3.- ÔNG NGÔ Đ̀NH CẨN
Trường hợp ông Ngô Đ́nh Cẩn, chúng ta nên đọc qua mấy hàng sau đây :
” Trần Quốc Hương tự Mười Hương, người chỉ huy T́nh Báo Chiến Lược của Hà-Nội tại miền Nam và hai nước Miên, Lào.
Ông ta bị Đoàn Công Tác Đặc Biệt của ông Ngô Đ́nh Cẩn bắt năm 1958.
Sau khi chế độ Đệ I VNCH bị những tướng tá đánh thuê cho Hoa Kỳ lật đổ, và do sự móc nối của Thiếu tá Việt Cộng Dương Văn Nhật (em ruột Dương Văn Minh) móc nối, Mười Hương được Hà-Nội qua trung gian tướng Mai Hữu Xuân và trả cho hai tướng Minh – Xuân 50.000 dollars (theo tài liệu của VC là 5.000.000$ VN), nên Mười Hương được trả về Hà-Nội.
Tiếp theo là các cán bộ t́nh báo, điệp viên cao cấp của Việt Cộng đều được Hà-Nội bỏ tiền ra chuộc, nhất là khi ông Hà Thúc Kư giữ chức Bộ Trưởng Nội Vụ, ông thả hàng loạt các cán bộ trên.
Sau khi được thả, người được Hà-Nội gọi ra Bắc, người rút vào mật khu hoạt động tiếp.”
Trong loạt bài viết về Mười Hương, dưới nhan đề :
”Tướng T́nh Báo Chiến Lược” đăng trên tờ Thanh Niên, số 300 ra ngày 26-11-2002 đăng lời ông Mười Hương nói về ông Ngô Đ́nh Cẩn như sau :
”Những năm 1960, tôi đă từng có cảm giác cô đơn lạnh lùng khi phong trào đi xuống. Thế nhưng hồi ấy cũng không đen tối bằng những năm 1957-1959 sau này… ”.
Nhà t́nh báo Trần Quốc Hương trong một buổi gặp mặt vào tháng 1/2011 Ảnh: Tuổi Trẻ
Ông bảo :
“Chúng ta chê thằng Cẩn rằng nó đi guốc mộc, miệng nhai trầu bỏm bẻm…chê như vậy không đúng đâu.
Thằng Cẩn nó giỏi lắm, cao trí lắm. Nó biết hết đường đi nước bước của chúng ta . "
Theo sự tiết lộ của Văn Tiến Dũng, đại tướng cộng phỉ trong quyển Đại Thắng Mùa Xuân th́ 95% nhân viên và cơ sở nằm vùng của cộng phỉ tại miền Nam đă bị Đoàn Công Tác Đặc Biệt của ông Ngô Đ́nh Cẩn bắt giữ.
Chỉ từ tháng Bẩy năm 1955 đến tháng Hai năm 1956 Đoàn Công Tác Đặc Biệt đă bắt giữ 93.362 tên đảng viên và cán bộ nằm vùng để lại. Lê Duẫn phải bỏ chạy ra Bắc.
Hai tên trùm điệp báo và quân báo là Mười Hương và Lê Câu bị tóm gọn, các cơ sở của bọn cộng sản từ Quảng Trị đến Cà Mâu bị chính quyền VNCH phá vỡ. v. v…
Theo như cụ Quách Ṭng Đức, cựu Đổng Lư Văn Pḥng cho Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm suốt chín năm, năm nay cụ đă 94 tuổi cho biết :
Mặc dầu là cố vấn phủ Tổng Thống hay cố vấn chỉ đạo miền Trung, hai vị này chẳng có một văn thư nào do Tổng Thống kư ban hành cả, nhất là ông Ngô Đ́nh Cẩn, không có lương, không có văn pḥng riêng.
Hai ông hầu như không bao giờ tháp tùng Tổng Thống đi kinh lư hay xuất hiện bên cạnh Tổng Thống trong những dịp lễ lớn; hai ông rất ít xuất hiện trước công chúng hoặc huênh hoang nơi này nơi khác.
