|
Cuộc chiến Việt Nam, chấm dứt ngày 30 tháng Tư 1975, để lại 20.000 thương binh Việt Nam Cộng Ḥa với mức độ thương tật nặng nhẹ khác nhau, trong đó số bị tàn phế, cụt tay, cụt chân, bị mù mắt, bị mất sức lao động là từ 3.000 đến 5.000 người.
Những mảnh đời rách nát
Năm 1999, tại Pháp, tuyển tập góp nhặt những bài viết ngắn do các thương phế binh trong nước gởi ra, được nhà báo Nguyển Văn Huy và bác sĩ Phan Minh Hiển biên soạn lại dưới tựa đề Những Mảnh Đời Rách Nát, là tiếng chuông vang đầu tiên về cuộc đời khốn khổ của thương binh miền Nam ngay sau 30 tháng Tư 75. Dần dà, khi cuộc sống ổn định, những cựu quân nhân và những người dân Việt thoát ra bến bờ tự do bắt đầu nghĩ đến việc giúp đỡ thương phế binh Việt Nam Cộng Ḥa c̣n ở lại trong nước.
Thương phế binh Việt Nam Cộng Ḥa rất cần được giúp đỡ v́ họ là những người bị bạc đăi, bị phân biệt đối xử và không được hưởng một chế độ phúc lợi nào, là khẳng định của ḥa thượng Thích Không Tánh, chùa Liên Tŕ:
“Phải nói thẳng thương phế binh rất khổ, đă có người phải lê lết đi ban vé số, đi xin ăn... khổ lắm. Thương phế binh ở Quảng Trị, Quảng Nam, Quảng Ngăi, Đà Nẵng và mấy vùng sâu rất khổ bởi v́ sau 75 th́ phần đông người ta phải ẩn lánh ở vùng xa để sống, rất tội nghiệp. Nhà nước không có sự nhân đạo đối với anh em.”
Khi mục Đời Sống Người Việt Khắp Nơi đưa ra phóng sự này, th́ cũng là lúc chương tŕnh Tri Ân Người Thương Binh Việt Nam Cộng Ḥa tại Ḍng Chúa Cứu Thế ở Sài G̣n bước sang ngày thứ tư:
“Tôi là Lê Hoàng Ngọc Sinh, bị cụt chân phải lên tới đùi. Anh em tụi tôi giờ đây có làm ǵ được, vợ phải đi bán phụ, hai vợ chồng già mà thôi.
Tôi là Phan Thế Hùng, bị thương vô đùi phải, ở trên Bến Cát, B́nh Dương lận, đang ngồi ở Ḍng Chúa Cứu Thế. Thương phế binh qui tụ về nhà thờ Ḍng Chúa Cứu Thế này đông lắm. Không thể nào diễn tả hết cảm xúc của tụi tôi được, hoàn cảnh ở Việt Nam tất nhiên rất khó khăn, từ 75 đến giờ hiện tại tôi vẫn đi làm mướn và đang ở nhà thuê nữa . Con nó làm chỉ đủăn ăn làm sao nó giúp cho ḿnh được. Khi được một khoản tiền dù không nhiều nhưng cũng đỡ đần được 10 ngày hoặc nửa tháng th́ rất là quí tấm ḷng, tấm chân t́nh hải ngoại gởi về để giúp đỡ cho anh em thương phế binh. Chúng tôi chân thành cám ơn.
Tôi là Nguyễn Văn Vinh, bị cụt chân phải và vết thương bên cẳng trái nữa, giờ đang ở Ḍng Chúa Cứu Thế, nói chuyện với anh em bạn già cũng là linh ngày xưa đây. Ngồi để 2 giờ là lănh quà, lần trước th́ Ḍng Chúa Cứu Thế đă giúp đỗ cho một cái xe lắc để đi bán vé số, nay được Ḍng Chúa Cứu Thế báo tin cho quà vậy th́ cũng rất mừng, phấn khởi lắm, cũng có được xoay sở qua ngày.”
Đây là dịp tri ân bắt đầu từ ngày 28 tháng Mười Hai, đến ngày 6 tháng Giêng 2016, mỗi ngày tặng quà ủy lạo cho hai trăm hoặc hơn hai trăm thương phế binh khắp nơi đổ về. Linh mục Đinh Hữu Thoại, một trong những người tích cực tổ chức ngày Trai Ân Thương Phế Binh Việt Nam Cộng Ḥa tại Ḍng Chúa Cứu Thế:
“Cái này là tất cả sự đóng góp của những người hảo tâm, Công Giáo cũng như không Công Giáo, trong cũng như ngoài nước. Thậm chí một người nước ngoài, có vợ là Việt Nam, biết chương tŕnh này và chính ông về Việt Nam giúp, Chúng tôi chỉ có điều kiện tổ chức chứ không có tiền.”
