[trungthuc]

Ngày càng thấy xuất hiện có nhiều những người nhập cư lậu gốc TQ ở New York. Họ đã theo gót những người di cư từ Trung và Nam Mỹ và băng qua biên giới giữa Hoa Kỳ-Mexico.

Người ta không biết chính xác liệu có có bao nhiêu người nhập cư lậu từ TQ đã đến New York nhưng cắn cứ theo hồ sơ gửi lên tòa án nhập cư kể từ tháng Mười 2022 cho thấy tiểu bang New York là điểm đến hàng đầu của họ với hơn 21,000 hồ sơ liên quan người nhập cư TQ. Nơi đứng thứ hai ở Mỹ chứng kiến dòng người nhập cư lậu gốc TQ nữa là California theo sự phân tích của Julia Gelatt, phó giám đốc tại Viện Chính sách Di cư Hoa Kỳ (US Migration Policy Institute).

Dòng người nhập cư TQ vào New York City là lớn nhất trong hơn một thập niên qua và đánh dấu sự trở lại của làn sóng nhập cư quy mô lớn của người Tàu bắt đầu từ những năm 1980. Người mới đến đang dồn cứng để chung sống trong những khu vốn đã đông đúc nghẹt thở như Phố Tàu (Chinatown), Flushing (Queens), và Sunset Park (Brooklyn). Sự bùng nổ của làn sóng nhập cư TQ hiện không được chú ý đến nhiều, một phần vì đã bị lấn át bởi số lượng người đến từ châu Mỹ Latinh. Tuy nhiên, sự gia tăng nhanh chóng số người TQ mới đến chắc chắn sẽ có tác động đáng kể đến New York City và cộng đồng người Mỹ gốc Hoa tại New York nói chung (590,000 người).

Kenneth J. Guest, giáo sư về nhân chủng học tại Đại học ở Baruch, người từng nghiên cứu về vấn đề nhập cư từ TQ, cho biết: "Có một cuộc di cư quy mô lớn đang diễn ra trong cộng đồng người Hoa hoàn toàn nằm ngoài tầm kiểm soát". Việc số người TQ lìa bỏ đại lục ra đi là do tình hình kinh tế TQ ngày càng tệ hại, cũng như do chính sách kiểm soát khắc nghiệt nhằm vào người dân của chính quyền Bắc kinh.

Trên khắp nước Mỹ, số người nhập cư từ TQ nói chung đang tăng vọt. Theo sự phân tích của Julia Gelatt, phó giám đốc tại Viện Chính sách Di cư (Migration Policy Institute), trong năm tài chính 2023, đã có 52,700 người nhập cư gốc TQ đến Mỹ mà không có thị thực nhập cảnh hợp lệ (họ đến bằng đường bộ, đường thủy và hàng không) nhiều gấp đôi so với hai năm trước đó. Những con số này không bao gồm những người tìm cách vô lậu vào biên giới mà không gặp giới chức xét duyệt thị thực hoặc những người đã ở lại quá hạn thị thực.

Một bài báo mới đây của The New York Times có tường thuật: Wang Chao, 39 tuổi, là nhân viên bảo vệ khách sạn ở tỉnh Hải Nam trước khi rời TQ vào tháng Mười 2023. Đương sự bay đến Thái Lan, sau đó chuyển tiếp đến Thổ Nhĩ Kỳ, trước khi hạ cánh xuống Ecuador và bắt đầu chuyến hành trình dài về phía Bắc. Đương sự mắc bệnh sốt xuất huyết và sốt rét trong rừng nhiệt đới ở Panama và sau đó bị đuổi xuống khỏi một chiếc xe tải chở người di cư ở Guatemala… Cuối cùng, Wang tìm cách vượt biên lậu vào California, nơi đương sự cho biết mình bị giới chức trách địa phương tạm giam. Khi được trả tự do, Wang Chao chạy đến Flushing (New York City) vào tháng Mười Hai 2023…

Đa số người nhập cư lậu TQ này thường tránh xa những địa điểm dành cho người vô gia cư của New York City. Họ đi lẩn vào và hòa nhập nhanh trong các khu cộng đồng đông người Tàu đồng hương. Từ lâu, các khu Phố Tàu, hình thành từ những năm 1850 ở Bờ Tây nước Mỹ, đã là nơi tụ tập lớn của người Hoa nhập cư. Họ cưu mang và bảo bọc cho nhau, chống lại tình trạng phân biệt đối xử, và chống Đạo luật Loại trừ người Hoa (Chinese Exclusion Acts), vốn là chính sách hạn chế nhập cư từ năm 1882 đến những năm 1940.