Riêng ông Ngô Đ́nh Cẩn luôn mặc quần áo bà ba, đầu đội khăn xếp. Thỉnh thoảng phải đi đâu xa, ông ta dùng xe Jeep quân đội; không bao giờ dùng xe hơi sang trọng.
Cụ Ngô Đ́nh Cẩn trước khi bị bắn có yêu cầu:
Khỏi cần bịt mắt, để tôi được nh́n quê hương lần chót. 
H́nh bên, ông đang cầu nguyện với 1 vị linh mục.
Riêng về phần Tổng Thống, khi bị thảm sát, trong túi áo của Tổng Thống chỉ c̣n nửa bao thuốc Basto và cỗ tràng hạt.
Suốt chín năm lănh đạo miền Nam VN, Tổng Thống dành dụm được 2.800.000$ Việt-Nam. Tổng Thống gửi linh mục Nguyễn Văn Toán ḍng Chúa Cứu Thế.
Ước nguyện của Tổng Thống vào những năm tháng cuối đời, Tổng Thống sẽ vào ẩn ḿnh trong tu viện này để dọn ḿnh chết.
Khi biết chính xác Tổng Thống không c̣n nữa, linh mục Nguyễn Văn Toán vội vàng đem 2.800.000$ VN nộp cho Dương Văn Minh ngay.
Ngoài số tiền trên, Tổng Thống không có mái nhà riêng, dù chỉ một túp lều hoặc một chiếc xe đạp cũ.
C̣n ông Ngô Đ́nh Nhu, vào những năm sau này, các bạn thân của ông ta như :
Ông Cao Xuân Vỹ và các bạn hồi c̣n ở Pháp gom tiền mua tặng ông bà Ngô Đ́nh Nhu một căn nhà nhỏ hai tầng ở Đà-Lạt. V́ là nhà cũ nên cần sửa chữa. Đang sửa lại hết tiền nên phải ngừng lại.
Thế rồi biến cố 1-11-1963 ập đến căn nhà đó thuộc đám tướng tá đánh thuê cho Hoa Kỳ.
II.- CHẾ ĐỘ ĐỘC TÀI :
Khi chấp nhận lời mời của Quốc Trưởng Bảo Đại về nước lập chính phủ, Ông Ngô Đ́nh Diệm đă mời một số chính khách hay bạn rất thân vào nội các, điển h́nh như Bác sĩ H. vào chức Bộ Trưởng Nội Vụ.
Nhưng BS này đ̣i chức Tổng Trưởng Quốc Pḥng.
Thủ Tướng Ngô Đ́nh Diệm không thể thỏa măn đ̣i hỏi này, nên BS H. bất măn quay ra chống đối.
Như quư vị quá biết, vào thời gian đầu về nước lập chính phủ, Thủ Tướng Ngô Đ́nh Diệm gặp quá nhiều khó khăn, nên ngoài cương vị Thủ Tướng, Ông Ngô Đ́nh Diệm phải kiêm luôn chức Tổng Trưởng Quốc Pḥng và Bộ Trưởng Nội Vụ mới đương đầu với t́nh thế lúc đó.
Sau ngày 1-11-1963, BS H. đă được cất nhắc lên chức Đệ I Phó Thủ Tướng. Nhưng chỉ vài tháng sau BS Đệ I Phó Thủ Tướng này cũng chạy có cờ.
Ngoài ra, Thủ Tướng Ngô Đ́nh Diệm cũng mời rất nhiều người nữa như :
KS. S., BS. Đ., LS. Th., ngay cả thầy giáo H. v.v. vào nội các.
Nhưng những vị này thấy thực dân Pháp lúc đó c̣n tiếp tục khuyến khích các phần tử thân Pháp lật đổ chính quyền, cũng như yểm trợ, xúi giục nhiều phiến quân có thành tích bất hảo như thổ phỉ đánh phá quân đội quốc gia, nhất là phiến loạn B́nh Xuyên hăm dọa,
nên các vị này sợ quá xin từ chức, mặc dầu Thủ Tướng Ngô Đ́nh Diệm tốn biết bao thời giờ công sức để thuyết phục họ ở lại, nhưng không kết quả.
