VietBF - View Single Post - Topic April 30-1975 Stories
View Single Post
Old 05-27-2019   #559
florida80
R11 Độc Cô Cầu Bại
 
florida80's Avatar
 
Join Date: Aug 2007
Posts: 112,001
Thanks: 7,276
Thanked 45,823 Times in 12,742 Posts
Mentioned: 1 Post(s)
Tagged: 0 Thread(s)
Quoted: 511 Post(s)
Rep Power: 139
florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10
florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10
Default

Ư Nghĩa của Cuộc Sống

Tỳ-Khưu Thích-Chân-Tuệ



Thời gian thấm thoát trôi nhanh, năm cũ sắp hết, năm mới sắp sang. Trước thềm năm mới, chúng ta hăy dành ít phút để suy tư, quán niệm: chúng ta đă làm ǵ cho cuộc đời ḿnh được ích lợi, trên phương diện thế gian và xuất thế gian, trong năm vừa qua và những năm trước đó?

Đồng thời chúng ta cũng thử bàn về vấn đề "Ư nghĩa của cuộc sống", để có một nhận định đúng đắn cho cuộc đời của chúng ta từ đây về sau, trên bước đường tu học theo đúng Chánh Pháp.

Từ ngàn xưa cho đến ngày nay, từ phương đông sang đến phương tây, từ Châu Á sang đến Châu Âu, Châu Mỹ, Châu Phi và Châu Úc, khi bàn về vấn đề ư nghĩa của cuộc sống, bằng cách này hay cách khác, mọi người luôn luôn bày tỏ niềm mơ ước một cuộc sống có ư nghĩa, một cuộc sống lư tưởng.

Nhưng thế nào là cuộc sống lư tưởng,
thế nào là cuộc sống có ư nghĩa?

Làm sao xây dựng cuộc sống lư tưởng,
làm sao xây dựng cuộc sống có ư nghĩa?

Trải qua nhiều thế kỷ, xuyên qua nhiều địa phương khác nhau, nhiều người có những quan niệm, những quan điểm, những ư kiến khác nhau về vấn đề này.

Chẳng hạn như có người quan niệm là phải có nhiều tiền của, mới có cuộc sống lư tưởng và cuộc sống mới có ư nghĩa. Tại sao vậy? Bởi v́ có nhiều tiền của, con người mới có thể làm được nhiều việc ích lợi cho bản thân và cho mọi người theo như ư của ḿnh mong muốn. Sách có câu: "Có tiền mua tiên cũng được", chính là nghĩa đó vậy.

Chẳng hạn như có người quan niệm rằng phải có nghề nghiệp chuyên môn, phải có công ăn việc làm vững chắc, mới có cuộc sống lư tưởng và cuộc sống mới có ư nghĩa. Tại sao vậy? Bởi v́ có nghề nghiệp chuyên môn, con người mới có thể giúp ích cho bản thân và cho xă hội một cách hiệu quả hơn, một cách tích cực hơn.

Chẳng hạn như có người quan niệm là phải có gia đ́nh hạnh phúc, mới có cuộc sống lư tưởng và cuộc sống mới có ư nghĩa. Tại sao vậy? Bởi v́ dù có nhiều tiền, dù có nghề nghiệp chuyên môn, dù có việc làm vững chắc, nhưng gia đ́nh không hạnh phúc th́ cuộc sống không thể gọi là lư tưởng, không thể gọi là có ư nghĩa được. Thực là thiên h́nh vạn trạng, muôn h́nh muôn vẻ, mỗi người một ư, mười phân vẹn mười!



* * *


Trong phạm vi bài này, chúng ta thử bàn qua các quan niệm trên đây, nhất là nghiên cứu ư nghĩa của cuộc sống qua giáo lư của đạo Phật, đối với đời sống của người Phật Tử tại gia b́nh thường.

Trước hết, chúng ta thử xét qua các quan niệm phổ thông về cuộc sống lư tưởng hay cuộc sống có ư nghĩa.

Thế nào là cuộc sống có ư nghĩa

1) Sống lợi ḿnh lợi người là cuộc sống có ư nghĩa.

