Đồng đạo ở Huế gọi ông là “Ẩn sĩ Ngự B́nh sơn” v́ ngôi nhà của vơ sư Tôn Thất B́nh, Trưởng tràng Hồng phái Hầu quyền đạo và Thiếu Lâm Bắc phái Vi Đà ngay dưới chân núi Ngự. Gặp được ông trong một dịp t́nh cờ, thuyết phục măi ông mới nói đôi điều về con đường đến với nghiệp vơ đă hơn nửa thế kỷ của ḿnh
Hai thập kỷ “tầm sư”
Năm 15 tuổi, nhà nghèo, không có tiền học vơ, B́nh rủ bạn bè trong xóm xuống vơ đường của vơ sư Trương Thăng bên bờ sông An Cựu để học lóm. Mấy năm sau, chàng trai Tôn Thất B́nh thi đỗ trường ĐH Sư phạm Quy Nhơn. Vừa theo học văn hóa, B́nh c̣n theo học môn vơ Taekwondo và sau đó, ông c̣n được một vơ sư môn phái vơ cổ truyền B́nh Định nhận làm đệ tử.
Trở về Huế, thấy vốn kiến thức vơ thuật của ḿnh c̣n ít ỏi, chàng trai Tôn Thất B́nh đă đến Cồn Hến bái vơ sư Nguyễn Giá (hiệu Hồng Sơn) – chưởng môn Thiếu Lâm Bắc phái Vi Đà – làm thầy. Vốn có tố chất, thể lực tốt, lại từng tiếp thu nhiều môn phái vơ cổ truyền cũng như hiện đại, ông đă được sư phụ tin tưởng và trao cho chức Trưởng tràng đời thứ 19. Sau khi vơ sư Nguyễn Giá rời Huế vào quê vợ Quảng Ngăi sinh sống, vơ sư Tôn Thất B́nh cùng vơ sư Nguyễn Văn Anh gánh vác môn phái, thu nạp đệ tử để phát triển môn phái.
Tuy được sư phụ truyền dạy tận tâm nhưng tôi cũng chưa tự tin lắm về những ǵ mà ḿnh đang có. Vơ học vốn uyên thâm, càng học càng thấy ḿnh c̣n thiếu nhiều. Khoảng năm 1977, ngay cạnh nhà tôi vơ sư Hoàng Thành mở lớp dạy Hồng phái Hầu quyền đạo. Ṭ ṃ sang “mục sở thị” và bị cuốn hút ngay với bài quyền mà vơ sư Hoàng Thành biểu diễn, tôi đă không ngại ngần “bái sư học đạo”, vơ sư Tôn Thất B́nh nhớ lại.
Tinh hoa Hầu quyền đạo
Vơ sư Tôn Thất B́nh kể thêm: “Chuyện vơ sư Hoàng Thành sáng lập ra Hồng phái Hầu quyền đạo ở Huế vẫn là một huyền thoại mà chỉ thầy tôi mới biết. Có người nói rằng, một lần thầy tôi đi ngao du lên vùng núi B́nh Điền và đă được một cao nhân bí ẩn nào đó truyền dạy các bài quyền mà sau này ông đă phát triển để thành lập môn phái…
Hồng phái Hầu quyền đạo triển khai các bài quyền dựa trên cái tinh, cái thần thái của loài khỉ, đó là linh hoạt, nhẹ nhàng, mềm dẻo, khéo léo… Hầu quyền đạo không dùng lực mà chỉ dùng gân, dây chằng, các khớp tay, chân, dùng sự buông lỏng để triển khai thế vơ. Ngoài ra, các môn đệ đều chú ư luyện nhăn thần, luyện sao cho mắt phải rất nhanh và tinh giống như mắt loài khỉ…
Hầu quyền đạo có 4 giai đoạn tập luyện. Bắt đầu là tập cương, tức tập lực, cơ bắp các bộ phận trên cơ thể, gồm 103 thế cơ bản như: thủ pháp, cước pháp, bộ pháp, tấn pháp, nhăn pháp, thân pháp… Giai đoạn tiếp theo là Cương nhu quyền (c̣n gọi là Hồng quyền) với 7 giai đoạn (Hồng thất quyền) luyện cho các khớp linh hoạt, mềm dẻo, nhất là cột sống và tay chân. Ở đây phải luyện các khớp theo biên độ co và duỗi, xoắn và dồn… Hơi thở phải tự nhiên, nghĩa là dù có đánh dồn dập th́ hơi thở vẫn đảm bảo các yếu tố: “sâu, dài, đều, chậm” giúp cơ thể đầy đủ lượng khí ô xy, mang tính dưỡng sinh cao. Giai đoạn tiếp theo là Nhu quyền: triển khai các thế vơ theo tinh thần của loài khỉ vốn là một loài vật khôn ngoan, nhanh nhẹn, bao gồm các động tác: đu, vít, nhảy, nhào lộn…”.
Bây giờ đă vào tuổi thất thập, nhưng vơ sư Tôn Thất B́nh vẫn đi những bài quyền của Hầu quyền đạo nhanh nhẹn và chính xác đến từng chi tiết. Ông nói: “Tôi hàng ngày vẫn dậy từ 4 giờ sáng để luyện vơ sau sân nhà. Cùng luyện với tôi có mấy đệ tử tâm đắc, trong đó có một vị PGS, TS Y khoa. Hầu quyền đạo không chỉ để tự vệ mà c̣n là môn vơ dưỡng sinh…”.
Dạy vơ ở chùa
Buổi sớm vơ sư Tôn Thất B́nh cùng luyện vơ với các môn đệ ở chân núi Ngự B́nh, c̣n buổi chiều ông chạy xe máy lên chùa Huyền Không dạy vơ cho các vị sư và học sinh. Đó là những lớp dạy vơ miễn phí được mở hơn 15 năm qua. Vơ sư Tôn Thất B́nh quan niệm: “Dạy vơ là để khai tâm, là dạy cách làm người tốt, có trách nhiệm. Tôi cũng là thầy giáo nên tôi thấu hiểu điều này. Đó là thông qua các kiến thức vơ học để các em, các cháu có đủ dung lực, nghị lực xa lánh những tṛ không lành mạnh, vô bổ và trở thành những người có ích cho gia đ́nh và cộng đồng…”.
Hơn nửa thế kỷ gắn bó với nghiệp vơ, vơ sư Tôn Thất B́nh vẫn tâm đắc với hai chữ “ T́nh vơ”; đó là t́nh sư phụ, đệ tử; t́nh huynh đệ và cả t́nh yêu với vơ thuật. Ông nói: “Con nhà vơ thương yêu nhau khắng khít c̣n hơn ruột thịt. Chính t́nh cảm nhân văn này mà những người học vơ chân chính không bao giờ làm điều bất nhân, bất nghĩa…”.
CLB vơ thuật cổ truyền Huyền Không do vơ sư Tôn Thất B́nh xây dựng đă phát triển mạnh, hiện nay có đến 30 học viên theo học. Năm 2015, Hội vơ thuật cổ truyền tỉnh đă có văn bản công nhận CLB là thành viên của Hội.