Thế rồi sau năm 1955, Thủ Tướng Ngô Đ́nh Diệm đă ổn định t́nh thế và thống nhất quân đội, các vị trên không được trọng dụng nữa nên bất măn.
Tưởng cũng nên nhắc lại, sau ngày 1-11-1963, tất cả các vị này cùng các tướng tá thay nhau trên chính trường miền Nam Việt-Nam, nhưng họ đă làm được ǵ ?
Nhất là họ đă ngồi trên ghế được mấy tháng ?
Thậm chí BS Q. một con bài rất được ḷng Hoa Kỳ, họ đă từng ép Thủ Tướng Ngô Đ́nh Diệm phải trao cho BS. Q. chức Thủ Tướng, nhưng TT Ngô Đ́nh Diệm không chịu.
Thế rồi vào khoảng giữa năm 1965, vị BS. Q. này đă được giữ chức Thủ Tướng miền Nam Việt-Nam, nhưng chỉ khoảng ba tháng sau, ông ta lại vội từ chức và trả lại cho quân đội.
Tưởng cũng nên nhắc lại, trong khoảng thời gian BS. Q. giữ chức Thủ Tướng, Hoa Kỳ đă ngang nhiên đưa Thủy Quân Lục Chiến của họ vào miền Nam Việt Nam mà không cần sự chấp thuận của chính quyền miền Nam Việt-Nam.
Qua những sự kiện như trên, chúng ta có thể kết luận T.Th. Ngô Đ́nh Diệm là nhà độc tài không ? Hay nói theo sử gia Hoàng Ngọc Thành:
” Chính quyền Ngô Đ́nh Diệm là chính quyền mạnh… hay chính quyền chuyên chế độc tài nửa vời ”.
III.- KỲ THỊ TÔN GIÁO
1.- Phật Giáo
a- Chùa Xá Lợi
Ngay từ những năm đầu của chế độ, Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm đă áp dụng một chính sách đặc biệt đối với Phật Giáo.
Tại Sàig̣n Tổng Thống thường giúp đỡ tài chánh khích lệ Hội Phật học do cư sĩ Mai Thọ Truyền làm Hội Trưởng, đặc biệt là xây chùa Xá Lợi với mục đích duy nhất là dùng làm nơi nghiên cứu, học hỏi giáo lư, mở rộng kiến thức, củng cố niềm tin nơi tín đồ Phật Giáo.
Chùa Xá Lợi được xây cất năm 1958 với kinh phí 2.000.000$ Việt-Nam được trích ra từ quỹ Xă Hội của Phủ Tổng Thống và trao cho ông Mai Thọ Truyền chủ tŕ việc xây cất với mục đích phát triển và kiện toàn tổ chức Phật Giáo.
Cổng Chùa Xá Lợi trên đường Bà Huyện Thanh Quan, Sài G̣n năm 1966. Chùa được khởi công xây dựng vào ngày 5/8/1956 theo bản vẽ của các kiến trúc sư Trần Văn Đường và Đỗ Bá Vinh, hoàn thành vào ngày 2/5/1958. Ảnh: Douglas Ross.
b. Chuà Vĩnh Nghiêm
Khoảng năm 1959-1960, Thượng Tọa Thích Tâm Giác và bà Đức Âm xin mua đất xây Chùa.
Khu đất này thuộc Bộ Tài Chánh VNCH, nhưng Bộ Tài Chánh không dám quyết định. Khi tŕnh lên Tổng Thống, Tổng Thống nói:
” Làm chùa th́ cho ngay đi !”.
Sau đó họ mua được khu đất hơn một mẫu tây sát đầu cầu Công Lư với giá tượng trưng 1$ Việt-Nam.
Sau khi Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm bị thảm sát, ngôi chùa này được xây mang tên Vĩnh Nghiêm.
c - Chùa Từ Đàm
Riêng chùa Từ Đàm do Thích Trí Quang trụ tŕ, ông Ngô Đ́nh Cẩn giúp đỡ đặc biệt, nhất là phương diện tài chính, vật liệu, dụng cụ cần thiết do chính tay ông Cẩn hay qua các ông Đại Biểu Chính Phủ hoặc các Tỉnh Trưởng sở tại.
