8/23/19
Trong thời gian quađọc báo, xem đài, nghe tin, bạn sẽ thấy cái tên Jeffrey Epstein nhắc đến khá nhiều. Vâng. Theo giới chuyên môn và những ai quan tâm đến thời sự, Mr. Epstein quả là một nhân vật đặc biệt thứ ǵ cũng nếm trải qua.
Photo BussinessInsider
Ông từng là một giáo viên tư thục b́nh thường, đến chứng chỉ đào tạo sư phạm cũng không có, rồi ông len lỏi, lăn lộn trong giới buôn bán chứng khoán, trở thành nhà tài phiệt đầu tư có hạng, sau này c̣n quan hệ qua lại với những nhân vật tai to mặt lớn, những ông chủ giàu sụ giới ăn chơi xa hoa có hạng, các chính khách máu mặt… Vâng. Có thể nói ông đă sống một cuộc đời đầy giai thoại xa xỉ phong lưu.
Nhưng cuối cùng là ǵ. Một cái chết trong tù. Không hẳn là rũ tù, song cái chết của ông đă để lại nhiều câu hỏi hơn những câu trả lời.
Trong bài thơ Giục Giă, Xuân Diệu có viết hai câu người Việt ḿnh không mấy ai không biết đến:
Thà một phút huy hoàng rồi chợt tối,
C̣n hơn buồn le lói suốt trăm năm.
(Giục Giă – Xuân Diệu)
Vận vào trường hợp của nhiều người từng đạt đỉnh cao vinh quang, từng là cái rốn của vũ trụ; khi chạm mặt với thực tế nghiệt ngă, lâm cảnh đường cùng, thân bại danh liệt, bản án trừng phạt không lối thoát, họ thường tự an ủi: Thôi thế cũng xong. Ít nhất ta cũng đă một lần được sống. Đă biết thế nào là đỉnh cao vang dội.
Jeffrey Epstein là một gương doanh nhân thành đạt. Có lẽ Thần Tài đă nhiều lần búng tay khiến ông có nhiều quư nhân phù trợ. Chẳng mấy ai tin với một xuất thân b́nh thường, nếu không nói là tầm thường, ông liên tục tiến lên các nấc thang xă hội. Phù thịnh, đời là thế, có lẽ phần lớn do nhân cách đặc biệt dễ mến, dễ gây thiện cảm, thiên hạ lăn vào giúp ông. Cuộc sống xa hoa của ông không khác nào kẻ sinh ra được ngậm cái th́a bạc trong miệng, khét tiếng những giai thoại những kẻ đốt tiền không tiếc lửa!
Với cái tít chạy thật lớn trên tờ USA Today, Disgraced financier Jeffrey Epstein, awaiting sex trafficking charges, dead of apparent suicide, và tại các đài truyền thanh, truyền h́nh phát sóng khắp nơi trên thế giới, cái tin Jeffrey Epstein tự tử trong tù tại New York lan nhanh như điện tại các trang mạng xă hội. Nhiều người sững sờ. Họ bàng hoàng. Bởi vụ án xoay quanh những hành động dắt mối mại dâm vị thành niên của ông liên quan đến nhiều chính khách tai to mặt lớn. Có thể nói ông là ví dụ điển h́nh của câu: bứt dây động rừng, nên cái chết của ông bỗng khiến cho quán tính cuộc điều tra gần như bị chặn đứng hẳn lại.
Phát giác ông bất tỉnh trong nhà tù MCC (Metropolitan Correctional Center) sáng sớm hôm thứ bảy, cụ thể vào lúc 6:39 a.m, các nhân viên điều tra liên bang nghĩ ngay đến nguyên nhân tự tử (apparent suicide). Nỗ lực cứu thương được xúc tiến, ông được đưa đến bệnh viện New York Presbyterian-Lower Manhattan Hospital nhưng sau đó được nhà tù MCC chính thức xác nhận ông đă chết.
