Theo như thông báo của Bộ Tư Pháp ngày Chủ Nhật, trong nhiều tháng cặp vợ chồng này đă liên lạc với một người nước ngoài để cung cấp tài liệu và nhận tiền. Thế nhưng người nước ngoài này chính là một nhân viên của cơ quan điều tra Hoa Kỳ (FBI), mà một kỹ sư nguyên tử làm việc cho Hải Quân Hoa Kỳ và vợ của ông ta đă bị bắt v́ cáo buộc bán dữ kiện bí mật về tàu ngầm hạt nhân cho nước.
Bà Diana và ông Jonathan Toebbe
Bộ Tư Pháp cho biết cặp vợ chồng bị bắt hôm thứ Bảy là ông Jonathan Toebbe, 42 tuổi, và bà Diana, 45 tuổi. Bà này là một giáo viên dạy môn nhân văn tại trường tư đắt tiền Key School ở Annapolis. Trường này đă cho bà tạm nghỉ việc sau khi hay tin vợ chồng bà bị bắt v́ làm gián điệp.
FBI nói rằng vào tháng Tư 2020 ông Toebbe đă gởi một gói thư chứa các tài liệu của Hải Quân cho một quốc gia mà FBI không tiết lộ. Kèm theo tài liệu là một lá thư mà ông Toebbe giải thích ông muốn bán dữ kiện về bộ phận phản ứng nguyên tử của tàu ngầm hạng Virginia.
V́ một lư do nào đó, chính phủ nước ngoài này đă giữ gói thư từ tháng Tư cho đến tháng 12 mới trao cho FBI, sau ngày bầu cử tại Hoa Kỳ.
Tàu ngầm hạt nhân hạng Virginia
Vợ chồng ông Toebbe bị bắt tại West Virginia khi họ trao đổi tài liệu cất giữ thẻ nhớ điện toán với nhân viên FBI tại tiểu bang này. Vợ chồng sống trung lưu tại Annapolis, Maryland.
Hồ sơ cho thấy ông Toebbe làm việc cho Hải Quân từ năm 2012, được cấp giấy phép vào ṭa nhà nghiên cứu kỹ thuật hạt nhân của quân đội. Ông đă làm việc 15 tháng trong trụ sở của tổng trưởng hoạt động hải quân, người có chức vụ cao cấp nhất trong Hải Quân.
Từ năm 2017, ông làm việc trong quân đội với tư cách dân sự, được gia nhập Hải Quân và tháng chức dần dần đến cấp trung úy trước khi chuyển qua ngành Hải Quân Cứu Hộ. Ông rời ngành này tháng 12 năm 2020, cùng thời gian FBI bắt đầu liên lạc với ông trong cuộc điều tra dài nhiều tháng.
Trong thời gian làm việc trong ban hạt nhân của hải quân từ năm 2012, ông Toebbe tiếp cận những kỹ thuật liên quan đến việc làm giảm tiếng động và sự rung động của tàu ngầm. Đây là hai yếu tố khiến cho tàu ngầm bị phát giác dưới biển.
Ông cũng làm việc tại các ḷ phản ứng hạt nhân của hải quân tại Arlington, Virginia từ năm 2012 đến 2014. Trong những năm sau, ông được tu nghiệp và làm việc thêm trong ngành tàu ngầm hạt nhân.
Hiện nay chỉ có sáu quốc gia có khả năng chế tạo tàu ngầm hạt nhân gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Cộng, và Ấn Độ. Mới đây, Mỹ và Anh kư hợp đồng AUKUS để giúp Úc có tàu ngầm hạt nhân. Hợp đồng này gây sứt mẻ giữa Mỹ với Pháp, v́ Pháp từng có hợp đồng cung cấp tàu ngầm cho Úc. Một chiếc tàu ngầm nguyên tử có thể tốn đến $3 tỷ Mỹ kim để chế tạo.
Trong thư từ liên lạc với người ngoại quốc mà thật ra là một nhân viên FBI, ông Toebbe dùng tên giả là Alice Hill và Bob Burns.
Sau một thời gian theo dơi và liên lạc với Toebbe, đến tháng Sáu năm nay FBI đồng ư trả cho ông $10,000 tiền ảo để bày tỏ sự tin tưởng. Vài tuần sau, vợ chồng ông Toebbe đến điểm hẹn tại West Virginia, nơi bà vợ Diana giữ vai tṛ canh gác trong lúc chồng để lại tài liệu tại cho FBI gồm thẻ nhớ màu xanh dương giấu trong nửa kẹp bánh ḿ bơ đậu phọng. Sau khi nhận được tài liệu này, FBI trả cho ông Toebbe $20,000.
Vợ chồng có hai con
FBI cho biết tài liệu do ông Toebbe cung cấp đă liên quan đến hạng tàu ngầm Virginia có khả năng bắn hỏa tiễn hành tŕnh. Trong những tháng sau, FBI tiếp tục giữ liên lạc với ông Toebbe, nhận thêm tài liệu và trả ông thêm $70,000.
Vợ chồng Toebbe có hai con gồm một gái một trai. Họ sống trong khu trung lưu Annapolis năm cạnh bờ sông South River.
Những người hàng xóm nói với truyền thông rằng cặp vợ chồng không có điều ǵ khả nghi, sống thân thiện và b́nh thường với mọi người.
Bà Diana và ông Jonathan Toebbe sẽ hầu ṭa tại West Virginia ngày thứ Ba. Chiếu theo luật Hoa Kỳ, tội làm gián điệp cho nước ngoài mang án tối đa 10 năm. Chưa rơ hai vợ chồng bị cáo buộc bao nhiêu tội.
Họ sống tại Annapolis, Maryland. (NBC11 / WBALTV)