Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: EPA
Các nhà quan sát cho rằng quan hệ Mỹ - Trung đang ở mức tồi tệ nhất trong 4 thập kỷ và 2 nước đang tiến gần đến một cuộc Chiến tranh Lạnh mới.
Giữa bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc tiếp tục leo thang trong đại dịch Covid-19, mới đây Nhà Trắng đă cáo buộc Bắc Kinh coi thường các cam kết trong nước và quốc tế khi t́m cách đối đầu với Mỹ về hệ tư tưởng, kinh tế và địa chính trị.
Báo cáo chính sách dài 20 trang của Nhà Trắng được công bố hôm 20/5 là một dấu hiệu cho thấy lập trường ngày càng căng thẳng của chính quyền Tổng thống Trump với Trung Quốc khi nêu chi tiết các mối đe dọa từ Bắc Kinh dưới thời Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh.
Các nhà quan sát nhận định tài liệu này cho thấy 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới đang tiến gần đến một cuộc Chiến tranh Lạnh mới.
Bên cạnh việc nêu ra những hành vi về kinh tế, quân sự, ngoại giao và những tuyên bố chủ quyền phi pháp của Trung Quốc, tài liệu của Nhà Trắng c̣n xem xét tới các chiến dịch về hệ tư tưởng của Bắc Kinh nhằm thách thức các giá trị phương Tây trong những tháng gần đây.
Báo cáo chính sách của Nhà Trắng cũng chỉ rơ: "Khi ngoại giao im lặng không hiệu quả, Mỹ sẽ gia tăng sức ép công khai với Trung Quốc". Tài liệu này được công bố ngay trước khi Trung Quốc khai mạc kỳ họp của Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc (Quốc hội) vào ngày 22/5.
Zhu Feng - một chuyên gia về quan hệ với Mỹ tại Đại học Nanjing nhận định, báo cáo này là "chưa từng có tiền lệ", đánh dấu mối quan hệ song phương ngày càng đi xuống giữa Mỹ và Trung Quốc , một mối quan hệ mà nhiều nhà quan sát cho rằng đang ở mức tồi tệ nhất trong 4 thập kỷ.
"Trong quá khứ, cả 2 bên đều lựa chọn giảm bớt những khác biệt về hệ tư tưởng để tránh làm chệch hướng mối quan hệ song phương này. Tuy nhiên, dường như thời kỳ đó đă đi qua. Nhấn mạnh đến những yếu tố về hệ tư tưởng trong quan hệ Mỹ - Trung gợi nhớ về cuộc Chiến tranh Lạnh giữa Mỹ và Liên Xô khi mà ở đó những khác biệt về hệ tư tưởng đóng vai tṛ lớn".
Tài liệu của Nhà Trắng là một động thái rơ ràng khác cho thấy lập trường của Mỹ với Trung Quốc, bên cạnh những cáo buộc trước đó của chính quyền Tổng thống Trump với Bắc Kinh liên quan đến đại dịch Covid-19.
Trung Quốc tuyên bố thực thi đầy đủ thỏa thuận thương mại với Mỹ bất chấp căng thẳng leo thang
Tuy nhiên, hăng tin AP dẫn nguồn tin từ một quan chức cấp cao Mỹ nhận định tài liệu của Nhà Trắng không phải dấu hiệu cho sự dịch chuyển về chính sách của Mỹ với Trung Quốc, mà chỉ là sự mở rộng quan điểm cứng rằng của Tổng thống Trump nhằm “làm yên ḷng” những cử tri Mỹ giận dữ với việc xử lư Covid-19 của Trung Quốc, hiện đă khiến hàng chục triệu người Mỹ thất nghiệp.
Chỉ vài giờ trước khi báo cáo chính sách của Nhà Trắng được công bố, ông Trump đă chỉ trích Trung Quốc trên Twitter, cáo buộc bắc Kinh tiến hành "một chiến dịch làm sai lệch thông tin trên quy mô lớn" nhằm giúp đối thủ của ông là ông Joe Biden chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2020.
"Đối với những lựa chọn chiến lược mà giới lănh đạo Trung Quốc đưa ra, Mỹ thừa nhận và chấp nhận mối quan hệ với Trung Quốc như một cuộc cạnh tranh quyền lực lớn", tài liệu của Nhà Trắng khẳng định./.