ binh lại chậm như vậy hoặc cuối cùng nó đến như thế nào.
Vẫn c̣n rất ít thông tin về các cuộc họp giao ban của chính phủ liên bang về các sự kiện ngày 6 tháng 1 — không có thông tin nào từ Nhà Trắng và rất ít từ các cơ quan liên bang khác. Giám đốc FBI Christopher Wray đă không phát biểu công khai.
Một sĩ quan Cảnh sát Capitol Hoa Kỳ, Brian Sicknick, đă thiệt mạng trong vụ tấn công. Nhưng Trump đă không đích thân đưa ra bất kỳ lời chia buồn công khai nào và ông được cho là đă không gọi điện cho gia đ́nh của Sicknick. (Các trợ lư của Pence nói rằng phó tổng thống đă có làm chuyện đó.) Trong nhiều ngày, chính quyền đă từ chối treo cờ rũ tại Nhà Trắng để vinh danh viên sĩ quan. Cuối cùng, ngày hôm qua, lá cờ mới được hạ rũ. Một tuyên bố kèm theo được kư bởi Trump, nhưng nó được viết bằng ngôn ngữ văn bản chứ không phải ngôn từ của tổng thống. Nếu không có tài khoản Twitter của ḿnh, Trump dường như bị tắt tiếng và không rơ điều ǵ cuối cùng đă dẫn đến quyết định gắn cờ hoặc ai thực sự đưa ra quyết định đó.
Các báo cáo về trạng thái tâm trí của tổng thống cho thấy rằng ông đang giận dữ v́ lệnh cấm của Twitter với ḿnh và những lời kêu gọi ông phải từ chức, trong khi vẫn nhận đủ lượng TV theo thói quen của ḿnh. Ông ta đă không xuất hiện công khai kể từ bài phát biểu của ḿnh ngay trước cuộc bạo động. Những sáng kiến ít ỏi của tổng thống vẫn c̣n tồn tại, chẳng hạn như ân xá cho bạn bè, gia đ́nh và kẻ xu nịnh, dường như đă bị tạm dừng, mặc dù tổng thống đă có thời gian để trao Huân chương Tự do cho một nhóm ba người chơi gôn và dự trù cũng sẽ trao tặng nó huấn luyện viên đội Patriots ở New England, ông Bill Belichick. (Chú thích: ngày hôm qua 11/01, ông Belichick đă từ chối Huân chương này để phản đối vai tṛ của Trump trong việc bạo loạn tại Quốc hội.) Tất cả những câu chuyện này đều cần đến bối cảnh là trong suốt nhiệm kỳ tổng thống của ḿnh, Trump đă tỏ ra không mấy quan tâm đến công việc điều hành.
Trong khi đó, Pelosi dường như đang cố gắng can thiệp vào chuỗi chỉ huy quân sự. Trong một lá thư gửi cho các Dân biểu thuộc đảng Dân chủ vào tuần trước, bà ấy báo cáo rằng bà đă gọi cho tướng Milley “để thảo luận về các biện pháp pḥng ngừa sẵn có nhằm ngăn chặn một tổng thống bất ổn gây ra các hành động thù địch quân sự hoặc truy cập các mă phóng và ra lệnh tấn công hạt nhân.” Pelosi nói đúng rằng Trump nguy hiểm và không tỉnh táo, nhưng bà cũng không có thẩm quyền để yêu cầu quân đội không tuân theo lệnh của tổng thống. (Cũng nên lưu ư rằng, Milley, người có vai tṛ cao cả nhưng chỉ là cố vấn, cũng không có thực quyền.)
Cơ quan hành pháp đă chứng kiến sự ra đi của các nhân viên, cả những cuộc bỏ đi cuối nhiệm kỳ như thường lệ và cả một loạt các cuộc từ chức gần đây để phản đối với nỗ lực đảo chính vừa rồi. Politico mô tả Ṭa nhà Văn pḥng Điều hành Eisenhower như một “thị trấn ma”. Pence được cho là đă loại trừ việc loại bỏ Trump thông qua Tu chính án thứ 25 và ông ta tiếp tục thực hiện một số động thái công việc của ḿnh, bao gồm tổ chức một cuộc họp của lực lượng đặc nhiệm coronavirus vào ngày hôm nay. Một số nhân viên cấp cao đă xem xét từ chức nhưng rồi quyết định tiếp tục công việc, được cho là nhằm đảm bảo sự ổn định. Chính xác điều này có nghĩa là ǵ? Có lẽ điều đó không liên quan đến việc thi hành viễn kiến của tổng thống — mà thay vào đó là cố gắng ngăn ông ta làm những điều nguy hiểm mà ông ta có thể bị cám dỗ làm.
Đây là một lần lặp lại kịch tính và nguy hiểm hơn của câu chuyện catch-22 mà tôi đă mô tả vào tháng 9 năm 2018, khi các báo cáo xuất hiện về việc các quan chức chính quyền chỉ phớt lờ lệnh của tổng thống. Một mặt, trật tự hiến pháp và pháp quyền phụ thuộc vào việc tuân theo một chuỗi mệnh lệnh. Nếu tổng thống đưa ra một mệnh lệnh hợp pháp nhưng nguy hiểm và ngu xuẩn, họ có thể tuân theo lệnh đó, từ chức hoặc từ chối và có nguy cơ bị sa thải, nhưng họ không thể đơn giản chiếm đoạt quyền lực của ông — cũng như phó tổng thống, Chủ tịch Hạ viện, hoặc Tham mưu trưởng Liên quân cũng vậy. Mặt khác, đă 5 ngày trôi qua kể từ khi tổng thống Hoa Kỳ kích động một cuộc tấn công vào Điện Capitol, và ông vẫn tại vị. Ông ấy chưa bao giờ ngang bằng với nhiệm vụ là tổng thống, và báo cáo từ Văn pḥng Tây Hiên cho thấy rằng các trợ lư hiện đang thực sự bối rối bởi trạng thái tinh thần của ông ấy.
Một số thành viên Quốc hội của cả hai đảng đă kêu gọi Trump từ chức. Pelosi đă yêu cầu Pence viện dẫn Tu chính án thứ 25 và nói rằng Hạ viện sẽ luận tội Trump nếu anh ta không làm như vậy. Nhưng dường như không có nỗ lực nào trong số những nỗ lực này có thể thành công và thậm chí nếu có, chúng cũng cần thời gian — và đă năm ngày rồi.
Việc cho phép Trump tiếp tục lănh đạo chính phủ gây nguy hiểm cho nền dân chủ, nhưng việc phớt lờ Hiến pháp để ngăn cản ông ta cũng nguy hiểm như vậy. Quốc gia này đă tự đặt ḿnh vào một vị trí tồi tệ vào năm 2016 khi bầu Trump, đưa đến những lựa chọn bất khả thi như thế này. Người Mỹ đă thực hiện một bước để sửa chữa sai lầm đó vào tháng 11, khi họ bỏ phiếu bầu Biden và loại Trump, nhưng một Trump vịt què thậm chí c̣n trở nên nguy hiểm hơn - ngay cả khi, hoặc có thể đặc biệt nếu, ông ấy đă bỏ tay ra khỏi bánh lái./.
Links:
https://www.theatlantic.com/ideas/archive/2021/01/who-running-federal-government/617634/