Ngoài ra, khi nhà thầu củi Thăng Long trên đường Phan Bội Châu, Huế, đă trúng thầu khai thác củi trong kế hoạch khai hoang mật khu Hoa Mỹ của cộng phỉ, thuộc quận Phong Điền tỉnh Thừa Thiên,
ông Cẩn c̣n đặt điều kiện với nhà thầu củi Thăng Long phải cung cấp cho chùa Từ Đàm mỗi tháng 30.000$.
V́ thế chùa Từ Đàm càng ngày càng phát triển về mọi mặt.
Một điều rất đặc biệt, để có vật liệu đúc chuông cho một số chùa mới xây,
ông Cẩn yêu cầu Đại Đội Quân Cụ Quân Khu II bằng mọi cách, cung cấp vỏ đạn cho Th.T. Trí Quang.
Công việc này thật khó, v́ lúc ấy Hoa Kỳ chỉ mới cung cấp súng đạn cho quân đội Việt-Nam trong công tác huấn luyện nhưng rất hạn chế, kèm theo nhiều thể thức kiểm soát hết sức chặt chẽ.
Tuy nhiên, hai người đứng đầu công tác này là Trung Úy Ngô Văn Điều và Thượng Sĩ Nguyễn Hiệp (đều là nggười Công Giáo) đă t́m mọi cách thực hiện lời yêu cầu của ông Ngô Đ́nh Cẩn.
Được chính quyền tích cực giúp đỡ, Phật Giáo miền Trung phát triển mạnh; xây thêm nhiều cơ sở, chùa miếu mới.
Thêm vào đó, sự qua lại giữa ông Cẩn và Th.T. Trí Quang rất thường, nhất là vào những dịp LỄ, TÊT.
Nên từ đó, uy tín tăng sĩ chùa Từ Đàm, đặc biệt là Th.T. Trí Quang, càng ngày càng nổi bật trong giới Phật Giáo. V́ thế ông ta mặc nhiên được coi như đại diện chính thức cho cả khối Phật Giáo miền Trung với chính quyền. Uy tín của ông ta vượt trội hẳn trên các tăng sĩ khác.
Ngoài ra c̣n khoảng 4.000 ngôi chùa khác được xây thêm dưới chế độ Đệ I Cộng Ḥa.
Ngoài những ưu đăi như trên, Tổng Thống c̣n có kế hoạch lâu dài, khuyến khích Phật tử đi du học. Nhất là Tổng Thống giúp đỡ và phê chuẩn thành lập ”Hội Phật Giáo Thống Nhất” toàn quốc.
Sau khi Phật Giáo đă có tổ chức thống nhất, Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm lại khuyến khích, cung cấp tài chánh cho các tăng sĩ đi du học, hầu nâng cao tŕnh độ cho hàng ngũ lănh đạo Phật giáo Việt-Nam.
Vào khoảng cuối tháng 8 năm 1963, Tổng Thống đến thăm ngôi chùa nữ tại Phú Lâm do sư bà Diệu Huệ chủ tŕ.
Trong khi đàm đạo, nhiều sư nữ đă oà lên khóc, v́ họ biết từ trước đến giờ, Tổng Thống đă từng nâng đỡ Phật Giáo rất nhiều, nay nhiều kẻ lại quay lưng lại. Cuộc nói chuyện vừa dứt, một tăng sĩ tiến tới chào Tổng Thống.
Tổng Thống hỏi :
– Thầy về khi mô ?
– Thưa Tổng Thống, con về được gần ba tháng. Hôm về anh em chúng con (không nói rơ bao nhiêu người) đă đến tŕnh diện Tổng Thống.
– Học có được không ?
– Dạ thưa, được. Nhờ ḷng ưu ái của Tổng Thống cho đi du học, chúng con đă cố gắng theo kịp các bạn cùng khóa.
– Tiền bạc có đủ không ?
– Dạ, cám ơn Tổng Thống. Nhờ ḷng ưu ái của Tổng Thống thương cho quá đầy đủ .
