Nhân dịp đầu năm mới 2020, Giáo sư (GS) Nguyễn Văn Tuấn chia sẻ rằng, trong quá tŕnh 30 năm tính từ ngày mới bước vào sự nghiệp nghiên cứu khoa học chuyên về bệnh lư loăng xương, khiến giáo sư Nguyễn Văn Tuấn là người gốc Việt đầu tiên trở thành viện sĩ Viện Hàn lâm Y học Úc từ tháng 10-2019 bởi những đóng góp lớn cho lĩnh vực loăng xương.
Viện sĩ Nguyễn Văn Tuấn (ngồi hàng đầu, chính giữa) đến giảng bài tại Hội nghị loăng xương châu Á - Thái B́nh Dương tại Manil
. Phóng viên: Xin ông chia sẻ thêm về kết quả ông đă nghiên cứu và được ghi nhận?
+ Viện sĩ Nguyễn Văn Tuấn: Thứ nhất là định nghĩa được mối liên quan giữa mật độ xương và găy xương và phát hiện đó được Tổ chức Y tế thế giới sau này sử dụng, kết hợp với vài nghiên cứu khác để đề ra tiêu chuẩn chẩn đoán loăng xương cho toàn thế giới. Thứ hai là định nghĩa được quy luật mất xương ở người cao tuổi. Trước đây sách giáo khoa y khoa viết rằng ở người cao tuổi (trên 60) th́ mức độ mất xương sẽ không tăng. Nhưng nghiên cứu của tôi cho thấy ngược lại, khi chúng ta già th́ t́nh trạng mất xương càng tăng chứ không giảm. Một năm sau, nhóm nghiên cứu ở San Francisco (Mỹ) cũng xác định phát hiện của chúng tôi. Phát hiện này được xem là “viết lại sách giáo khoa”.
. 14 năm trước, GS là một trong những thành viên sáng lập Hội Loăng xương TP.HCM. Với thành tựu nghiên cứu đồ sộ như vậy, GS đă vận dụng những giá trị này trong nghiên cứu khoa học, giảng dạy và ứng dụng vào đời sống?
+ Hội Loăng xương TP.HCM có lẽ là một trong những hội có nhiều hoạt động tích cực và thiết thực nhất. Từ 2005, năm nào chúng tôi cũng có hội nghị thường niên trong và ngoài nước để chia sẻ những nghiên cứu mới nhất.
Hơn 10 năm trước, tôi bàn với thầy Dương Quang Trung (lúc đó là chủ tịch Hội Y học TP.HCM) và PGS Lê Anh Thư (chủ tịch Hội Loăng xương) tổ chức một hội nghị quốc tế về loăng xương ở Việt Nam. Nhờ sự hỗ trợ của một số đồng nghiệp và công ty dược, đặc biệt là công ty người Việt Bridge Health Care, chúng tôi đă tổ chức thành công hội nghị loăng xương tại TP.HCM, thu hút nhiều khách từ Úc, Mỹ, châu Á, qua đó giới thiệu thành tựu nghiên cứu của Việt Nam.
Thực hiện các nghiên cứu đ́nh đám
. Nếu dừng lại ở tổ chức hội nghị th́ liệu có thành quả rơ ràng không, thưa GS?
+ Nếu chỉ tổ chức hội nghị th́ chưa đủ nên chúng tôi thực hiện một công tŕnh nghiên cứu lớn nhất nh́ châu Á. Chúng tôi đặt tên cho dự án nghiên cứu là Vietnam Osteoporosis Study (VOS). Nhờ tài trợ cơ sở vật chất từ Đại học Tôn Đức Thắng, sự quản lư và điều hành của BS Hồ Phạm Thục Lan (Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch) cùng các bác sĩ và sinh viên y khoa, dự án VOS đă có sự tham gia của hơn 4.000 người trong TP.HCM. Các đồng nghiệp nước ngoài kinh ngạc và hỏi làm sao chúng tôi có thể làm lớn như vậy. Chúng tôi đă có nhiều phát hiện quan trọng từ công tŕnh VOS. Chúng tôi tự hào đă tạo được một dấu ấn Việt Nam trong chuyên ngành này trên thế giới.
. Xin ông chia sẻ thêm về đóng góp của VOS?
+ VOS cung cấp cho chúng ta nhiều dữ liệu quư. Chẳng hạn như chúng tôi phát hiện có gần 25% nữ và 10% nam trên 50 tuổi bị loăng xương, gen liên quan đến loăng xương ở người Việt. Dựa vào dữ liệu của VOS, chúng tôi xây dựng tiêu chuẩn chẩn đoán và mô h́nh tiên lượng loăng xương cho người Việt.
VOS không chỉ nghiên cứu về loăng xương mà c̣n nghiên cứu về béo ph́, tiểu đường, tim mạch, thoái hóa khớp và ung thư. Chúng tôi phát hiện gần 50% cư dân TP.HCM bị tiểu đường (12%) hay tiền tiểu đường (35%) và đó là một con số báo động! Chúng tôi đề ra tiêu chuẩn để chẩn đoán béo ph́ cho người châu Á v.v. Tất cả đều xuất phát từ VOS.
. Xin cám ơn ông!