10/09/19
Truyền thông Mỹ vừa cho biết một "người thổi c̣i" thứ 2 đă xuất hiện trong cuộc điều tra nhằm luận tội ông Trump. Không ít người tự đặt câu hỏi họ là ai mà có thể khiến một tổng thống lao đao đến vậy?
Khi buộc tội những người thổi c̣i của t́nh báo Mỹ là phản quốc, dường như Tổng thống Mỹ Donald Trump nh́n họ trên danh nghĩa cá nhân hơn là luật pháp. Theo truyền thống Mỹ, người thổi c̣i là người vạch trần những hành vi bất hợp pháp hoặc những hành vi vi hiến mà những kẻ quyền lực muốn giữ bí mật.
Vai tṛ của người thổi c̣i trong cộng đồng t́nh báo Mỹ được New York Times mô tả là "phép lạ" mà người dân Mỹ nên biết ơn. Người Mỹ phải tập trung vào nội dung mà người thổi c̣i nêu ra trong bối cảnh Nhà Trắng không phủ nhận chúng. Những người thổi c̣i không phải người của các đảng phái. Họ là quản gia của nền dân chủ lập hiến Mỹ.
Luật pháp Mỹ có những quy định bảo vệ người thổi c̣i. Nó cũng không trẻ hơn chút nào so với chính lịch sử đảng Cộng ḥa. Quốc hội Mỹ đă thông qua luật bảo vệ người thổi c̣i đầu tiên trên thế giới vào năm 1778 trong nỗ lực giúp cho giới tinh hoa Mỹ luôn luôn trung thực.
Khiếu nại của người thổi c̣i lần này nhằm phanh phui một nỗ lực che đậy mà cộng đồng t́nh báo Mỹ thấy chúng có thể nguy hại cho an ninh quốc gia. Tuy nhiên, những người thổi c̣i chỉ là phần nổi của tảng băng ch́m. Trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump, cộng đồng t́nh báo đă có những tiết lộ chưa từng có về hành vi của ông chủ Nhà Trắng.
Trong khi vượt qua các chuẩn mực của cộng đồng t́nh báo lâu đời, ông Trump đă nhiều lần buộc tội nó theo góc nh́n của Tổng thống, không phải trên lợi ích của nước Mỹ. Các thành viên của cộng đồng t́nh báo thề trung thành với Hiến pháp chứ không phải Tổng thống. Họ có nhiệm vụ phục vụ đất nước dù bất cứ ai của bất cứ đảng phái nào ngồi trong Nhà Trắng.
Ngay từ đầu, ông Trump đă chà đạp lên những lư tưởng lâu đời của cộng đồng t́nh báo. Ông Trump coi cơ quan t́nh báo hay cơ quan tư pháp là công cụ của ḿnh, dù điều đó hoàn toàn không chính xác. Việc tổng thống can thiệp quá nhiều vào các cơ quan này làm mất đi tính độc lập và vô tư mà họ buộc phải có.
Trong nhiệm kỳ của ḿnh, ông Brack Obama chỉ gặp ông James Comey, giám đốc Cục điều tra Liên bang Mỹ, 2 lần. Ngược lại, trong 4 tháng ngắn ngủi của ông Comey trước khi bị ông Trump sa thải, người này đă phải gặp Tổng thống không dưới 4 lần.
Tổng thống Trump nhiều lần gây ra bê bối nhưng chưa đến mức bị thổi c̣i cho tới cuộc tṛ chuyện với Tổng thống Ukraine vừa qua. Đối với an ninh quốc gia, thổi c̣i là việc khó khăn bởi họ có trách nhiệm bảo đảm thông tin mật.
Trong khi đó, người thổi c̣i có thể đối mặt với các nguy cơ bị trừng phạt mạnh mẽ. Dưới thời của ḿnh, ông Barack Obama đă trừng phạt nhiều người v́ tiết lộ bí mật, trong đó có Edward Snowden dù ai cũng biết rằng những thông tin người đàn ông này đưa ra sẽ không bao giờ đến được với công chúng Mỹ nếu đưa ra một khiếu nại chính thức tới Tổng thanh tra Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ.
Tuy nhiên, ông Trump lại là tổng thống Mỹ đầu tiên khuyến khích sự can thiệp của nước ngoài vào bầu cử. Thậm chí, ông Trump c̣n tích cực t́m cách đe dọa và đóng cửa những tổ chức đảm trách nhiệm vụ buộc chính phủ phải có trách nhiệm với người dân. Ông Trump cũng là tổng thống Mỹ đầu tiên kích động người ủng hộ ḿnh trả đũa người thổi c̣i dù cả lănh đạo của cộng đồng t́nh báo Mỹ và Quốc hội đều cho là hợp pháp.
Giống như Tổng thống, các nhân viên cộng đồng t́nh báo tuyên thệ sẽ giữ ǵn, bảo vệ Hiến pháp Mỹ. Người thổi c̣i chấp nhận đánh đổi những vấn đề cá nhân để phục vụ nước Mỹ. Đó không bao giờ là sự phản bội với người Mỹ.
Linh Anh
theo /NY Times