04/04/20
(Bác Sĩ David Price hiện đang làm trong ICU của bệnh viện Weill Cornell Medical Center tại thành phố New York, và đây là chia sẻ của ông trong một video được phổ biến cho những người thân quen vào ngày 22 tháng 3, 2020 và rồi được truyền thông Hoa Kỳ loan tải trong mấy ngày qua. Ông Price có trách nhiệm chuyên điều trị toàn bệnh nhân Covid 19 trong những tuần qua.)
Tôi là bác sĩ trong pḥng ICU (khoa cấp cứu đặc biệt) ở bệnh viện ở New York. Bệnh viện chúng tôi có 1,200 giường bệnh. Trước đây bệnh viện có điều trị và mổ nhiều căn bệnh khác nhau nhưng nay chỉ điều trị 100% là bệnh nhân nhiễm Covid. Hiện bệnh viện đang lănh 20% của số bệnh nhân Covid tại New York.
Bổn phận của tôi là chăm sóc những ca bệnh nặng đă được đưa vào ICU. Tôi là người quyết định bệnh nhân nào được dùng máy thở và nằm với máy thở bao lâu. V́ vậy tôi nghĩ tôi có thẩm quyền để nói về những ǵ đang xảy ra.
“Trong ba tháng vừa rồi chúng tôi đă học hỏi thêm được rất nhiều về con virus này. Hiện giờ bạn nghe giọng tôi hơi nghẹn ngào không phải v́ tôi sợ mà lần đầu tiên trong rất lâu, TÔI THẤY HẾT SỢ!! Tôi muốn chia sẻ với quư vị để làm quư vị bớt hoang mang và biết cách bảo vệ bản thân và gia đ́nh.
Triệu chứng nhiễm Covid
- Nóng
- Sốt
- Đau cổ
Virus vào người sẽ đi khắp nơi nhưng ảnh hưởng nhiều nhất là phổi. 80% bệnh nhân chỉ nói là họ “Không cảm thấy khỏe trong người… ho nhẹ… nhức đầu.” Bệnh thường kéo dài 5, 7 đến 14 ngày. Bị nhẹ th́ bắt đầu ngày thứ 5 sẽ thấy khỏe lại.
Bệnh nặng hơn trong 3 tới 5 ngày sẽ thấy khó thở (bạn chỉ nên vào nhà thương khi thấy khó thở chứ nóng sốt th́ không cần đến bệnh viện). Tới ngày thứ 7 sẽ bắt đầu thấy khỏe lại.
Covid nhiễm cách nào
1) Covid nhiễm qua “SUSTAINED CONTACT” (đụng chạm lâu) với một người bệnh hoặc với người sắp phát triệu chứng bệnh trong một, hai ngày sắp tới.
“Sustained contact”- “đụng chạm lâu” có nghĩa là đứng gần (dưới 6 feet) và tiếp xúc từ 15 đến 30 phút ở một nơi bít bùng, đóng kín, và không có đồ bảo vệ, chẳng hạn như khi không đeo khẩu trang. Nên các bạn khỏi phải sợ là con virus c̣n nằm trong không khí rồi ḿnh vô t́nh đi qua rồi bị lây.
Gần như CÁCH DUY NHẤT để lây bệnh là khi virus dính vào tay ḿnh rồi ḿnh đưa tay lên sờ mặt. Như vậy virus có thể vào mắt, mũi, hoặc miệng ḿnh.
Xin tóm lại một cách đơn giản là phần đông những người bị nhiễm là do họ chạm tay vào một người bệnh rồi đưa tay lên sờ vào mặt ḿnh. Khi hiểu được nguyên lư này th́ mấy hôm nay tôi bắt đầu cười lại được v́ tôi biết tôi sẽ không bị nhiễm. Tôi muốn nhắc nhở các bạn những điều quan trọng sau đây:
1) Covid hiện đang ở trong cộng đồng của quư vị dù quư vị ở đâu.
2) Rửa tay thường xuyên. Để ư tay ḿnh vừa chạm vào đâu, đụng vào cái ǵ và nhớ lúc nào cũng tẩy bằng hand sanitizer hoặc rửa tay cho sạch. Bản thân tôi đi đâu cũng cầm theo lọ Purell (nước tẩy tay). Ví dụ tôi đi từ nhà trọ ra thang máy tôi vẫn có thể bấm nút thang nhưng sau đó liền đổ một vài giọt Purell vào tay. Ra đến cửa cũng vậy có thể dùng tay mở cửa nhưng sau đó lại Purell. Nếu GIỮ TAY SẠCH SẼ KHÔNG BỊ NHIỄM COVID.
3) Đây không phải là căn bệnh mà một người bệnh chạm vào thứ ǵ rồi cả cộng đồng lây theo khi đụng vào thứ đó. Chúng ta chỉ lây khi gặp và đụng chạm nhau lâu “sustained contact.” Muốn kỹ hơn th́ rửa hoặc tẩy trùng tay sau khi chạm vào bất cứ vật ǵ.
4) Bạn cần phải để ư và sửa cái tật ưa chạm vào mặt (dụi mắt, ngoáy mũi, cậy mụn, v.v). TUYỆT ĐỐI KHÔNG CHẠM TAY VÀO MẶT. Bạn đi ăn tiệc. Bắt tay một người bệnh, rồi đưa tay lên sờ vào mặt ḿnh. Đó là cách lây Covid. Đơn giản chỉ có vậy.
5) Tôi khuyên mọi người nên đeo mask khẩu trang không phải v́ nó sẽ bảo vệ hay ngăn ngừa được Covid nhưng nó sẽ tập cho bạn thói quen tốt là không sờ vào mặt. CHỈ CẦN TAY SẠCH VÀ KHÔNG SỜ VÀO MẶT LÀ 99% CHÚNG TA SẼ KHÔNG BỊ NHIỄM.
6). Bạn không cần “medical mask” như loại N95. Ngay cả tôi trong nhà thương gặp toàn bệnh nhân Covid cũng chỉ đeo N95 trong những trường hợp đặc biệt.
7) Đứng xa mọi người giữ khoảng cách 6ft, rửa tay, th́ các bạn không phải lo ǵ cả.