– Học về rồi phải đem những kiến thức đă học được áp dụng vô tổ chức của ḿnh, từ tổ chức đến việc đào tạo cán bộ. Tôi nghĩ bên Phật giáo nên chủ trương như bên Công Giáo, nghĩa là phải đi tu từ 9, 10 tuổi đến 30 tuổi mới thành linh mục. Có như thế mới chọn lựa kỹ càng cả về đạo đức và học vấn.
Bên Công Giáo lúc sau ni có thâu nhận thanh niên vào học lên linh mục sau khi đă đậu tú tài. Nhưng cách đó xem ra chọn lựa không được kỹ càng bằng lớp bắt đầu đi tu từ nhỏ.
Nói đến đây Tổng Thống bảo vị tăng sĩ :
- Thôi ! Cố gắng làm việc tử tế .
Năm 1959, sau khi đắc cử nhiệm kỳ II mới được ba ngày, Tổng Thống âm thầm đến thăm các chùa tại Ság̣n và những vùng phụ cận để cám ơn các thầy đă ủng hộ ngài thắng cử. Tại một ngôi chùa nọ, khi đón tiếp Tổng Thống, thượng tọa trụ tŕ vui đùa trách Tổng Thống :
– Tổng Thống có chuyện vui không cho anh em chúng tôi biết để cùng chung vui với Tổng Thống
.
Tổng Thống trả lời :
– Có chuyện chi vui mà tôi dấu các thầy mô ?
– Dạ, thưa Tổng Thống, qua tăng đoàn Tích Lan, chúng tôi được biết, Tổng Thống đă tặng Đức Đạt Lai Lạt Ma một số tiền lớn.
Nghe vậy, Tổng Thống hơi đỏ mặt, ngồi lặng thinh một lúc rồi nói :
– V́ là một việc tế nhị, tôi không muốn cho ai biết, chứ không phải có ư dấu các thầy. Tôi nhận được giải thưởng Leadership Magsaysay 10.000 đô la. Tôi không có nhu cầu chi. Gặp lúc Đức Đạt Lai Lạt Ma, vị lănh đạo và là biểu tượng của tinh thần tranh đấu bất khuất để bảo vệ niềm tin, bảo vệ tôn giáo, bảo vệ dân tộc ngài, đang gặp hoạn nạn, phải sống lưu vong, cần nhiều sự giúp đỡ. Tôi thấy ḿnh có bổn phận phải giúp ngài.
Tôi nhờ Thủ Tướng Nerhu chuyển số tiền này cho ngài, nhưng ông ta khước từ, có lẽ ông ngại mất ḷng Trung Cộng, nên tôi phải t́m đường khác để chuyển số tiền này cho ngài.
Các thầy cũng biết, ḿnh đang phải chiến đấu chống lại chủ nghĩa vô thần rất tàn bạo. Chỉ có niềm tin tôn giáo mới đủ sức mạnh chống lại được chủ nghĩa tai hại này. V́ thế, đối với việc phát huy, củng cố, bảo vệ niềm tin tôn giáo, bất câu là tôn giáo nào, ḿnh cũng có bổn phận khuyến khích và giúp đỡ.
Sau đó, Tổng Thống đi bắt tay các thầy, ngài thấy Đại Đức Thích Quảng Liên, liền hỏi :
– Thầy về khi mô ?
– Dạ, thưa con mới về, chưa kịp vào chào Tổng Thống .
– Không sao. Khi mô thầy muốn vô, nói sĩ quan tùy viên sắp xếp cho vô.
2.- Công Giáo
Kể từ ngày Thủ Tướng Ngô Đ́nh Diệm về chấp chánh đến nay, chẳng thấy bằng chứng nào [/i][/color][/size][/b]TT Ngô Đ́nh Diệm cho Công giáo một miếng đất, một số tiền nào để xây Nhà Thờ hay ḍng tu.
Nhất là chưa thấy một tu sĩ Công Giáo nào được Tổng Thống cho đi du học với học bổng được cung cấp đầy đủ.
Ngược lại, có vài va chạm giữa Công Giáo với Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm mà chúng tôi không đủ thời giờ để nêu lên. Tuy nhiên chúng tôi cố gắng tóm lược vài trường hợp sau :
a.- Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm c̣n lấy lại khu vườn cao su Phú Thọ mà trước đây thực dân Pháp đă tặng địa phận Sàig̣n, để làm tài sản cho quốc gia.