Được biết MCC là chi nhánh thuộc hệ thống Cục Trại giam Mỹ (U.S. Bureau of Prisons) trực tiếp đặt dưới sự giám sát của Bộ Tư pháp (Dept. of Jusstice). Khi nhận được tin Mr. Jeffrey Epstein tự tử, Bộ trưởng Tư pháp William Barr tỏ ra cực sốc. Bởi một khi bị giam trong trại tù này đâu thể là tội xoàng. Đă thế, nhất định phải có những kế hoạch quản tù nghiêm ngặt ngăn chặn t́nh trạng tự tử xảy ra ảnh hưởng đến kế hoạch điều tra, nhất là những vụ án quan trọng. Tuy nhiên không thể hiểu rơ Bộ trưởng Barr có thực tâm liêm khiết điều tra trong vụ án này khi ông nói (nguyên văn): Mr. Epstein’s death raises serious questions that must be answered. In addition to the FBI’s investigation, I have consulted with the Inspector General who is opening an investigation into the circumstances of Mr. Epstein’s death. Bởi vụ này khá to, đến nỗi Tổng thống Trump từng là chiến hữu của Mr. Epstein, từng vồn vă tay bắt mặt mừng, cuối cùng vội vă xa lánh “ông bạn vàng” này như lánh hủi!
Liệu có điều mờ ám ở đây? Theo TNS Ben Sasse (Đảng Cộng ḥa) của Nebraska Bộ trưởng Barr không thể vô can. Mr. Sasse là ủy viên của Ủy ban Tư pháp Thượng viện (Senate Judiciary Committee) viết (nguyên văn): Every single person in the Justice Department — from your Main Justice headquarters staff all the way to the night-shift jailer — knew that this man was a suicide risk, and that his dark secrets couldn’t be allowed to die with him. Theo đó, một tội phạm quan trọng như thế làm sao có thể chết trong t́nh trạng giám sát lỏng lẻo ấu trĩ đến độ khó tin. Toàn bộ Bộ Tư pháp từ trên chí dưới đều hiểu rơ nguy cơ Mr. Epstein sẽ tự tử.
Sáu mươi sáu tuổi, trong thời gian hoàng kim Mr. Epstein được đánh giá là một nhà đầu tư tài chánh (investment banker) ăn chơi khét tiếng, quan hệ mật thiết với các nhân vật lớn như Cựu tổng thống Bill Clinton, đương kim Tổng thống Donald Trump, hay hoàng tử Andrew của Hoàng gia Anh. Nhưng khi bị hỏi cung, ông nằng nặc chống lại cáo buộc ḿnh là kẻ móc nối các đường dây buôn ma túy và các tổ chức dắt mối lạm dụng t́nh dục vị thành niên hàng chục thiếu nữ tại New York và Florida.
Trong quá khứ ông từng bị kết án. Nhưng do quan hệ rộng, bản án được thực hiện cho có lệ, (theo nhiều người) thực chất là một “sweetheart deal” bởi trong thời gian thi hành án mọi sinh hoạt gần như tự do. Ông vẫn tổ chức kinh doanh, vẫn ăn trưa tại những nhà hàng sang trọng, vẫn tiến hành các hoạt động b́nh thường. Tối đến ông mới về trại giam Palm Beach County Stockade ngủ trong pḥng riêng tại một sảnh lớn, vắng vẻ của trại giam này. Mỗi ngày ông được phép rời khỏi pḥng giam 12 giờ, sáu ngày một tuần. Đồng thời ông phải đăng kư vào danh sách tội phạm t́nh dục (to register as a sex offender) và hầu ṭa dân sự liên quan đến hơn 30 phụ nữ. Theo nhiều người bản án ấy thực hiện cho có lệ. Bởi mọi chi tiết gần như bưng bít hoàn toàn. Đúng là có tiền mua tiên cũng được!
Năm 2008 Mr. Epstein bị kết án tội dụ dỗ và mua dâm người dưới 18 tuổi tại Florida (Florida charges of soliciting and procuring a person under 18 for prostitution). Lần đó ông gần như chỉ bị tù lỏng. Tù cho có lệ. Thi hành án một cách h́nh thức. Lần này th́ khác. Chiến hữu của ông là chủ của Bạch Cung đánh hơi chuyện chẳng lành vội vă lẩn tránh. Ngay cả Bộ trưởng Bộ Lao động Alexander Acosta cũng đă phải từ chức v́ liên can đến cái “sweetheart deal” cách đây cả chục năm. Xem ra lần này vành móng ngựa New York sẽ là nơi để chân dung bản án tội phạm của ông hiện lên rơ nét nhất.