Những việc ǵ ḿnh không muốn người khác làm cho ḿnh, th́ ḿnh đừng làm như vậy cho người ta. Chẳng hạn như ḿnh không muốn bị người khác quấy rầy, không muốn đời tư bị bươi móc, th́ ḿnh đừng làm như vậy cho người ta. Chẳng hạn như ḿnh không thích bị ai phê b́nh, chỉ trích, khinh khi, phỉ báng, th́ ḿnh đừng vạch lá t́m sâu, bới bèo t́m bọ, viết thư nặc danh, hăm dọa chửi bới người ta. Phải nên biết rằng: gieo nhân nào gặt quả nấy, đong đấu nào nhận đấu nấy!

2) Sống không ưu tư, không phiền năo trong mọi hoàn cảnh là cuộc sống có ư nghĩa.

V́ áp lực của cuộc đời thường đè nặng trong tâm tư, chúng ta bị ngoại cảnh chi phối quá nhiều, ngày ăn không ngon, đêm ngủ chẳng yên. Lúc thịnh th́ vui, lúc suy th́ buồn. Lúc nhục nhă th́ bực, lúc danh dự th́ khoái. Lúc xưng tán th́ thích, lúc phê phán th́ quạu. Lúc khổ th́ than, lúc hân hoan th́ chịu! Nở được nụ cười nhẹ nhàng, vô ưu, trầm tĩnh, trong mọi hoàn cảnh giúp chúng ta sống cuộc đời có ư nghĩa. Nụ cười thương yêu, nụ cười có ư thức bao giờ cũng đẹp đẽ và thường giúp con người sống cuộc đời có ư nghĩa một cách mầu nhiệm khó thể nghĩ bàn.

3) Sống trong tỉnh thức là cuộc sống có ư nghĩa.

Chúng ta biết ḿnh thực sự là ai, biết ḿnh thực sự đang làm ǵ, biết ḿnh thực sự đang nói ǵ, biết ḿnh thực sự đang nghĩ ǵ.

Chúng ta thường mang cái áo đời danh lợi, cho nên quên "con người chân thật" của ḿnh, luôn luôn sống trong ảo tưởng. "Con người chân thật" là con người luôn luôn sống trong tỉnh thức, kiểm soát được hành động, lời nói và tư tưởng, không phân biệt nam nữ, giàu nghèo, tŕnh độ, xuất xứ, đời sống, dân tộc. Sống trong tỉnh thức nghĩa là phải có chánh kiến, theo chánh tư duy, giữ ǵn chánh ngữ, thực hành chánh nghiệp, sống với chánh mạng, có chánh tinh tiến, luôn luôn chánh niệm, có được chánh định.

4) Sống trong an lạc và hạnh phúc là cuộc sống có ư nghĩa.

Cuộc sống không dính mắc, không sân hận, không si mê, không phiền năo, không chấp chặt, không thành kiến, không kỳ thị, không tranh chấp, không hơn thua, không bon chen, không đua đ̣i. Khi có người mang lửa đến đốt, chúng ta đừng đưa bổi ra đón, th́ sẽ không bị đốt cháy. Nghĩa là nếu bị người chửi mắng, hay khi nhận được thư, dù nặc danh hay chính danh, nặng lời nhục mạ, chúng ta không nổi cơn sân, dù ngoài mặt hay trong ḷng, th́ chúng ta được b́nh yên vô sự. Chúng ta không có được những ǵ ḿnh thích, th́ hăy thích những ǵ ḿnh có. Được như vậy, ngày ăn ngon tối ngủ yên, và chắc chắn chúng ta sống cuộc đời an lạc và hạnh phúc.

5) Sống an trú trong hiện tại là cuộc sống có ư nghĩa.

Chúng ta thường luyến nhớ quá khứ, mơ tưởng tương lai. Sống trong cuộc đời hiện tại, chúng ta nên biết rằng "ḿnh đang sống", đang hít thở không khí, đang ở trong chánh niệm, sống với thiện tâm, sống không tà niệm. Được như vậy, tâm của chúng ta như ḍng nước trong mát, không vướng bụi trần, không vương phiền năo. B́nh an dưới thế cho người thiện tâm.

Trong Kinh Kim Cang, Đức Phật có dạy:

Quá khứ tâm bất khả đắc,
hiện tại tâm bất khả đắc,
vị lai tâm bất khả đắc.

Nghĩa là chuyện quá khứ cảm giác đă qua đi, không nên nhớ nữa, chuyện hiện tại thấy đó rồi mất đó, cảm giác nào rồi cũng qua mau, không có ǵ tiếc nuối, chuyện tương lai chưa đến, đừng lo lắng ưu tư phiền muộn, chỉ khiến cuộc đời thêm phức tạp phiền năo mà thôi.

