Quả trám với nhiều công dụng tuyệt vời, ngoài làm đồ ăn c̣n được làm thuốc. Quả trám dùng làm thực phẩm và có tác dụng chữa bệnh tốt. Theo y học cổ truyền, quả trám có vị chua, ngọt, chát, tính ấm, vào kinh phế, có tác dụng thanh nhiệt, sinh tân chỉ khát, giải độc, lợi hầu họng, không độc.
Thịt kho trám món ngon ăn một lần nhớ măi.
Trám có nhiều loại khác nhau: trám trắng, trám đen, trám hồng. Quả trám c̣n gọi thanh quả hay cảm lăm (fructus canarii), được thu hái khi chín; có thể dùng tươi hoặc đem muối, sau đó phơi khô, hoặc sấy khô để chế các món ăn, có lợi cho hầu họng.
Thành phần hóa học, quả trám chứa protid, chất béo, hydrat cacbon, beta- caroten, acid oleannolic, một số khoáng chất: Ca, K, P, Fe, Mg, Mn, Zn, Cu... và vitamin C. Hạt quả trám chứa các acid béo.
Theo y học cổ truyền, quả trám có vị chua, ngọt, chát, tính ấm, vào kinh phế, có tác dụng thanh nhiệt, sinh tân chỉ khát, giải độc, lợi hầu họng, không độc. Được dùng trị các bệnh về hầu họng sưng đau, ho nhiều đờm, viêm ruột, lỵ, tiêu chảy, khát nước. Quả xanh có tác dụng giải độc. Quả chín có tác dụng an thần, trị động kinh. Ngày dùng 6 - 12g, dưới dạng nhai nuốt nước, hoặc dạng nước sắc.
Quả trám một bài thuốc trong đông y.
1. Công dụng chữa viêm phế quản mạn tính, khàn giọng của quả trám
Cách làm: Trám 6g, trà xanh 6g, mật ong 1 th́a. Cho trám vào đun sôi 5 phút, kế đó cho trà xanh vào sắc tiếp trong 15 phút, sau đó chắt lấy nước ḥa mật ong rồi uống dần từng ngụm sẽ giúp điều trị được cả những triệu chứng của bệnh viêm phế quản măn tính và chữa khàn giọng vô cùng hiệu quả.
2. Công dụng giải rượu tuyệt vời của quả trám
Chuẩn bị 12 quả trám và 1,5g phèn chua, đầu tiên dùng nước rửa sạch quả trám, lấy dao khía trên mỗi quả bốn năm đường rồi nhét phèn vào những vết khía ấy, nhai nhỏ nuốt dần để giă rượu. Hoặc trám tươi 10 quả sắc lấy nước uống có tác dụng giải rượu rất hiệu quả.
3. Trị đau đầu, trướng bụng đau quặn và cảm phong hàn
Trám tươi 60g bỏ hạt, hành 15g, gừng tươi 10g, tử tô 10g. Tất cả đem sắc với 1.2l nước, cô c̣n 0.5l th́ chế thêm một chút muối ăn, chắt lấy nước uống.
4. Công dụng chữa nôn mửa khi có thai của quả trám
Trám 12g, vỏ quưt 9g, dùng lửa to hấp cách thủy cho chín rồi uống, mỗi ngày 1 lần, dùng để chữa chứng nôn mửa khi có thai.
5. Công dụng chữa bệnh động kinh của quả trám
Trám tươi 480g, uất kim 24g, phèn chua 24g. Trước tiên, đập nát trám rồi cho nước vào sắc kỹ, lấy bỏ hạt rồi lại cho uất kim vào sắc cùng, cuối cùng cho phèn chua sắc tiếp đến khi c̣n 500ml là được, mỗi buổi sáng uống khoảng 20ml với nước ấm.
6. Công dụng giải độc cá nóc của quả trám:
Trám tươi 50g, rửa sạch bỏ hạt sao chín, sắc uống.
7. Công dụng trị bệnh kiết lỵ của quả trám
Chuẩn bị khoảng 90g quả trám tươi, để nguyên hạt và sắc với nước, sau đó cô lại lấy cao, theo tỷ lệ 1:1, chia 3 lần uống trong ngày trước bữa ăn. Khi uống cần kiêng ăn các thứ tanh như cua, cá, ḷng trắng trứng… Có thể uống nhiều ngày cho tới khi hết các triệu chứng.
8. Công dụng chữa trị viêm da của quả trám
Trám tươi 1kg sắc với 1l nước bằng lửa nhỏ, sau đó lọc bỏ bă lấy nước ngâm để chữa các bệnh lư ngoài da như viêm loét, viêm phần phụ…
9. Trị đau răng, sâu răng bằng quả trám
Đốt quả trám thành than, tán thật nhỏ sau đó trộn với một ít xạ hương rồi bôi và xỉa vào chỗ đau răng. Bạn cũng có thể lấy vỏ cây trám trắng cạo bỏ lớp vỏ đen bên ngoài, thái mỏng và đem phơi khô, sau đó sắc lấy nước, ngậm 10 phút rồi nhổ đi. Ngày làm nhiều lần. Có thể phối hợp với rễ chanh, rễ cây trẩu hoặc rễ cà dại.
10. Công dụng chữa viêm tắc mạch máu của quản trám
Dùng quả trám trắng luộc ăn cái, uống nước hàng ngày, mỗi ngày 200 g. Liệu tŕnh 1-2 tháng.