Năm nay là lần thứ 4 tôi theo dơi bầu cử tổng thống Mỹ qua mạng. Những lần trước cứ đến khoảng trưa thứ Tư VN (tức khuya thứ Ba bầu cử Mỹ) việc kiểm phiếu dù chưa xong, các ứng viên chưa ai cán mức 270 nhưng dựa vào số tiểu bang đă nắm chắc phần thắng cùng sắc màu các bang c̣n lại đang nghiêng về ứng viên nào việc thắng thua xem như đă được phân định.
Kỳ bầu cử 2016 đến thời điểm này Trump đạt 264 phiếu đại cử tri và đang dẫn đầu 5 điểm bầu cử ở bang Arizona giúp ông thêm 11 phiếu vượt qua con số 270 và đến 2:30 (ET) Trump giành thêm 10 phiếu bang Wisconsin xem như chắc thắng. 2g50 phút sáng thứ Tư 8/11 cả gia đ́nh D.Trump ra mắt và ông tuyên bố chiến thắng, c̣n bà Hilary Clinton cũng đă chấp nhận thua, mặc dù kết quả đếm phiếu chính thức sau đó cho thấy bà Clinton hơn Trump vài triệu phiếu phổ thông (65,8T / 62,9T).
Việc bà Clinton một chính trị gia nhà nghề từng là ngoại trưởng lại thua một D.Trump ‘lơ tơ mơ' trong khi việc đắc cử của bà được đánh giá là chắc c̣n hơn đinh đóng cột, đến mức tờ tuần báo Newsweek số đầu tháng 11/2016 đă cho in sẵn h́nh bà lên trang b́a kèm hàng chữ lớn Madame President bên trên và hàng chữ nhỏ góc dưới Hillary Clinton’s Historic Journey to the White House (Hành tŕnh lịch sử đến nhà trắng của bà Clinton) Có thể chính cú thua đầy đau đớn này cùng với nghi án Nga can thiệp giúp Trump thắng cử nhưng không chứng minh được điều ǵ, đă khiến bầu cử 2020 năm nay trở nên căng thẳng?
Bởi giữa một bầu khí đầy nghi kỵ nhau như vậy, nếu lần này không phải J.Biden dẫn trước mà vẫn là Trump như 2016, ai dám chắc Biden đă dễ dàng chấp nhận thua như bà Clinton 4 năm trước, hay ông ta cũng lại hoài nghi, yêu cầu tái kiểm phiếu và thách thức pháp lư như Trump hiện nay?
Thật khó để xác định điều giả định này v́ nó chưa xảy ra. Tuy nhiên, việc cả hai đảng Dân chủ lẫn Cộng ḥa đều đề cập đến cụm từ “gian lận bầu cử” trước ngày bỏ phiếu 3/11 phần nào cho thấy, đôi bên có thể đă có những chuẩn bị cho t́nh huống ‘sắp thua’ của ḿnh? Thậm chí, không loại trừ phương án kế sách nào đó, t́m cách ngăn không để đối thủ cán mức 270 sớm như mọi khi để c̣n can thiệp bằng cách nào đó v.v... ?
Và phải chăng đây chính là nguyên nhân khiến cho việc kiểm phiếu các bang chiến trường không rơ v́ lư do ǵ bỗng dưng toàn bộ bị khựng lại? Trong phát biểu chiến thắng của ḿnh ngay khuya hôm bầu cử dường như ông D.Trump cũng đă nêu nghi vấn này.
Ở VN, những ai theo dơi kết quả online chắc cũng nhận ra ‘sự lạ’ này: suốt mấy tiếng liền từ 12g30 trưa Thứ Tư tất cả các trang tin lớn về bầu cử Mỹ như CNN, Fox News, Reuters v.v… đều dừng hẳn mà không hề đưa ra lời giải thích nào?
Tiểu bang mà tôi để ư nhất hôm ấy là Pennsylvania, v́ nơi này có đến 20 phiếu đại cử tri, cao nhất trong số 6 bang chiến trường c̣n lại và đang có sắc hồng thể hiện ông D.Trump thắng (như h́nh đăng kèm). Thế nhưng tỷ lệ 64% đếm phiếu đă không hề nhúc nhích cho đến tận ngày hôm sau, các bang khác cũng vậy. Và sau đó th́ màu của các bang Wisconsin, Michigan, Pennsylvania đă từ từ chuyển từ hồng sang xanh nhạt như chúng ta đă biết, trừ North Carolina, tất cả đă lọt vào tay ông Biden.
V́ sao việc kiểm phiếu lại bị dừng đột ngột vào khuya thứ Ba 3/11? Chuyện ǵ đă thực sự xảy ra tại các điểm bỏ phiếu các bang chiến trường này?
Tất cả uẩn khúc bầu cử Mỹ năm nay có lẽ nằm ở câu hỏi này, mà nếu không có được câu trả lời, thi ngay cả khi chúng ta có muốn tin Joe Biden chiến thắng xứng đáng cũng thấy thật khó thuyết phục!
Và đó là chưa nói đến những ‘sai sót, nhầm lẫn’ có thật và rất đáng ngờ khác. Như v́ sao hơn 3.000 phiếu mà đa số bầu cho Trump lại bị bỏ sót ở bang Georgia mới bị phát hiện vàu ngày trước, việc này nói lên điều ǵ, đó chỉ là do vô t́nh hay có chủ ư?
Khả năng lănh đạo giữa 2 D.Trump và J.Biden ai hay dở hơn ai phải cần thời gian dài mới biết nhưng gian lận bầu cử th́ không. Việc TTg D.Trump đến giờ vẫn cương quyết không chấp nhận thua là hoàn toàn đúng. Bất kỳ tổng thống nào có trách nhiệm họ đều nên như thế. Nếu có phải rời Nhà Trắng những khuất tất này cần được làm rơ trắng đen.
Bởi chuyện lùm xùm bầu cử Mỹ 2020 bữa giờ khiến cho mấy đứa con nít khắp nơi cũng đă biết, cho nên nó không đơn giản là chuyện đắc cử / thất cử của TTg D.Trump và ông J.Biden, mà c̣n liên quan cả đến uy tín của nước Mỹ trước thế giới. (HNH)