6) Sống trong giác ngộ và giải thoát là cuộc sống có ư nghĩa.

Chúng ta muốn có cuộc sống ư nghĩa, b́nh yên, phẳng lặng, an lạc và hạnh phúc, chúng ta phải biết quán sát chân lư, nhận chân lẽ thực, thấy được thực tướng của vạn hữu. Chúng ta muốn có cuộc sống ư nghĩa, th́ nên biết rằng, chúng ta sinh ra đời để trả hết các nợ đă vay, đă tạo tác từ nhiều tiền kiếp, đừng tạo thêm nghiệp mới, chấm dứt sinh tử luân hồi, không si mê, không mơ tưởng, không van xin, không mong cầu. Chúng ta phải sáng suốt nhận định rơ ràng: cuộc đời khổ nhiều vui ít.

Cho nên, chấp nhận cuộc đời là chấp nhận: sinh lẫn diệt, c̣n lẫn mất, được lẫn thua, khen lẫn chê, vui lẫn buồn. Chấp nhận cuộc đời là chấp nhận: có làm có hưởng, có làm có chịu, sinh sự sự sinh, gieo gió gặt băo. Chấp nhận cuộc đời là chấp nhận: nay c̣n mai mất, nay xấu mai tốt, nay bạn mai thù, chuyển biến không ngừng. Cần phải có thời gian tu tập thực nghiệm lâu dài, cần phải có công phu quán chiếu bền bỉ, cần phải có ư chí mạnh mẽ, nghị lực vững vàng, để chuyển hóa cuộc đời từ phiền muộn, ưu tư, lo âu, sợ hăi, trở thành hoan hỷ, vui vẻ, thanh thản, tự tại. Được như vậy, chúng ta sẽ giải thoát khỏi ṿng sanh tử luân hồi.

Làm sao xây dựng cuộc sống có ư nghĩa

Để có được một cuộc sống có ư nghĩa, chúng ta phải luôn luôn tỉnh thức, giữ tâm b́nh thường, thản nhiên, tự tại trong mọi hoàn cảnh, trong mọi tư thế, trong mọi hành động, trong mọi lời nói, trong mọi ư nghĩ.

Trong mọi hoàn cảnh, trong mọi tư thế, dù được hay mất, dù khen hay chê, dù thân hay thù, dù vui hay khổ, dù oan hay ưng, dù đúng hay sai, chúng ta phải luôn luôn tỉnh thức, vẫn giữ tâm b́nh thường, không xao động, không khởi niệm. Khi đi, đứng, nằm, ngồi, chúng ta biết ḿnh đang đi, đang đứng, đang nằm, đang ngồi. Làm việc ǵ tập trung tinh thần vào việc đó, không xao lăng, không lo ra.

Được như vậy, chúng ta không gặp tai nạn nghề nghiệp, có thể làm xong công việc một cách tốt đẹp và chúng ta có một cuộc sống ư nghĩa.

Trong mọi hành động, chúng ta phải luôn luôn không nên làm tổn thương đến người và vật. Trong mọi lời nói, chúng ta luôn luôn giữ ǵn khẩu nghiệp, không nói những lời làm tổn thương đến mọi người, dùng lời nói chuyên chở t́nh thương, những khi cần thiết mang lại ánh sáng chân lư, giảng giải giáo lư cho mọi người được gội nhuần nước cam lồ tươi mát. Trong mọi ư nghĩ, chúng ta phải luôn luôn giữ ǵn chánh niệm, không theo các tạp niệm dong ruỗi bốn phương, không để tâm theo việc thương ghét thân thù, giữ tâm b́nh thường, bất tùy phân biệt, không kỳ thị, không thành kiến, luôn luôn chăn trâu kỹ lưỡng, không để trâu dẫm đạp lúa mạ của người.

Khi tâm tham khởi lên, khi tâm sân nổi lên, chúng ta phải tỉnh thức, biết ngay và buông bỏ, không theo.
Chúng ta không nên để các vọng tâm tham sân đó xúi giục làm điều xằng bậy.

Được như vậy chúng ta có cuộc sống ư nghĩa và lư tưởng, đồng thời mới có thể giúp mọi người chung quanh sống đời có ư nghĩa vậy.

