Tổng thống Mỹ Donald Trump ẫn dùng h́nh ảnh bức tường để đ̣i hàng tỷ đôla để xây dựng một bức tường dọc biên giới với Mexico, khiến làm cho nước Mỹ : «Shutdown, Trump ở chân tường», bởi c̣n dành nhiều chú ư đến thời sự đang diễn ra ở nước Mỹ của tổng thống Donald Trump cũng không kém phần nóng bỏng với cuộc khủng hoảng shutdown mà căn nguyên là bức tường mà tổng thống Trump đang muốn dựng lên.
Tổng thống Trump trước h́nh mẫu bức tường mà ông muốn xây dựng ở biên giới với Mêhicô. Ảnh chụp tại San Diego, California, ngày 13/03/2018. REUTERS/Kevin Lamarque/File Photo
Le Monde trở lại với bài phát biểu đầu năm trước quốc dân hôm 8/1 của tổng thống Donald Trump. Một lần nữa trong thông điệp liên bang đầu năm này, ông Trump dành để biện hộ cho dự án xây tường ngăn ở biên giới với Mêhicô mà theo ông là để bảo vệ nước Mỹ trước nạn di dân, tội phạm….
Nhật báo Le Monde nhận định : « Donald Trump không có nhượng bộ nào về « bức tường » của ḿnh ». Đó là bức tường vẫn ám ảnh ông Trump từ chiến dịch tranh cử tổng thống 2016 cho đến bây giờ. V́ nó mà ông từ chối mọi thỏa hiệp, sẵn sàng chấp nhận để hoạt động của chính phủ Mỹ rơi vào t́nh trạng « shutdown » kéo dài chưa từng có từ trước đến nay. Xă luận của Le monde chạy tựa « Hoa Kỳ : bức tường trong ngơ cụt ».
Xă luận tờ báo đặt câu hỏi : « Tại sao cứ ám ảnh với đường biên giới này, trong khi mà đa số những kẻ phi pháp vẫn tràn vào nước Mỹ qua các tấm visa đàng hoàng hợp lệ ? Tại sao lại cứ quả quyết bức tường sẽ ngăn được nạn buôn ma túy, trong khi mà ma túy vẫn tuồn qua Mỹ bằng những lối vào hợp pháp, ẩn trong các hàng hóa b́nh thường ? ».
Chắc chắn không mấy người Mỹ tin vào sự cần thiết của một công tŕnh tốn kém, không hiệu quả đó nhưng đó là một lời hứa tranh cử chưa làm được của ông Trump. Le Monde khẳng định mục đích của ông Trump chỉ để lấy ḷng cử tri.
Xă luận tờ báo viết tiếp : « Từ bao nhiêu năm qua, nước Mỹ vẫn tỏ ra bất lực trước vấn đề di dân. Các đời tổng thống nối tiếp từ George W.Bush đến Barack Obama đă cố găng nhưng không thành. Tự nhận là nhà vô địch về thương thuyết, như ông Trump, rồi cũng sẽ vẫn đưa nước Mỹ lún sâu vào lối ṃn cũ mà thôi ».
Bức tường và bất chấp tất cả
Vẫn dùng h́nh ảnh bức tường, nhật báo Libération chạy tựa hồ sơ về nước Mỹ : « Shutdown, Trump ở chân tường ». Nếu c̣n tiếp tục trong những ngày tới th́ đây sẽ là đợt shutdown kéo dài nhất lịch sử nước Mỹ.
Libération cho biết : « Đến giờ cuộc khủng hoảng này mang tính chính trị. Để có nguồn tài chính cho công tŕnh xây tường khổng lồ này như đă hứa trong tranh cử, Donald Trump đ̣i Quốc Hội giải ngân 6 tỷ đô la. Phe Dân Chủ hiện chiếm đa số ở Hạ Viện kiên quyết chống. Và ngân sách cho chính phủ hoạt động v́ thế cũng không thể được thông qua ».
Đó là căn nguyên của t́nh trạng shutdown, kéo dài đến hôm nay sang ngày thứ 20. Hai bên vẫn tiếp tục đổ lỗi cho nhau về t́nh trạng ¼ hoạt động chính quyền bị tê liệt. Dư luận Mỹ đă bắt đầu nhận ra chính tổng thống phải chịu trách nhiệm trong cuộc khủng hoảng này. Libération cho hay, theo một cuộc thăm ḍ dư luận do viện Ipsos-Reuters tiến hành vừa công bố hôm 8/1 th́ 51% người Mỹ cho rằng ông Donald Trump là người chịu trách nhiệm về t́nh trạng shutdown hiện nay, chỉ có 21% cho rằng trách nhiệm thuộc đảng Dân Chủ.
Theo Liberation, bị ám ảnh sợ hứa không giữ lời, ông Trump đang bị dồn đến chân tường. Nếu lùi bước th́ lại sợ làm thất vọng cử tri trong lúc mà chiến dịch tranh cử tổng thống 2020 đang rục rịch bắt đầu. Để thoát khỏi thế lưỡng nan, tổng thống Mỹ có thể vận dụng t́nh trạng khẩn cấp để qua mặt Quốc Hội, sử dụng quân đội để xây tường. Nhưng việc này sẽ làm phe Dân Chủ tức giận và có cơ dẫn đến trận chiến kiện tụng pháp lư. Tuy nhiên Nhà Trắng hôm qua (9/1) cho biết, cửa ra đó « chắc chắn vẫn c̣n trên bàn » của tổng thống.
Tác động của t́nh trạng shutdown
Vẫn liên quan đến hồ sơ shutdown của chính quyền Mỹ, báo kinh tế les Echos có bài giải thích : « Shutdown tác động thế nào đến các dịch vụ công của Mỹ ? »
Les Echos cho biết : từ ngày 21/12 năm ngoái, thời điểm chính phủ bắt đầu rơi vào t́nh trạng shutdown, không dưới 9 bộ trong đó có các bộ quan trọng như Nội Vụ, Tư Pháp, Tài Chính và rất nhiều cơ quan liên quan khác không được cấp tiền, buộc phải hoạt động cầm chừng. Một số dịch vụ như bưu điện, kiểm soát không lưu, biên giới hay giữ ǵn trận tự không thể ngừng th́ các nhân viên làm việc không lương. Một số dịch vụ khác th́ ngừng hẳn. Từ cuối tháng 12 năm ngoái gần 1 triệu viên chức chính quyền hoặc phải làm việc không lương, hoặc tạm nghỉ việc. T́nh trạng này kéo dài sẽ đè nặng lên kinh tế Mỹ do sức mua của dân bị sụt giảm.