Tổng Thống lập luận rằng : ‘‘ Khu đất đó là đất của nước Việt-Nam, chứ không phải của thực dân Pháp; họ không được phép lấy đất của ḿnh cho bất cứ tổ chức nào hay cá nhân nào .”
Sự việc trên làm TGM Sàig̣n rất khó chịu. V́ thế linh mục Nguyễn Văn Vàng đă chỉ trích chính phủ trên ṭa giảng trong nhà thờ Đức Bà, Sàig̣n.
b - Dưới thời Pháp thuộc và qua các chính phủ dưới thời Quốc Trưởng Bảo Đại, Giáo Hội Công Giáo được mở các chủng viện để đào tạo linh mục, tu sĩ.
Chương tŕnh giảng dạy không phải chịu sự kiểm soát của chính phủ.
Đến thời Đệ I Cộng Ḥa, Tổng thống Ngô Đ́nh Diệm ban hành Đạo Dụ số 54/7, xóa bỏ quy chế này. Đạo Dụ ấn định: [/i][/color][/size][/b]
” Không ai được mở trường tư mà không có giấy phép của chính phủ. Các trường được phép mở phải chịu sự kiểm soát của chính phủ về nhân viên, chương tŕnh giảng dạy.”
Việc ban hành Đạo Dụ này đă gây nên làn sóng phản đối dữ dội trong giới Công Giáo.
Đầu năm 1957 Hội Đồng Giám Mục VN, trong đó có cả ĐGM Ngô Đ́nh Thục, họp ra thông cáo chiếu điều 17 Hiến Pháp, lên án Đạo Dụ 54/7 là vi phạm tự do tín ngưỡng và yêu cầu xóa bỏ tất cả những điều khoản liên quan đến chủng viện.
V́ thế một số linh mục đến nhờ Ông Bộ Trưởng Quốc Gia Giáo Dục Nguyễn Quang Tŕnh dẫn vào gặp Tổng Thống.
Trước khi vào, nhiều linh mục huyênh hoang rằng:
” Lần này tôi sẽ nói toẹt ra hết. Tôi không nể nữa đâu”.
Nhưng khi vào, các vị đều cúi mặt hoặc quay đi không dám nh́n Tổng Thống.
Khi được Tổng Thống giải thích, các linh mục nh́n ra mục đích của Đạo Dụ là tạo sự ḥa đồng các tôn giáo, gây t́nh đoàn kết toàn dân, nhằm bẳo vệ quyền lợi tối thượng của đất nước.
Thế rồi, Tổng Thống quay sang trách khéo Ông Bộ Trưởng Nguyễn Quang Tŕnh:
– Họ không hiểu, ông Bộ Trưởng phải giải thích cho họ. Có vậy cũng đ̣i vào gặp tổng thống.
Rồi Tổng Thống đứng dậy đi vào.
Sau đó Đạo Dụ được giới Công giáo nghiêm chỉnh thi hành.
3.- Cao Đài
Trong một lần Tổng Thống tiếp phái đoàn Cao Đài đến thăm xă giao, ngài nói :
”Tôi kính trọng quư ngài. Một số linh mục Công Giáo đến gặp tôi xin phép được xổ số Tômbola để có tiền xây nhà thờ. Tôi nói:
Cao Đài họ có Tombola đâu, sao tôi thấy họ cất thêm thánh thất mới đều đều”.
Rồi ngài chua chát kết luận:
”Cứ Tombola! Tombola mới xây được nhà thờ !”
IV.- Đàn áp Phật Giáo
Vào khoảng cuối tháng Tám năm 1963, chính trường miền Nam Việt Nam rất sôi động do nhóm ”Tông Phái” Thích Trí Quang xách động.
Do lời đề nghị của Giáo Sư Bửu Hội, Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm mời Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc cử Phái Đoàn sang điều tra và c̣n hứa với phái đoàn là chính phủ VNCH sẽ hợp tác chặt chẽ và tạo mọi điều kiện dễ dàng trong khi Phái Đoàn thi hành nhiệm vụ.
