Tổng thống Mỹ Donald Trump đang rộng đường hướng tới chiến thắng trong nhiệm kỳ thứ hai vào năm tới nhờ điểm sáng kinh tế, với 266.000 việc làm được tạo ra trong tháng 11, tỉ lệ thất nghiệp ở mức thấp nhất 50 năm qua.
Tổng thống Donald Trump đang nắm lợi thế lớn giành được lá phiếu của cử tri nhờ những thành thức nổi bật về kinh tế. Ảnh: AP
Theo CNN, những người phản đối có thể "lư sự" về việc liệu những kết quả kinh tế mạnh mẽ trong tháng 11, số việc làm được tạo ra trong hai tháng qua, hay sự mở rộng của nền kinh tế liệu có phải nhờ Tổng thống Trump và các chính sách của ông hay không. Song nh́n từ những ǵ chúng ta đă biết – cả từ lịch sử chính trị lẫn những cuộc bầu cử gần đây – th́ các tổng thống Mỹ thường nhận được uy tín cao khi nền kinh tế mạnh lên, và họ cũng bị đổ lỗi nếu nó suy yếu đi.
Trong một cuộc thăm ḍ dư luận được đài CNN công bố cuối tháng 11 vừa qua, tỉ lệ người dân ủng hộ công việc nói chung của Tổng thống Trump chỉ không đầy 42%, trong khi có tới 54% không ủng hộ.
Tuy nhiên, những con số này đă đảo ngược khi người dân được hỏi họ nghĩ ǵ về cách Tổng thống điều hành nền kinh tế. Với câu hỏi này, 52% số người trả lời ủng hộ trong khi 40% không tán thành. (Đây cũng là lĩnh vực duy nhất trong cuộc thăm ḍ cho kết quả đa số người tham gia đồng ư với công việc mà ông Trump đang thực hiện).
Có một thực tế rất rơ ràng là: thứ nhất, nền kinh tế đang rất mạnh, và thứ hai, nhiều người ủng hộ Tổng thống Trump bởi thực tế đó.
Sau một tuần sóng gió, với việc phe Dân chủ đẩy mạnh các thủ tục tiến tới luận tội tổng thống, cộng với việc bị các lănh đạo thế giới chế giễu tại thượng đỉnh NATO ở London, nhà lănh đạo Mỹ cuối cùng đă có những tin tức tốt lành vào ngày 6/12 vừa qua. Nền kinh tế Mỹ đă tạo ra 266.000 việc làm trong tháng 11, bao gồm 54.000 viêc làm trong lĩnh vực sản xuất, và tỉ lệ thất nghiệp ở mức thấp trong 50 năm, lương tăng 3%.
Ông Trump từng phát động chiến dịch "Mua hàng Mỹ, thuê người Mỹ", nhằm "đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại". Ảnh: Getty Images
Trong một loạt ḍng tweet đăng trên mạng xă hội Twitter ngày 6/12, cả trước và sau khi Cục Thống kê Lao động Mỹ công bố báo cáo việc làm tháng 11 - ông chủ Nhà Trắng đă ca ngợi những thành công kinh tế của ḿnh.
"Nếu không có một chương tŕnh kinh dị là ‘phe cấp tiến bỏ đi, phe Dân chủ không làm ǵ’, th́ thị trường chứng khoán và nền kinh tế sẽ c̣n tốt hơn nữa, và biên giới sẽ được đóng cửa trước những tai ương thuốc phiện, băng đảng và tất cả những vấn đề khác!", ông Trump đăng trên trang Twitter kèm theo ḍng #hashtag "2020".
Cuối ngày 6/12, ông lại đăng tiếp: "Các thị trường chứng khoán tăng lên những con số kỷ luc. Chỉ riêng năm nay, chỉ số Dow Jone đă tăng 18,65%, S&P tăng 24,36%, Nasdaq Composite tăng 29,17%", và kết luận: "Tất cả đều là về kinh tế thôi, đồ ngốc".
Câu nói nổi tiếng này - được Tổng thống Mỹ dẫn lại lời của chiến lược gia James Carville trong chiến dịch tái tranh cử tổng thống năm 1992 của ông Bill Clinton – đă không khỏi khiến các nhà chiến lược đảng Dân chủ rùng ḿnh trước tin tức về kết quả kinh tế tuyệt vời hôm 6/12. Bởi câu nói đó đă nhiều lần được chứng minh trong lịch sử.
Nh́n lại thời Tổng thống Jimmy Carter, ông đă chứng kiến tỷ lệ thất nghiệp và lạm phát tăng vọt trong thời gian tại nhiệm, để rồi đành nh́n Ronald Reagan hứa sẽ xoay chuyển mọi việc. Hay cựu Tổng thống George H.W. Bush, số phiếu thăm ḍ cao ngất trời trong cuộc Chiến tranh vùng Vịnh lần thứ nhất cũng đă sụp đổ giữa lúc suy thoái kinh tế, buộc ông phải bàn giao Nhà Trắng cho người kế nhiệm Bill Clinton.
Thăm ḍ mới nhất của CNN cho thấy đa số người Mỹ ủng hộ cách ông Trump điều hành nền kinh tế. Ảnh: AP
Các dữ liệu đều đưa đến một thực tế là rất khó để đánh bại một tổng thống đương nhiệm trừ khi nền kinh tế bị đa số công chúng nh́n nhận là đang suy yếu nghiêm trọng. Trong cuộc bầu cử nhiệm kỳ 2, cử tri sẽ coi nền kinh tế là vấn đề quan trọng nhất ảnh hưởng đến lá phiếu của họ.
Năm 2016, 52% số người được hỏi bên ngoài pḥng bỏ phiếu cho biết nền kinh tế là vấn đề cấp bách nhất. Khủng bố đứng thứ hai trong danh sách đó với chỉ 18%. C̣n trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2012, gần 6/10 cử tri (59%) cho rằng nền kinh tế là vấn đề quan trọng nhất; và năm 2008 tỉ lệ này là 63%.
Các cử tri quan tâm nhiều nhất đến nền kinh tế, nên điều đó đồng nghĩa nếu họ tin rằng một tổng thống đang làm tốt công việc điều hành nền kinh tế, th́ họ có xu hướng chọn lại người đó để tiếp tục lănh đạo đất nước.
Tờ National Interest cho rằng, đối mặt với tiến tŕnh luận tội của phe Dân chủ, cách khôn ngoan với Tổng thống Trump là né những viên gạch được ném vào phía ḿnh. Thay vào đó, ông nên tập trung vào việc thúc đẩy khả năng phục hồi của nền kinh tế, kèm theo lời hứa về những ngày c̣n tốt đẹp hơn đang ở phía trước.