07/04/20
Người gốc Việt hải ngoại và người Việt trong nước, c̣n kỳ vọng vào thái độ quyết liệt của Trump để bảo vệ nhân quyền, đương đầu với độc tài cộng sản.
Nhưng qua những tiết lộ trong hồi kư của Bolton, Trump chỉ quan tâm làm những ǵ có lợi cho ông ta thôi, và ưu tiên bây giờ là tái đắc cử.
Chẳng những không quan tâm tới nhân quyền, Trump c̣n về hùa với Trung Quốc trong việc đàn áp người thiểu số Duy Ngô Nhĩ. Tin từ 2018 cho biết, Trung Quốc đă xây nhiều trại tập trung ở Tân Cương, giam giữ cả triệu người Duy Ngô Nhĩ, trong t́nh trạng cực kỳ vô nhân đạo. Nhưng Hoa Kỳ không có biện pháp cụ thể nào đáp ứng vụ chà đạp nhân quyền tập thể này.
Hồi kư của Bolton tiết lộ rằng, cũng tại hội nghị G20 ở Osaka năm ngoái, trong cuộc gặp giữa Trump và Tập, chỉ có sự hiện diện của thông dịch viên, Tập đă giải thích cho Trump lư do tại sao Trung Quốc lập những trại tập trung dành cho người Duy Ngô Nhĩ, Trump đă nói với Tập rằng, ông chấp nhận chuyện vi phạm nhân quyền này.
Bolton viết: “
According to our interpreter, Trump said to Xi, ‘go ahead, you’re doing exactly the right thing.’” (“
Theo người thông dịch của chúng tôi, Trump nói với Tập, ‘cứ tiến hành đi, ông đang làm đúng điều phải làm’”).
Trước phản ứng dữ dội của dư luận, vào tháng 5 vừa qua, Quốc hội đă mau chóng thông qua, với đa số hầu như toàn thể lưỡng viện – chỉ có một phiếu chống ở Hạ viện – một dự luật, Đạo luật Chính sách Nhân quyền cho người Duy Ngô Nhĩ (Uighur Human Rights Policy Act), cho phép tổng thống ban hành những biện pháp trừng phạt Trung Quốc về vụ người Duy Ngô Nhĩ.
Măi đến tuần thứ ba tháng Sáu vừa rồi, vào dịp truyền thông đăng trích đoạn hồi kư Bolton, Trump mới âm thầm kư ban hành đạo luật này, không có nghi lễ rềnh rang như thường lệ. Nhưng ban hành mà không thi hành, nghĩa là không quy định các biện pháp trừng phạt theo quyền hạn.
Theo tin truyền thông tuần rồi, Trump cho biết sở dĩ ông chưa thi hành đạo luật, v́ sợ phương hại tới cuộc thương thuyết thương mại Mỹ-Trung Quốc đang tiến hành. Rơ ràng Trump coi thương mại nặng hơn nhân quyền.
Trong kho tàng văn hoá VN, có câu chuyện nhiều người biết: Một quả phụ cúng giải oan cho người chồng bị chết đuối. Vàng mă gồm quan tiền và một h́nh nhân. Ném xuống sông, tiền ch́m, người nổi. Bà than:
“
Đồng tiền nặng th́ đồng tiền ch́m, thằng người nhẹ th́ thằng người nổi. Ối anh ơi, của nặng hơn người!”
Không ngờ, nhận xét của người phụ nữ Việt chất phác ngày xưa, nay vẫn c̣n có thể áp dụng cho người đă có công “làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại”!
C̣n rất nhiều điều đáng nói trong cuốn hồi kư của Bolton, nhưng sợ quá dài.
Một chi tiết nhỏ, nhưng đáng chú ư, do Bolton tiết lộ: Trong dịp gặp tại Osaka, Trump đă nói với Tập:
“Phe Dân Chủ thù nghịch với Trung Quốc” – Democrats were hostile to China.
Trong khi ấy, tại Mỹ, Trump và những người ủng hộ ông, phát tán thông tin buộc tội Dân Chủ đi với Tàu, bán đứng Hoa Kỳ, và gây sự sợ hăi: Nếu Biden đắc cử, Tàu sẽ đè bẹp Mỹ????.
ST