Tri ân Thương phế binh Việt Nam Cộng Ḥa tại Ḍng Chúa Cứu Thế Sài G̣n
từ ngày 28 tháng 12 năm 2015 đến ngày 6 tháng 01 năm 2016.
Photo by Huỳnh Công Thuận. Photo: RFA
Tưởng cần nhắc trước khi chương tŕnh Tri Ân Thương Phế Binh Việt Nam Cộng Ḥa được tổ chức tại Ḍng Chúa Cứu Thế từ 2013, th́ mấy năm trước đă có những cuộc ủy lạo tại chùa Liên Tŕ. Lời ḥa thượng Thích Không Tánh:
“Ngay từ những năm xưa, trước khi mời anh em về chùa Liên Tŕ để phát quà th́ tôi có ra ngoài Quảng Trị, vùng xa xôi mà tôi đi cứu trợ băo lụt đó. Ra ngoài đó nhiều anh em thương phế binh họ khổ quá họ cũng đến xin cứu trợ. Bấy giờ tôi đặc biệt dành riêng một số để cứu trợ anh em ở Quảng trị với Thừa Thiên.
Sau đó, khi có một số ân nhân giúp đỡ th́ tôi dùng cái quĩ cho băo lụt là tôi giúp hết cho thương phế binh. Tiếp đến, nhờ một số mạnh thường quân khác th́ tôi mời về chùa Liên Tŕ, lúc đó giúp khoảng chừng hai ba trăm anh em ở vùng Sài G̣n. Sau đó cũng giúp cho anh em một số các vùng phụ cận như Đồng Nai, B́nh Dương và một số tỉnh miền Tây nữa. Sau th́ số anh em thương phế binh họ đông quá, cũng nhờ bác sĩ Phan Minh Hiển bên Pháp yểm trợ về th́ chúng tôi cố gắng làm nhưng gặp rất nhiều khó khăn.”
Tiếp lời ḥa thượng Thích Không Tánh, linh mục Đinh Hữu Thoại:
“Do những khó khăn, nhất là công an họ ngăn cản không cho thương phế binh vô chùa. Lúc tổ chức th́ họ xen vào giữa họ quậy phá cho nên năm 2013 thầy Thích Không Tánh mới nhờ Ḍng Chúa Cứu Thế cho mượn cơ sở để tổ chức. Thành ra lần đầu tiên Ḍng Chúa Cứu Thế biết đến thương phế binh là do tổ chức giùm cho thầy Không Tánh và từ đó chúng tôi mới bắt đầu làm riêng.”
3.000 thương phế binh cần giúp đỡ
Từ hơn 230 thương phế binh ghi danh tham dự lúc đầu, con số tăng dần lên thành 3.000 tính đến lúc này. Đó là lư do khiến kỳ tri ân này Ḍng Chúa Cứu Thế không thể tổ chức trong một ngày với từng ấy người mà phải chia ra thành 10 ngày, mỗi ngày 2 đợt, mỗi đợt 100 người buổi sáng và 100 người buổi chiều.
Được ủy lạo và nhận quà là đa số thương binh với mức độ tàn phế cấp ba, coi như mất tay mất chân, mất sức lao động, di chuyển khó khăn, có người bị mù, có thương binh thậm chí cần người khác theo giúp. Từ nhà thờ Ḍng Chúa Cứu Thế Sài G̣n, nơi đang diễn ra những buổi tặng quà cho thương phế binh ăn Tết năm nay, ông Huỳnh Công Thuận, nói rằng giúp đỡ thương phế binh Việt Nam Cộng Ḥa là một trách nhiệm:
“Tôi, cựu quân nhân Quân Lực Việt Nam Cộng Ḥa, t́nh nguyện viên của chương tŕnh Thương Phế Binh Việt Nam Cộng Ḥa là chương tŕnh đă thực hiện từ năm 2013 tại nhà thờ Ḍng Chúa Cứu Thế Sài G̣n.
