04/07/20
Tổ chức này cho rằng Trung Quốc cần bồi thường tối thiểu 6.500 tỷ USD, tương đương số tiền các quốc gia G7 đang bỏ ra để đối phó dịch bệnh và cứu trợ nền kinh tế do người dân phải ở nhà, c̣n các ngành công nghiệp bị đ́nh trệ.
IHR yêu cầu các nước phải theo dơi và chia sẻ thông tin về khả năng truyền nhiễm và mức độ nghiêm trọng của những mầm bệnh có khả năng lây lan giữa các nước. Viện Henry Jackson Society cáo buộc Trung Quốc đă hành động ngược lại khi che giấu thông tin và trừng phạt những người t́m cách công bố dữ liệu.
Tờ SCMP ở Hong Kong cho biết gần 200 ca nhiễm nCoV đă được ghi nhận trước ngày 27/12/2019, nhưng chính quyền Trung Quốc chỉ thông báo về dịch bệnh cho Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) sau đó 4 ngày và khẳng định chưa có bằng chứng cho thấy nó lây từ người sang người.
“Những người thổi c̣i như bác sĩ Lư Văn Lượng đă bị cảnh cáo v́ đăng thông tin về dịch bệnh. Nhiều người cho rằng Covid-19 đă lây giữa người với người từ trước thời điểm trên”, JHS cho hay, kêu gọi thành lập liên minh khởi kiện v́ Bắc Kinh “thường phản ứng hung hăng với các mối đe dọa trên trường quốc tế”.
“Biện pháp này sẽ đ̣i hỏi sự can đảm và đoàn kết toàn cầu. Chính quyền Vũ Hán và Hồ Bắc đă vi phạm IHR trong giai đoạn đầu dịch, trách nhiệm phải thuộc về cấp lănh đạo cao nhất. Rơ ràng là cách đối phó Covid-19 của chính quyền Trung Quốc đă vi phạm luật pháp quốc tế”, báo cáo có đoạn.
Khởi kiện do tranh căi xung quanh IHR là hành động chưa từng có tiền lệ, nhưng JHS cho rằng đă có những khuôn khổ trong WHO cho phép thực hiện điều này. Viện nghiên cứu Anh cũng đề xuất phương án đưa sự việc ra Ṭa Trọng tài Thường trực, Tổ chức Thương mại Thế giới hoặc viện dẫn các quy định trong thỏa thuận đầu tư, thậm chí là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển.
Matthew Henderson, đồng tác giả báo cáo, cho rằng người dân Trung Quốc cũng là “nạn nhân vô tội” bởi sự thiếu trách nhiệm của chính phủ. “Đây là lỗi của chính quyền Trung Quốc. Họ chưa học được bài học nào từ sau thất bại trong đại dịch SARS. Những lời nói dối và thông tin giả từ đầu dịch Covid-19 đă gây ra nhiều hậu quả chết người”, Henderson nói.
Nhóm tác giả soạn báo cáo của JHS cho rằng cách tính giá trị thiệt hại với các nền kinh tế phát triển và xây dựng quy tŕnh tố tụng theo trật tự dựa trên luật pháp có thể giúp các nước “được đền bù sau những thiệt hại do Trung Quốc gây ra”.
Vũ Anh
(Theo Sydney Morning Herald)