Ngoài ra Phái Đ̣an hoàn ṭan được tự do muốn đi nơi nào hoặc muốn gặp bất cứ ai đều được thoải mái làm việc. V́ thế Trưởng Phái Đoàn Đặc Nhiệm của VNCH tại Liên Hiệp Quốc đă gửi thư mời đề ngày 4.10.1963 có lời mời như sau:
”Tôi được lệnh của Chính Phủ tôi, qua Ngài và ông Tổng Thư Kư Liên Hiệp Quốc, gửi lời mời các đại diện của một số các quốc gia hội viên Liên Hiệp quốc đến viếng thăm Việt-Nam trong những ngày gần đây để nhận xét tường tận thực trạng sự liên hệ giữa chính phủ và Cộng Đồng Phật giáo Việt-Nam.
Chính phủ Việt Nam Cộng Ḥa cảm tạ Ngài nếu được Ngài tận t́nh giúp đỡ.”
Sau khi nhận được thư mời trên, Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc đă cử một Phái Đoàn gồm quư vị đại diện các nước hội viên sau đây:
Afghanistan, Đại Sứ Abdul Rama Pazhwak; Brasil, Đại Sứ Sergio Correa da Costa; Tích-Lan, Đại Sứ Sénérat Gunewardene; Costa Rica, Đại Sứ Fernando Volio Jimenez; Dahomey, Đại Sứ Louis Ignacio-Pinto; Ma-rốc, Đại Sứ Ahmed Taibi Bahima; Nepal, Đại Sứ Matrika Prasad Koiralá. Ông Abdul Rama Pazhwak, Đại Sứ của Afghanistan là Trưởng Phái Đoàn.
[/b]
Phái Đoàn đến Sàig̣n vào lúc 0 giờ 30 phút ngày 24-10-1963 và được ông Phạm Đăng Lâm, Tổng Thư Kư Bộ Ngoại Giao và các viên chức khác trong bộ đón tiếp.
Trước sự hiện diện của các phóng viên báo chí trong và ngoài nước, ông Trưởng Phái Đoàn Abdul Rama Pazhwak nhấn mạnh:
”Chúng tôi đến đây với ư chí muốn biết rơ sự thật và tường tŕnh các sự việc.”…
Sau khi Phái Đoàn vừa hoàn tất nhiệm vụ th́ Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm bị thảm sát.
V́ thế Bản Phúc Tŕnh của Phái Đoàn đệ tŕnh Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc ngày 9-12-1963 chịu ảnh hưởng của Chính quyền Hoa Kỳ do sự chi phối của đảng Dân Chủ qua bàn tay phù thủy của Cabot Lodge đă được dấu kín (chỉ rất giới hạn và rất kín), coi như bị ém nhẹm.
Đến nay bản Phúc Tŕnh điều tra đă được giải mật. Qua bản Phúc Tŕnh này, Thượng Nghị Sĩ Thomas J.Dodd, Ủy Ban Tư Pháp Thượng Viện Hoa Kỳ, qua thư đề ngày 17 tháng Hai năm 1964 gửi Chủ Tịch Ủy Ban Nội Vụ Thượng Viện Hoa Kỳ, đă đưa ra nhận xét:
“Đây là Bản Phúc Tŕnh bao gồm những lời khai và tài liệu, nhưng không hề có những nhận xét hay kết luận của Phái Đoàn,
tôi tin rằng bất cứ ai sau khi đọc Bản Phúc Tŕnh này cũng có thể đưa ra kết luận về lời cáo buộc “Phật giáo bị đàn áp”, “thật ra chỉ là sự thổi phồng đầy ác ư, và tuyên truyền man trá”.
C̣n Đại Sứ Fernando Volio Jimenez của Costa Rica nhận định như sau:[/i][/color][/size][/b]
”Cá nhân tôi nghĩ rằng không hề có chính sách kỳ thị, đàn áp, ngược đăi đối với Phật giáo trên căn bản tôn giáo.
Lời khai về những sự việc này thường chỉ là những tin đồn vô căn cứ hoặc được thổi phồng hay phóng đại”.
