Bảo sao ngày càng có nhiều người mắc bệnh ung thư, bệnh về đường hô hấp. Khu vực khai thác đá khiến người dân sống ở 4 thôn thuộc xă Tô Mậu, huyện Lục Yên, Yên Bái sống khổ sở. Tuyến đường lúc nào cũng bụi mù, ngày mưa th́ lầy lội.
Theo ghi nhận của PV, đoạn đường nối từ Tỉnh lộ 171 đến thôn Nà Hỏa, Nà Pan, Cửa Ng̣i, Làng Chang và một phần thôn Mường Thượng, xă Tô Mậu dài chừng 3km đă xuống cấp trầm trọng, đặc biệt đoạn đường từ đầu tỉnh lộ đến khu vực có 2 mỏ khai thác đá của Hợp tác xă Bó Luông và Cty Cổ phần Xây dựng Giao thông Yên Bái.
Vị trí khai thác đá của 2 mỏ trên nằm cách đường chỉ vài chục mét, một số điểm tập kết đá thành phẩm và dây chuyền nghiền đá nằm sát, thậm chí tràn cả ra đường. Xe tải cỡ lớn, cỡ nhỏ liên tục ra vào vận chuyển đá đi các nơi tiêu thụ, mặt đường gồ ghề, mấp mô, chỗ th́ “ổ voi, ổ gà” chỗ th́ “sống trâu, sống ḅ”, mỗi khi xe tải chạy qua bụi bay mù mịt, trắng xóa 2 bên đường.
Ông Lương Văn Huynh, thôn Mường Thượng cho biết, mấy năm trước tôi vay mượn họ hàng dựng được ngôi nhà sàn khang trang để mở một cửa hàng buôn bán, những tưởng cửa hàng tạp hóa nhà ông sẽ buôn bán thuận lợi vừa để phục vụ nhu cầu bà con xung quanh và có cơ hội tăng thu nhập cải thiện đời sống gia đ́nh, nhưng buôn bán chẳng được bao nhiêu, giờ cả nhà ngồi hứng bụi.
Cùng chung số phận như nhà ông Huynh, nhà bà Hoàng Thị Chợ nhiều năm nay cũng bị ảnh hưởng rất lớn từ việc khai thác, vận chuyển đá của các công ty trong khu vực, từng lớp bụi dày bám vào các đồ dùng, đồ sinh hoạt của gia đ́nh. Mỗi ngày lau không biết bao nhiêu lần nhưng cũng không thể hết bụi, có đóng cửa cả ngày cũng không ngăn bụi bay vào các ngóc nghách trong nhà.
Bà Chợ bức xúc: “Ô tô vào chở đá đi lại nát hết đường rồi, mưa xuống th́ nước ngập không thấy đường đi, nắng lên th́ bụi, có kiến nghị th́ các công ty cho máy xúc tưới nước được mấy ngày xong cũng không thấy nữa”. Không những vậy, việc các công ty khai thác đá cho máy xúc bánh xích cỡ lớn chạy qua lại trên đường cũng đă gây hư hỏng cho con đường.
Ông Hoàng Văn Hóa, Phó Chủ tịch UBND xă Tô Mậu cho biết, tuyến đường liên xă này có điểm đầu nối với Tỉnh lộ 171 dẫn vào khu dân cư sinh sống của 300 hộ với hàng ngh́n nhân khẩu tại 4 thôn xă Tô Mậu. Tuyến đường này cũng được nhân dân xă Minh Chuẩn thường xuyên đi lại để ra Quốc lộ 70 hoặc mỗi khi bị lũ, ngập nước không thể qua đường Tân Lĩnh.
Theo ông Hóa, nguyên nhân khiến tuyến đường xuống cấp là do các xe tải của công ty khai thác cũng như xe của các đơn vị khác vào vận chuyển đá. Chính quyền địa phương cũng đă làm việc với các đơn vị khai thác đề nghị có các biện pháp để khắc phục t́nh trạng này, tuy nhiên chưa thể giải quyết triệt để. Nhiều năm nay, chính quyền địa phương cũng đă kiến nghị lên các cơ quan chức năng để sửa chữa, nâng cấp tuyến đường này.
Chưa kể, tại mỏ đá của Hợp tác xă Bó Luông, vào tháng 5/2016, đơn vị này nổ ḿn khai thác làm đất và nhiều mảnh đá rơi vào nhà dân sinh sống xung quanh, vụ việc đă làm 4 người bị thương, 5 ngôi nhà bị hư hỏng, mỏ đá này chỉ cách nhà dân khoảng 100 mét.