Vietbf.com - Một vụ án thảm kịch đẫm máu liên quan tới chữ nghĩa, và c̣n liên đới tới cả gia tộc họ Tra. Theo đó, con cái thuộc ḍng Tra Tự Đ́nh, người trên 16 tuổi sẽ bị xử tử h́nh, dưới 16 tuổi bị đi lưu đày, khiến vụ án oan này lấy đi của gia tộc Kim Dung hàng loạt nhân tài mà c̣n suưt chút nữa đẩy ḍng họ của ông vào cảnh tuyệt hậu dưới thời Ung Chính.
Kim Dung tên thật là Tra Lương Dung, nguyên quán tại Đồng Thành, An Huy. Nhà văn kiếm hiệp nổi tiếng Trung Quốc này sinh năm 1924 tại Chiết Giang, Trung Quốc.
Không ít người hâm mộ vị tiểu thuyết gia ấy đều biết Kim Dung xuất thân trong một gia tộc khoa bảng danh giá. Ḍng họ của ông có một nhà để sách được biết tới với tên "Tra thị tàng thư" nổi tiếng khắp vùng Chiết Tây với vô số sách cổ, sách quư.
Ḍng họ của Kim Dung từng sản sinh ra rất nhiều văn nhân, tài tử nổi tiếng, thời nhà Minh có Tra Ước, Tra Bỉnh Di, Tra Kế Tá, thời nhà Thanh có thể kể tới Tra Thận, Tra Thăng, Tra Quỹ…
Thế nhưng ít ai biết tới, gia tộc họ Tra đầy danh tiếng đă từng gặp phải một biến cố thảm khốc, thậm chí suưt chút nữa phải chịu cảnh tru di.
Đó chính là vụ án liên quan tới chữ nghĩa nổi tiếng thời nhà Thanh, sử cũ ghi lại với tên "Án Tra Tự Đ́nh".
Kim Dung là con cháu đời thứ 22 của gia tộc họ Tra.
Nói về vụ án văn tự của gia tộc họ Tra vào đầu thời nhà Thanh, đối với ḍng họ này mà nói th́ đây chính là một bản án vô cùng oan khốc.
Nạn nhân trực tiếp của án oan này là Tra Tự Đ́nh. Ông là em trai của danh sĩ nổi tiếng thời bấy giờ - Tra Thận.
Năm Khang Hi thứ 45, Tra Tự Đ́nh thi đỗ Tiến sĩ, rạng rỡ bước lên con đường quan lộ. Nhưng vơ đài chính trị vốn là nơi đầy rẫy hiểm họa, ngay tới bản thân vị Tiến sĩ họ Tra này cũng không biết rằng thứ đang chờ ḿnh phía trước lại chính là cửa tử.
Khi mới bước vào chốn quan trường, Tra Tự Đ́nh hết lần này đến lần khác nhận được sự tán thưởng của một vị trọng thần khét tiếng lúc đó – Long Khoa Đa.
Đối với Tra Tự Đ́nh mà nói, đây vừa là một cơ hội thăng tiến hiếm có, nhưng cũng lại là một mối nguy cơ tiềm ẩn họa sát thân.
Vị Tiến sĩ Thanh triều tài hoa này không hề biết rằng con đường quan lộ tưởng như sáng lạn của ḿnh lại tiềm ẩn vô số hiểm họa. Ảnh minh họa.
Nhắc tới án oan của Tra Tự Đ́nh, không thể không phân tích kỹ càng t́nh h́nh nội bộ của triều đ́nh nhà Thanh khi đó.
Vào thời điểm Ung Chính mới lên ngôi, vị Hoàng đế này phải đối mặt với rất nhiều vấn đề nan giải.
Một mặt, ông phải ứng phó với thủ đoạn hiểm độc từ các huynh đệ tranh ngôi. Mặt khác, ông cũng cần phải pḥng bị với chính những công thần từng giúp ḿnh lên ngôi.
V́ thế, vị trọng thần từng "một bước lên tiên" nhờ có công giúp Ung Chính kế vị như Long Khoa Đa dần trở thành cái gai trong mắt tân đế.
Xét về vai vế, Long Khoa Đa vốn là em trai của Hiếu Nhân Hoàng hậu, em rể vua Khang Hi và là cậu của Ung Chính.
Trước khi Khang Hi qua đời, bởi v́ mối quan hệ đặc thù với hoàng tộc nên vị quan họ Long này từng đảm nhiệm nhiều chức vụ trọng yếu như Thượng thư, Thống lĩnh bộ binh… và đặc biệt là được nhà vua coi như một người thân tín kề cận bên ḿnh.