Khi được hỏi cung, ông một mực từ chối trả lời những câu hỏi bất lợi cho hồ sơ vụ án. Được biết Mr. Epstein tự tử sau 24 giờ khi Ṭa liên bang công bố các tài liệu mật liên quan đến vụ kiện khởi tố người bạn gái cũ của ông do nạn nhân Virginia Giuffre đứng đơn, trong đó có đoạn băng video ghi lại sự kiện ông sử dụng quyền giữ im lặng được bảo vệ bởi Tu chính án V của luật Mỹ khi được hỏi cung có dính dáng đến Tổng thống Trump hay không vào năm 2016.
Luật sư của cô Virginia Giuffre là Sigrid McCawley cho biết hành động tự tử (24 giờ) sau khi tài liệu vụ án được phổ biến của Mr. Epstein không hề ngẫu nhiên. Chị cho biết nhân viên điều tra liên bang cần tiếp tục điều tra để truy tận gốc những kẻ đă tiếp tay cho Mr. Epstein thao túng gây án mức nghiêm trọng với các hoạt động dắt mối mại dâm. Theo chị hành vi tự tử của Mr. Epstein là hèn nhát và đáng xấu hổ, (nguyên văn): The reckoning of accountability begun by the voices of brave and truthful victims should not end with Jeffrey Epstein’s cowardly and shameful suicide. The victims await the true justice they have sought and deserve. Lẽ ra bản án phải được xét xử công minh, đúng người, đúng tội, trả lại công bằng cho những nạn nhân.
Cách đây 3 tuần Mr. Epstein được t́m thấy bất tỉnh trong pḥng gian, cổ bị thương, có kẻ t́nh nghi ông cố t́nh tự tử hoặc bị các phạm nhân khác tấn công. Theo thông tấn xă AP ông từng được giám sát chặt chẽ nguy cơ tự tử (suicide watch), tuy nhiên sau đó lệnh giám sát chặt chẽ đă được bỏ nhưng không nói rơ bỏ lúc nào. C̣n theo New York Times, trích dẫn lời người am tường t́nh h́nh trại giam (giấu tên) lệnh giám sát chặt chẽ ngưng vào hôm 29 tháng 07, Mr. Epstein sau đó được điều về pḥng đặc biệt, cách ly hẳn với những phạm nhân b́nh thường, tội nhẹ khác.
Nhóm luật sư bào chữa Mr. Epstein gồm ba người: Reid Weingarten, Marty Weinberg, và Michael Miller. Họ đưa ra một phát biểu chung rất tiếc về cái chết của ông, theo họ không ai nên bị chết trong tù, (nguyên văn): We are enormously sorry to learn of today’s news. No one should die in jail.
Cái chết của Mr. Epstein quả là đột ngột, nhưng ông tự ư muốn chết hay do tác động bên ngoài. Với ảnh hưởng quan hệ rộng, đường dây mại dâm ông tổ chức toàn gái trẻ, hấp dẫn; nhất định khối kẻ tay trót nhúng chàm đang lo ngay ngáy, bởi khi bị khai ra, uy tín, thậm chí sự nghiệp cả một đời của họ sẽ bị hủy hoại. Thậm chí có tin cho hay ông bị giết để bịt miệng.
Là kẻ trung thành với bạn bè ư? Có thể lắm. Nếu thế, Mr. Epstein thà chết một ḿnh, thay v́ bị giam cầm dây dưa, bị hành hạ, có thể ông sẽ khai ra, t́nh trạng sẽ phức tạp, bạn bè của ông khó tránh cảnh chết chùm. Hay ông cảm thấy tuyệt vọng. Thói đời là vậy. Rất bạc bẽo. Ai là người tử tế, trung thành trong hoàn cảnh tăm tối cùng cực sẽ lộ ra? Hay ông sợ cảnh tù tội. Hai năm nữa sẽ thất thập cổ lai hy. C̣n ǵ nữa đâu. Gỡ lịch đến mọt gông ư? Nhất không thể thế!
Nên cái chết của ông, hèn hạ hay đáng xấu hổ, tất cả đều không c̣n ư nghĩa nào đối với ông. Cuối cùng cũng một kiếp người. Và ông. Từng sống những giây phút huy hoàng, từng là kẻ được trọng vọng, được đối đăi ân cần; đâu thể chết dần, chết ṃn, sống lay lắt, le lói như ngọn đèn hẩm hiu trong ngục tối với bản án rũ tù; đặc biết với ông, một kẻ trải đời, biết rơ thời vàng son của ḿnh đă đến hồi mạt vận.
Nguyễn Thơ Sinh