Đợt này gần tới 3.000 người, trung b́nh một ngày 250 người, dự kiến 6 tây sẽ chấm dứt. Quà đă lo đầy đủ cho 3.000 người rồi. ngoài tiền tri ân cuối năm riêng mỗi người là một triệu đồng, chúng tôi lo cả chi phí đi đường luôn, chẳng hạn gần th́ khoảng 200.000 hay 300.000, xa nhất như Quảng Trị, Đà Nẵng th́ phải là 800.000 tiền xe, bảo đảm là 3.000 thương phế binh phải có đầy đủ. Anh em không đến đây vẫn có phần quà gởi tới nơi, anh em bị công an làm khó dễ chận đi không được hoặc binh hoạn đau yếu đi không được ở đây vẫn lo chu toàn cái chuyện đó.
Có rất nhiều trở ngại khó khăn từ nhiều phía, nhất là phía chính quyền, ngày giờ đến th́ công an không cho đi, bắt làm cam kết này nọ, trong khi anh em ḿnh đă bốn mươi mấy năm rồi, tàn tật, đui, què mù... c̣n ǵ đâu mà làm khó dễ! Chương tŕnh của Ḍng Chúa Cứu Thế chỉ dành cho thương phế binh loại năng, chứ c̣n loại nhẹ như loại một loại hai th́ không thể lo nổi hết.”
Khó khăn từ nhiều phía cũng là lư do mà Ḍng Chúa Cứu Thế phải chia ra thành 10 ngày để tổ chức buổi tri ân năm nay thay v́ một ngày như trước:
“Nói về thương phế binh người ta đă cụt chân cụt tay mà vẫn bắt đi học tập, đi lao động rồi phải đi kinh tế mới. Một ḿnh đă không sống được mà cả con cái cũng không đi làm việc được. Nhà nước cộng sản không công nhận những người có lư lịch dính tới Việt Nam Cộng Ḥa.
Tháng Bảy năm 2013 danh sách đầu tiên là không tới 200 người. Lúc ḿnh thông báo th́ số người nghe và tới trong ngày đó là 250. Tới ngày 28 thang Tư năm 2014 th́ con số vượt lên gần 600 người, đó là lần thứ hai.”
Sang đến năm 2014 Ḍng Chúa Cứu Thế xúc tiến nhiều chương tŕnh cứu trợ khác ngoài sự trợ giúp vật chất cho thương binh:
“Chẳng hạn tổ chức khám bịnh cho anh em, danh sách mỗi đợt từ 150 đến 200 người. Nếu anh em có bịnh ở đây tiếp tục đồng hành, nghĩa là trợ giúp tới lành luôn. Từ bịnh mắt tới cấp kiến, bịnh tin bịnh phổi, đo huyết áp do bác sĩ chỉ định, liên tục khám một lần 150 tới 200 người.”
Tri ân Thương phế binh Việt Nam Cộng Ḥa tại Ḍng Chúa Cứu Thế Sài G̣n
từ ngày 28 tháng 12 năm 2015 đến ngày 6 tháng 01 năm 2016.
Photo by Huỳnh Công Thuận. Photo: RFA
Sau 6 đợt khám sức khỏe, đến lần thứ 7 hồi tháng Bảy 2015 với danh sách 152 người, phải hoăn lại v́ một lư do ngoài ư muốn. Để có thể tiếp tục chăm sóc sức khỏe cho các thương phế binh, các linh mục thuộc Pḥng Công Lư Ḥa B́nh trong Ḍng Chúa Cứu Thế như linh mục Thoại, linh mục Thanh cũng như các t́nh nguyện viên như ông Huỳnh Công Thuận phải thay đổi lịch tŕnh làm việc:
“Thay v́ một lần 150 người như vậy th́ pḥng Công Lư và Ḥa B́nh lo việc thương phế binh tổ chức một tuần khoảng 20, 30 người, cuối cùng một tuần 50 người. Cứ liên tục mỗi tuần thành ra con số anh em được khám bịnh cũng vượt trên 2.000 người rồi.”
Đó là chưa nói đến những chương tŕnh trợ giúp khác của Ḍng Chúa Cứu Thế như xe lăn, xe lắc, nạng hay gậy cho người bị thương tật. Tất cả những chương tŕnh này, ông Huỳnh Công Thuận cho biết tiếp, gần như được nhiều sự đồng t́nh ủng hộ của người bên Lương cũng như người bên Giáo ở trong và ở ngoài nước:
“Chưa nói là những anh em mà nhà cửa khó khăn, nghèo quá mà không có điều kiện sinh sống, th́ chúng tôi cho người đến xem xét và cất nhà, sửa nhà cho anh em nữa, là mấy chục căn nhà rồi. Tôi chỉ cùng anh em ở đây duyệt hồ sơ xem anh em đúng thật là thương phế binh hay không.”