Chính bởi nguyên nhân này, Long Khoa Đa trở thành nhân vật duy nhất trong lịch sử khẳng định về "tính hợp pháp" trong việc Ung Chính kế vị. Bởi ông là người biết rơ lai lịch cũng như quá tŕnh kế vị của cháu ḿnh.
Điều này đối với vị đại thần này mà nói vừa là phúc, nhưng cũng là họa.
Đối với Ung Chính, Long Khoa Đa từ sớm đă trở thành cái gai trong mắt. Và sự xuất hiện của Tra Tự Đ́nh vừa hay trở thành một cái cớ để nhà vua trừ bỏ cái gai này. Tranh minh họa.
Sau khi Ung Chính thuận lợi lên ngôi, tâm lư cảm kích của ông dần biến thành sự đề pḥng và nghi kỵ đối với một người biết quá nhiều như Long Khoa Đa.
Vào thời gian đầu khi mới kế vị, Ung Chính ngoài mặt đă nhiều lần phá lệ trọng dụng đại thần họ Long, thậm chí nhiều khi c̣n "không ngừng gọi cậu chứ không gọi tên". Nh́n lại lịch sử Thanh triều, có lẽ chỉ duy nhất Long Khoa Đa là người được hưởng ân sủng tới vậy.
Thế nhưng những ngày tháng đắc ư của vị đại thần này cũng chẳng được bao lâu.
Mùa thu năm Ung Chính thứ 4 (năm 1726), triều đ́nh nhà Thanh phát hiện một đại án chấn động toàn quốc. Đó chính là thảm án oan khốc xảy ra với nhà họ Tra – "Án Tra Tự Đ́nh".
Bản án của Tra Tự Đ́nh thực chất là một mắt xích trong âm mưu trừ khử Long Khoa Đa của Ung Chính đế. (Tranh minh họa: Nguồn Internet).
Vụ án liên quan tới Tra Tư Đ́nh thực chất được Ung Chính dùng làm tiền đề để trở thành một trong những lư do đả kích Long Khoa Đa.
Bởi Tra Tự Đ́nh là người được Long Khoa Đa trọng dụng, cũng được coi là nhân vật thuộc phe cánh của vị đại thần này.
Nếu Tra Tự Đ́nh quả thực có mắc tội, th́ tội lỗi duy nhất của ông cũng chỉ là đứng sai đội ngũ, lựa chọn sai người để nương nhờ mà thôi.
Năm Ung Chính thứ nhất, dưới sự tiến cử của Long Khoa Đa, Tra Tự Đ́nh bắt đầu được tham gia vào công việc quản lư các kỳ thi thời bấy giờ.
Mùa thu năm Ung Chính thứ 4 (năm 1726), Tra Tự Đ́nh vâng mệnh đảm nhiệm tổ chức kỳ thi Hương.
Dựa theo thông lệ, ông đă ra một vài đề thi. Thi Hương thời bấy giờ có 2 lượt đề, mỗi lượt đề bao gồm hai câu.
Lượt đề đầu tiên Tra Tự Đ́nh có ra hai câu như sau:
Câu thứ nhất trích từ "Luận Ngữ": "Quân tử bất dĩ ngôn cử nhân, bất dĩ nhân phế ngôn". (Đại ư là: Người quân tử không v́ lời nói khéo léo hay khoe khoang mà đề cử người không tốt, cũng không v́ người có phẩm hạnh xấu mà chê bỏ lời hay lẽ phải).
Câu thứ hai trích từ "Mạnh Tử": "Giới nhiên dung chi, nhi thành lộ, vi gian bất dụng, tắc mao chi hí". (Đại ư là: Nếu người ta vạch một lối đi trong núi mà thường đi th́ lối đó h́nh thành một con đường. Nhưng trong một thời gian dài, con đường đấy nếu không được dùng tới th́ sẽ bị cỏ lau che khuất).
Lượt đề thứ hai cũng bao gồm hai câu.
Câu thứ nhất xuất từ "Kinh dịch": "Chính đại nhi thiên địa chi t́nh khả kiến hĩ". (Đại ư là: Có chính th́ mới có lớn, chính đại là cái "t́nh" của trời đất, tức cái công dụng hiện ra ngoài của trời đất).
Câu thứ hai xuất từ "Kinh thi": "Bách thất doanh chỉ, phụ tử ninh chỉ". (Đại ư là: Trăm nhà đều đầy lúa vậy th́ đàn bà, con trẻ sống yên ổn).
