10/18/19
RFI-Kênh truyền h́nh France 24 ngày 15/10/2019 trích dẫn các tiết lộ của truyền thông Đức, phanh phui những « mánh khóe » mà một ngân hàng Đức có thể sử dụng một cách hợp pháp để có thể chen chân vào thị trường Trung Quốc béo bở.
Deutsche Bank (Đức) Teh Eng Koon, AFP
Những chai rượu vang nổi tiếng hiệu Château-Lafite, những chiếc túi xách tay Louis Vuitton, những chuyến tham quan ở Las Vegas, một con hổ bằng pha lê trị giá 15.000 đô la hay những chiếc màn h́nh phẳng cao cấp… Những tài liệu nội bộ mà nhật báo Đức Süddeutsche Zeitung có được, nêu rơ là trong giai đoạn 2002 – 2014, ngân hàng lớn nhất của Đức đă chi ra khoảng 200 000 đô la tiền quà cáp cho các quan chức cao cấp chế độ Trung Quốc.
Deutsche Bank nh́n xa hơn, mở rộng hầu bao với cả cựu tổng bí thư đảng Cộng sản Trung Quốc Giang Trạch Dân (1993-2003) hay cựu thủ tướng Ôn Gia Bảo (2003-2013) để trục lợi. Đặc biệt, vị cựu thủ tướng Trung Quốc c̣n được tặng một con ngựa bằng pha lê ám chỉ đến tuổi trong số tử vi Trung Quốc.
“Con trai và con gái của…”
Nhưng Deutsche Bank không chỉ dừng ở đó. Ngân hàng này c̣n tuyển dụng cả con cái của các quan chức cấp cao và nhiều lănh đạo doanh nghiệp Trung Quốc mà ngân hàng này muốn có giao dịch. Tổng cộng Deutsche Bank đă tuyển dụng gần 100 người, đến thực tập có trả lương hay kư hợp đồng.
Trong nhăn quan giới ngân hàng Đức, nguồn lợi từ “con ông cháu cha ” quan trọng đến mức năm 2010, họ sẵn sàng sa thải nhân viên của ḿnh “nếu thấy cần thiết” để giành chỗ cho quư tử của đại gia dầu khí Trung Quốc, theo như một thư điện tử mà tờ Süddeutsche Zeitung được xem.
Theo France 24, ngân hàng Đức không phải là cơ sở tài chính đầu tiên dùng đến những “mánh khóe” trên với những “người bạn” Trung Quốc. Năm 2013, ngân hàng Mỹ JP Morgan từng là tâm băo của một vụ tai tiếng tương tự. Một thực tập sinh Trung Quốc được tuyển dụng để "làm hài ḷng" ai đó đă bị đánh giá trong nội bộ là “ứng viên tồi tệ nhất trong lịch sử JP Morgan”.
Người này đă trượt các kỳ thi tuyển dụng và từng bị một trong những người phụ trách phỏng vấn tuyển dụng đánh giá là “chưa chín chắn, vô trách nhiệm và ít đáng tin cậy”. Nhưng những phê phán đó không thể ngăn cản người này có được một chỗ làm trong hăng.
Sau một cuộc điều tra v́ tham nhũng, ngân hàng Mỹ năm 2016 đă chấp nhận bồi thường 264 triệu đô la cho vụ tai tiếng này. Đối với những vụ việc tương tự, Crédit Suisse (Thụy Sĩ) đă phải chi trả 47 triệu đô la cho chính quyền Mỹ năm 2018 và ngân hàng Barclay cũng phải rút hầu bao 6,3 triệu đô la để nộp phạt hồi tháng 09/2019.
Hối lộ là một phần không thể tránh khỏi trong lănh vực tài chính của Trung Quốc. Nhưng các tiết lộ của Süddeutsche Zeitung cho thấy, lần đầu tiên, các hoạt động nhộn nhịp sau hậu trường của một ngân hàng lớn để có thể cắm chân tại thị trường lớn nhất châu Á.