Linh mục Phạm Trung Thành, nguyên giám tĩnh Tỉnh Gịng Ḍng Chúa Cứu Thế, người hết ḷng ủng hộ chương tŕnh tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Ḥa từ những ngày đầu. Họ xứng đáng được tuyên dương, linh mục Phạm Trung Thành bày tỏ, v́ đă hy sinh tuổi thanh xuân cũng như một phần thân thể của ḿnh cho đất nước:
“Rất vui mừng v́ có dịp để bày tỏ nhận thức của ḿnh về anh em thương phế binh Việt Nam Cộng Ḥa, nhận thức tôn trọng, nhận thức yêu thương, nhận thức muốn nâng đỡ.
Tri ân ảnh em thương phế binh, phục hồi quyền làm người và nhân phẩm của anh em mà trong nhiều năm qua cách này cách khác đă không được tôn trọng, đă không được đối xử đúng mức của nó. Tôi hiện diện và đóng góp với anh em linh mục nhóm Công Lư Ḥa B́nh để nâng đỡ và chia sẻ với anh em thương phế binh.”
Được hỏi về sự kiện một nhóm dân biểu Hoa Kỳ hôm 17 tháng Mười Hai gởi thư kêu gọi Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ xem xét việc có thể dùng các luật lệ hiện hành để tái định cư các Cựu quân nhân thương phế binh Việt Nam Cộng Ḥa c̣n sót lại tại Việt Nam, nói rằng đây là những chiến sĩ can trường đă sát cánh chiến đấu cùng quân nhân Mỹ nhưng đáng tiếc bị lăng quên trong bóng tối khi chương tŕnh HO được khai triển, linh mục Phạm Trung Thành trả lời rằng ông thật sự vui mừng v́ sau rốt người thương binh Việt Nam Cộng Ḥa được chính giới Hoa Kỳ nghĩ đến, mặt khác ông muốn tŕnh bày ư kiến riêng trong tư cách một người gần gũi và hiểu biết t́nh cảnh anh em thương phế binh sau 40 năm chống chơi với đời sống nhọc nhằn:
“Có lẽ họ cũng không muốn đi nữa, tưởng tượng bây giờ họ 60, 70 tuổi rồi, mù què rồi, thân thể cũng tàn tạ đi rồi, làm sao mà hội nhập được, họ không thể hội nhập được nữa. Bây giờ có cho đi tôi nghĩ không mấy người đi. Chúng tôi có gặp nhau nói chuyện, họ bảo ‘chúng tôi sang đó làm ǵ bây giờ, thêm gánh nặng cho chính phủ và thêm gánh nặng cho con cháu, họ hàng, bà con bên đó’.
Nhưng mà ước vọng của họ vẫn là những đứa con đứa cháu của họ được chiếu cố, để được thụ hưởng một nền giáo dục tự do, dân chủ. Họ rất là mong điều đó. Tôi nhắc lại là tôi cảm kích trước sự lên tiếng và những nỗ lực của các vị dân biểu quan tâm chiếu cố đến những người một thời trai trẻ đă hy sinh, đă hiến dâng tuổi trẻ thân xác của ḿnh cho đất nước.”
Được biết thư ngỏ gởi cho ngoại trưởng John Kerry có nêu rơ ư kiến của dân biểu Edward Royce, chủ tịch Ủy ban Ngoại giao Hạ Viện Mỹ, dân biểu Alan Lowenthal, dân biểu Chris Smith, dân biểu Zoe Lofgren, dân biểu Gerald Connolly, rằng thương phế binh Việt Nam Cộng Ḥa hiện đang sống cảnh nghèo nàn với nhiều vấn đề sức khỏe trong lúc phải đối diện với những sự phân biệt đối xử v́ quá khứ phục vụ của họ trong quân đội Việt Nam Cộng Ḥa.
Mục Đời Sống Người Việt Khắp Nơi tạm khép lại đây. Với những ngày tri ân và tặng quà cuối năm tại Ḍng Chúa Cứu Thế Sài G̣n, cầu chúc quí thương phế binh Việt Nam Cộng Ḥa một năm mới 2016 ấm áp t́nh người.
|
|