Những đề này đối với người b́nh thường xem qua sẽ thấy không có vấn đề ǵ. Nhưng Ung Chính lại "đi sâu" quá nhiều, thậm chí t́m cách "bới lông t́m vết".
Những điểm được cho là "phản nghịch" trong các đề thi Tra Tự Đ́nh đưa ra phần lớn đều do Ung Chính tự suy diễn hoặc cố t́nh "bới lông t́m vết". (Ảnh minh họa: Nguồn Baidu).
Đối với câu thứ nhất trong đề đầu tiên (quân tử bất dĩ ngôn cử nhân, bất dĩ nhân phế ngôn), Ung Chính cho rằng câu này ám chỉ thái độ bất măn của Tra Đ́nh Tự đối với chế độ tiến cử nhân tài của triều đ́nh lúc đó.
Đối với câu thứ hai trong đề này (giới nhiên chi dụng chi, nhi thành lộ, vi gian bất dụng, tắc mao chi hí), Hoàng đế lại nghĩ rằng câu này ám chỉ mưu mô khó ḍ của Tra Đ́nh Tự.
Khi xét tới hai câu trong đề thứ hai, Ung Chính cho rằng Tra Tự Đ́nh có ư ám chỉ mọi người nhớ tới h́nh tượng "chính"(正) và "chỉ"(止).
Hai chữ này không may lại ăn khớp với câu văn khi quân của Uông Cảnh Kỳ trong "Lịch đại niên hiệu luận".
Trong đó, Uông Cảnh Kỳ viết rằng chữ "Chính" 正 (trong niên hiệu Ung Chính) chiết tự sẽ ra thành chữ "Nhất" (一) và chữ "Chỉ"(止), ám chỉ điềm chẳng lành rằng Ung Chính sẽ gặp họa mất đầu.
Uông Cảnh Kỳ năm xưa cũng v́ câu chữ này mà vong mạng. Nay đề thi của Tra Tự Đ́nh lại một lần nữa đi vào vết xe đổ của tiền nhân.
Trải qua một loạt những xuyên tạc như trên, ngay sau kỳ thi Hương, Tra Tự Đ́nh đă lập tức bị Ung Chính hạ lệnh khám xét nơi ở và chỗ làm việc trong kinh thành.
Tương truyền rằng, trong nhà Tra Tự Đ́nh, quan binh có t́m thấy một số trang nhật kư quả thực có "nhiều từ ngữ phản nghịch" (phê b́nh nhiều chính sách dưới thời vua Khang Hi).
Cuối cùng, Tra Tự Đ́nh bị khép vào tội "thầm oán triều đ́nh, phỉ báng quân thượng", phải chịu án lăng tŕ. Tháng 5 năm Ung Chính thứ 5, ông qua đời trong ngục.
Bản án chữ nghĩa oan uổng này không chỉ lấy mạng Tra Tự Đ́nh mà c̣n khiến gia tộc họ Tra chịu liên lụy nặng nề. Tranh minh họa.
Vụ án này c̣n liên đới tới cả gia tộc họ Tra. Theo đó, con cái thuộc ḍng Tra Tự Đ́nh, người trên 16 tuổi sẽ bị xử tử h́nh, dưới 16 tuổi bị đi lưu đày. Người nhà của anh trai thứ hai của Tra Tự Đ́nh cũng phải chịu án lưu đày 3000 dặm.
Người duy nhất may mắn thoát tội chính là anh cả Tra Thận. V́ lúc Tra Tự Đ́nh bị khép án, ông đă bị gia đ́nh đuổi khỏi nhà từ trước đó.
Liên quan tới vụ án thảm khốc này, tất cả các quan viên Giang Tây đều bị cách chức. Không chỉ vậy, bởi Uông Cảnh Kỳ và Tra Tự Đ́nh đều là người Chiết Giang, Ung Chính c̣n đặc biệt hạ chiếu cấm người Chiết Giang tham gia kỳ thi Hương trong ṿng 3 năm.
Đến đời vua Càn Long, những người được hậu xá trong gia tộc họ Tra chỉ c̣n lại con trai và các cháu của Tra Tự Đ́nh là may mắn c̣n sống.
Nếu năm xưa Ung Chính cố ư "đuổi cùng giết tận", t́m cách tiêu diệt cả gia tộc họ Tra, e rằng hậu thế không có cơ hội được thưởng thức những tuyệt phẩm kiếm hiệp của nhà văn Kim Dung ngày nay.