Cộng đồng gốc Hoa từ lâu có truyền thống xây dựng lên các hệ thống hỗ trợ để họ có thể tập hợp nguồn vốn tài chính và tài lực xã hội nói chung. Thượng nghị sĩ tiểu bang N.Y. ông John C. Liu cho biết, ngày nay hệ thống hỗ trợ người đồng hương của dân gốc Hoa ở New York vẫn phát triển mạnh và trở thành "nơi dừng chân đầu tiên" cho những người nhập cư mới đến trong thời gian gần đây.

Tại các ngôi nhà mặt tiền khu vực ở Flushing, hiện dán đầy những bảng quảng cáo với chữ Tàu giới thiệu vô số dịch vụ liên quan đến sự hỗ trợ cộng đồng. Tại Sunset Park, nơi có một cộng đồng lớn người nhập cư từ tỉnh Phúc Kiến, người Hoa tập trung tại nhà thờ để dự các buổi lễ cuối tuần và học Kinh Thánh. Tại Trung tâm mua sắm East Broadway ở Phố Tàu New York City, hàng trăm người mới đến tụ tập, qua truyền miệng, để được trợ giúp đăng ký ID và tìm kiếm các nguồn hỗ trợ chăm sóc về sức khỏe miễn phí…

The Conversation cho biết, ước tính có khoảng 55% người TQ nộp đơn xin tỵ nạn thành công, với lý do phổ biến là bị áp bức về chính trị và mất tự do tôn giáo (trong khi đó, chỉ có 29% người Venezuela xin tỵ nạn ở Mỹ được chấp thuận, và con số này thậm chí còn thấp hơn đối với người Colombia, ở mức 19%). Theo số liệu thống kê của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ, những người xin tỵ nạn từ TQ đã thắng kiện tại tòa án nhập cư Hoa Kỳ với tỷ lệ là 58%.

Việc dân TQ lấy được visa sang Mỹ ngày càng khó khăn có thể là một trong những nguyên nhân khiến cho làn sóng nhập cư lậu vào Mỹ của họ đã tăng lên khá cao. Theo Reuters cho biết, theo số liệu của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, tỷ lệ từ chối công dân TQ đối với các loại thị thực du lịch phổ biến chiếm đến 80% trong năm tài chính 2021 và hơn 30% vào năm 2022, hai năm cao nhất đã được ghi nhận. Trong khi việc cấp thị thực Hoa Kỳ trên toàn cầu hầu hết được phục hồi về mức trước đại dịch, số lượng thị thực mà Hoa Kỳ cấp từ TQ vào năm 2022 vẫn còn thấp hơn 90% so với mức trước đại dịch năm 2019.

Ở thời điểm hiện tại, dòng người TQ nhập cư lậu vào Mỹ vẫn tăng. Theo Fox News, số liệu mới được Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới (Customs and Border Protection – CBP) công bố ra cho thấy số người nhập cư lậu từ TQ đổ qua biên giới phía Nam đã tăng mạnh kể từ thời điểm này năm ngoái, làm dấy lên mối lo ngại về an ninh quốc gia. Nguồn tin của CBP còn cho biết, hơn 20,000 công dân TQ đã vượt biên trái phép kể từ khi năm tài chính mới bắt đầu vào ngày 1/10/2023 và có hơn 90% trong số họ đã vượt biên vào khu vực biên giới ở San Diego, California. Đó là nơi mà giới chức trách địa phương chứng kiến con số cao kỷ lục, với số người từ TQ vô lậu tăng hơn 500% so với thời điểm này hồi năm 2023.