Báo Mỹ New York Times, vốn cũng được tiếp cận các tài liệu nội bộ của ngân hàng cho biết, từ đầu những năm 2000, “Deutsche Bank đă có tham vọng ấn định mục tiêu trở thành ngân hàng hàng đầu thế giới và nhận thấy Trung Quốc như là một trong những ưu tiên để đạt được mục tiêu. Nhưng ngân hàng này bị chậm trễ so với các đối thủ”. JP Morgan và Goldman Sachs đă đặt trụ sở tại Trung Quốc và ngân hàng Đức đă phải gia tăng gấp đôi nỗ lực khi ve văn một cách nguy hiểm và bất hợp pháp để được nâng cấp.
Việc áp dụng ồ ạt dường như đă thúc đẩy các đối thủ phải gia tăng các hành vi đáng ngờ của chính họ. Năm 2009, JP Morgan bắt đầu tuyển dụng đông đảo hơn con cháu các quan chức sau khi mất một hợp đồng về tay Deutsche Bank. Ngân hàng Đức này đă “kư hợp đồng tuyển dụng con gái của tổng giám đốc của doanh nghiệp Trung Quốc có liên quan”. Hiện tư pháp Mỹ đang mở điều tra nhắm vào JP Morgan tại Trung Quốc.
Viên cố vấn về phát triển của Deutsche Bank ở Trung Quốc là một cựu nhân viên Goldman Sachs ở Bắc Kinh. Lee Zhang đă bị ngân hàng Đức mua chuộc năm 2001 để giúp đặt chân vào một đất nước vừa mới mở cửa kinh tế với thế giới. Là một người thông thạo, Lee Zhang đă dần dần leo từng nấc cho đến khi trở thành giám đốc chi nhánh Deutsche Bank tại Trung Quốc.
Tài xử sự và các mối quan hệ cá nhân của ông với những người thân cận của giới cầm quyền đă cho phép Deutsche Bank năm 2011 trở thành ngân hàng được các doanh nghiệp Trung Quốc ưa thích nhất để sắp xếp việc lên sàn chứng khoán, theo như tường thuật của trang mạng kinh tế Bloomberg.
“Ngài Trung Quốc” của Deutsche Bank
Nhưng các phương pháp của ông Lee Zhang để đạt được các mục tiêu đă làm dấy lên nhiều chỉ trích ngay trong nội bộ Deutsche Bank. Ngay từ năm 2004, nhiều nhân viên đă báo động với cấp trên là “hăi hùng trước cách thức mà ông Lee Zhang tiến hành các thương vụ và tự hỏi về những chiếc phong b́ có chứa đầy tiền”, theo như những nguồn trao đổi nội bộ mà tờ Süddeutsche Zeitung được tham khảo.
Một trong những chiến công đầu tiên của “ngài Trung Quốc” tại ngân hàng Đức là vào năm 2002, đă tổ chức cho ông Josef Ackermann, khi đó là phát ngôn viên ban lănh đạo Deutsche Bank và là vị tổng giám đốc tương lai của hăng, gặp được tổng bí thư đảng Cộng Sản Trung Quốc Giang Trạch Dân. Để làm được việc này, Lee Zhang đă chi 100.000 đô la cho một công ty bí ẩn mà chưa có ai được nghe nói đến, điều này đă làm dấy lên nhiều mối nghi ngờ có tham nhũng.
Năm 2004, ông Lee Zhang c̣n chi thưởng nhiều triệu đô la cho nhà “trung gian” bị nghi ngờ từng là “tay chân” của một lănh đạo chế độ. Lee Zhang c̣n bị chỉ trích là đă tư lợi ba triệu đô la từ ngân hàng thông qua một công ty ảo do vợ ông đứng tên.
Trước những tiết lộ bị phơi bày, số tiền 16 triệu đô la mà Deutsche Bank nộp cho chính quyền Mỹ nhằm đóng lại cuộc điều tra v́ tham nhũng năm 2014 dường như không đáng là bao. Các tài liệu nội bộ chứng minh là ngân hàng này có thể phải đối mặt với những điều tệ hại nhất: Một văn pḥng kiểm toán bên ngoài kết luận rằng án phạt có nguy cơ nằm trong khoảng từ 84 đến 252 triệu đô la.
Tú Anh RFI