Đại Sứ Fernando Volio Jimenez nói tiếp:
”Nếu dựa trên những tin tức đă xuất hiện trên báo chí thế giới, tôi đă sửa soạn và sẵn sàng bỏ phiếu lên án chính quyền Ngô Đ́nh Diệm…
Nhưng sau hai tuần lễ tích cực điều tra tại Việt-Nam, tôi nghĩ rằng:
Với những bằng chứng đă thu thập được đă chứng tỏ rằng không hề có vấn đề kỳ thị tôn giáo hoặc xâm phạm quyền tự do tôn giáo…
Chính phủ Ngô Đ́nh Diệm đă cộng tác chặt chẽ với chúng tôi, cho phép chúng tôi đi bất cứ nơi nào chúng tôi muốn đi, lấy lời khai bất cứ cá nhân nào chúng tôi thấy cần thiết.
Tôi cũng nhận được lời tuyên bố của ông Bộ Trưởng Ngoại Giao rằng:
” Chính phủ có thể không toàn hảo, cũng như các viên chức trong chính phủ không phải là những ông thánh. Chúng tôi sẽ lắng nghe những ư kiến của quư vị và sẽ cố gắng sửa đổi những khuyết điểm ”.
Đại sứ Fernando Volio Jimenez lại nói tiếp:
”Với lời mời và sự hướng dẫn trong suốt cuộc điều tra, đă cho tôi cảm nghĩ rằng chính phủ Ngô Đ́nh Diệm sẵn sàng sửa đổi những sai lầm nếu có, và tin tưởng vào sự thật sẽ được đưa ra ánh sáng.”
Dựa trên căn bản của Bản Phúc Tŕnh, Thượng Nghị Sĩ Thomas J. Dodd đă đề cập đến vấn đề tự thiêu như sau:
“Phúc tŕnh của Phái Đoàn đề cập đến lời khai của một tăng sĩ 19 tuổi khai với Phái Đoàn rằng tăng sĩ này được tuyển mộ bởi một “tiểu đội hiến thân tự thiêu”.
Tăng sĩ này khai rằng:
“Đại Lăo Ḥa Thượng Giáo Chủ Phật Giáo đă bị giết”, và rằng “hàng trăm tín đồ Phật giáo đă cho đi “ṃ tôm” tại sông Sàig̣n, và rằng “nhiều ni cô đă bị mổ bụng giết chết”, và rằng “Chùa Xá Lợi đă bị đốt”.
Tăng sĩ này cũng khai rằng :
“ Đă được yêu cầu tự nguyện tự thiêu để bảo vệ Phật Pháp”,
và được bảo đảm rằng:
Trước khi tự thiêu sẽ được uống những viên thuốc để không bị đau đớn khi tự thiêu, và kư vào ba bức thư đă được soạn sẵn”.
Tăng sĩ này đă bị cảnh sát bắt trước khi hành động man rợ này xảy ra ”.
“ Phái đoàn cũng đă phỏng vấn một số những nhà lănh đạo Phật giáo về những lănh đạo thanh niên mà theo Bản Phúc Tŕnh họ đă bị giết.
Không thể t́m thấy những bằng chứng hoặc kiểm chứng những bản tin của các báo cáo nói rằng một số tu sĩ Phật giáo bị ném từ trên gác xuống trong cuộc bố ráp chùa Xá Lợi.”
Phái Đoàn không đi sâu vào động cơ chính trị dẫn đến sự khích động của ”tổ chức Thích Trí Quang”.
Nhưng câu trả lời của ông Thích Trí Quang với cô kư giả Maguerite Higgins rằng:
”Chúng tôi chỉ có thể dàn xếp với miền Bắc sau khi đă lật đổ Diệm và Nhu”.
Khi Bản Phúc Tŕnh của Phái Đoàn điều tra của LHQ được giải mật, nhiều người ”chạy tội” tuyên truyền rằng:
”Bọn Diệm Nhu dùng mỹ nhân kế và đô la mua chuộc Phái Đoàn điều tra của LHQ.”
Họ có biết không, khi Phái Đoàn điều tra của LHQ c̣n đang ở Saig̣n, hai anh em Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm và Ngô Đ́nh Nhu đă bị giết rồi th́ làm sao c̣n mua chuộc được.
C̣n tiếp ,