Gia hạn START-3, không chỉ riêng ông Trump mà tất cả người Mỹ hưởng lợi. Việc gia hạn Hiệp ước START-3 sẽ cho phép Mỹ tiết kiệm hàng tỷ USD, và mang lại chiến thắng đầu tiên cho ông Trump trong nỗ lực xây dựng quan hệ với Nga.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov. (Ảnh: Twitter)
Trong bối cảnh quan hệ Nga-Mỹ căng thẳng và cuộc điều tra luận tội Tổng thống Mỹ Donald Trump, giới truyền thông bỏ qua chủ đề quan trong trọng nhất của cuộc gặp giữa người đứng đầu Nhà Trắng và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov – sự cần thiết phải gia hạn START-3 - cựu Đại sứ Mỹ tại Matxcơva Michael McFaul viết cho tờ Washington Post.
Tin tốt, theo ông McFaul, Ngoại trưởng Nga có thảo luận với các quan chức Mỹ xung quanh Hiệp ước về các biện pháp nhằm tiếp tục cắt giảm và hạn chế vũ khí tấn công chiến lược sẽ hết hạn vào tháng 2/2021. Tuy nhiên, c̣n có một tin xấu: ông Trump, cũng giống Ngoại trưởng Mike Pompeo, nhấn mạnh đến sự cần thiết phải tham gia thỏa thuận của Trung Quốc.
Trong trường hợp Trung Quốc từ chối kư kết khiến Mỹ từ bỏ START-3, ông McFaul gọi đây là “một sai lầm lớn”, bởi Hiệp ước mang lại lợi ích cho nước Mỹ.
Để thoát khỏi t́nh trạng này, chính trị gia đề xuất nên tiến hành các cuộc đàm phán khác với Bắc Kinh về một thỏa thuận mới nhằm hạn chế vũ khí hạt nhân. Trong tiến tŕnh đó, Washington sẽ buộc phải thừa nhận rằng, Trung Quốc không sở hữu 1.550 đầu đạn hạt nhân, và do đó nước này không cần tham gia START-3.
Điều quan trong là các cuộc đàm phán với Nga và Trung Quốc phải là “theo tŕnh tự, chứ không phải xen lẫn nhau”. Trước tiên, cần phải đạt được sự nhất trí về việc gia hạn thỏa thuận hiện có, và chỉ sau đó mới bắt đầu thảo luận về một thỏa thuận mới.
Ông McFaul gọi việc gia hạn START-3 sẽ là “một chiến thắng ngoại giao dễ dàng” đối với ông Trump. Mặc dù thực tế là là 1.550 đầu đạn hạt nhân ở mỗi bên có thể phá hủy hành tinh này, nhưng t́nh trạng quan hệ Nga-Mỹ hiện tại vẫn chưa cho phép hy vọng có thể cắt giảm thêm nữa. Do đó, việc gia hạn Hiệp ước là sự lựa chọn tốt nhất vào lúc này.
Thỏa thuận này, ngoài việc duy tŕ các hạn chế đối với vũ khí hạt nhân, c̣n đáp ứng lợi ích quốc gia của Mỹ, bởi Matxcơva tại thời điểm hiện tại đang đầu tư đáng kể vào việc phát triển chương tŕnh hạt nhân của ḿnh so với Washington.
Các hoạt động giám sát được quy định trong Hiệp ước cũng sẽ tạo điều kiện giữ ǵn ḥa b́nh. Những thông tin thu được qua quá tŕnh giám sát và xác minh, theo ông McFaul, là vô giá. Chính trị gia lưu ư, trong các cuộc đàm phán với Liên Xô, Tổng thống Ronald Reagan từng nói: “Đừng tin tưởng, chỉ cần kiểm tra”, và điều đó góp phần gia hạn START-3.
Trong trường hợp ngược lại, Mỹ sẽ phải chi hàng tỷ USD để triển khai một số lượng lớn đầu đạn hạt nhân không có ư nghĩa về mặt chính sách đối ngoại. Hơn nữa, CIA, NSA và các cơ quan t́nh báo khác sẽ buộc phải phân bổ thêm tiền để thu thập thông tin về chương tŕnh hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân của Nga.
Theo ông McFaul, ông Trump đă dành 3 năm qua để thảo luận về sự cần thiết phải cải thiện quan hệ với Nga. Việc gia hạn START-3 sẽ là chiến thắng đầu tiên của ông ấy trong vấn đề này.
Trong bài viết của ḿnh cho tờ Washington Post, cựu Đại sứ Mỹ tại Matxcơva lưu ư rằng, trong giai đoạn này, ông hiếm khi đồng t́nh với Tổng thống Nga Vladimir Putin về các vấn đề chính sách đối ngoại. Tuy nhiên, khi Điện Kremlin nói rằng việc gia hạn START-3 là một ư tưởng hay, vị chính trị gia Mỹ không có ǵ để bàn căi. Bởi tất cả người dân Mỹ sẽ được hưởng lợi từ điều đó.