Trong cuộc đời trên thế gian này, muốn cuộc sống có ư nghĩa, chúng ta nên thường xuyên quán chiếu rằng: ḿnh đă để cho cuộc đời của ḿnh trôi qua trong quên lăng đă bao nhiêu ngày tháng năm rồi? Hăy thử lắng ḷng nghiệm xét xem: ḿnh đă làm ǵ cho đời ḿnh, ngoài những việc làm kiếm tiền sinh sống và giải trí vui chơi?

Để biết nh́n đời cho đúng ư nghĩa, trong Kinh Hoa Nghiêm, Đức Phật dạy: "Từ nhăn thị chúng sanh".

Nghĩa là muốn cuộc sống có ư nghĩa, chúng ta cần nh́n tất cả mọi người với con mắt từ bi hỷ xả. Chúng ta nên biết thương người cũng như thương chính ḿnh, cảm thông nỗi khổ đau của người như nỗi khổ đau của chính ḿnh, đừng làm khổ người, dù là kẻ thù, cũng vậy.

Sách có câu:

"Mắt thương nh́n cuộc đời",

chính là nghĩa đó vậy.

Trong Kinh Diệu Pháp Liên Hoa, Đức Phật dạy:

Muốn cuộc sống có ư nghĩa, hăy mặc áo Như Lai, ở nhà Như Lai và ngồi ṭa Như Lai.

Nghĩa là trong mọi hoàn cảnh, chúng ta luôn luôn "mặc áo nhẫn nhục" của Như Lai, tức là nhẫn mà không thấy nhục, để ứng xử trong cuộc đời đầy phiền năo và khổ đau, không nên gây thêm phiền năo và khổ đau cho mọi người. Để có thể thực hành được hạnh nhẫn nhục đến độ rốt ráo tột cùng, trong kinh sách gọi là ba-la-mật, chúng ta cần an trú trong "căn nhà đại từ đại bi" của Như Lai.

Có được tấm ḷng đại từ đại bi của Đức Phật, chúng ta mới có thể nhẫn nhục được, không nỗi sân hận, hay tức giận khi bị người chửi rủa, mắng nhiếc, nhục mạ, vu oan, thưa kiện. Và cuối cùng, sau khi nhẫn nhục được rồi, phát triển tâm từ bi được rồi, làm tất cả mọi việc phước thiện rồi, chúng ta luôn luôn nhớ ngồi trên "ṭa pháp không" của Như Lai, tức là chúng ta quên hết mọi việc tốt đẹp đă làm, để ḷng kiêu mạn không phát khởi, để luôn luôn giữ "tâm b́nh thường" trong từng sát na vậy. Thực hiện được ba điều Đức Phật dạy trên đây, dù đang sống trên thế giới ta bà khổ này, chúng ta vẫn an nhiên tự tại với tâm b́nh thường và cuộc sống mới có ư nghĩa thực sự vậy.

Chúng ta cùng suy ngẫm câu chuyện sau đây:

Một hôm hai vị sư huynh đệ có việc cùng xuống núi. Khi xong việc trở về đến bên một con suối, hai vị thấy một cô gái ăn mặc đàng hoàng, đang lúng túng chưa biết cách nào lội qua suối. Sau khi hỏi qua cớ sự, vị sư đệ liền bồng cô gái đưa giùm qua suối.

Trên suốt quăng đường c̣n lại, vị sư huynh lầu bầu, cằn nhằn sư đệ đă đụng chạm cô gái, như vậy là phạm giới, đó là những việc không nên làm. Vị sư đệ cứ b́nh thản bước đi, im lặng, không đối đáp.

Lúc về tới cổng chùa, vị sư huynh vẫn c̣n tiếp tục lải nhải, v́ tưởng rằng sư đệ lặng yên, nghĩa là nhận tội đă làm.

Cho đến lúc đó, vị sư đệ mới thốt nên lời:

"Đệ đă bỏ cô gái ấy lại bên bờ suối từ lâu rồi, tại sao huynh vẫn c̣n cơng cô ta về đến đây vậy?"

Qua câu chuyện này, chúng ta nghiệm xét hai điều:

Một là, người sống với chánh niệm thường im lặng, không tranh căi, không thị phi, không đính chính, oan ức không cần biện bạch, v́ biện bạch là nhân ngă chưa xả, lấy oan ức làm cửa ngơ đạo hạnh.

Hai là, trong cuộc sống thường ngày, sau khi đi làm hay đi chơi, chúng ta cơng không biết bao nhiêu là nhân vật về nhà, có khi c̣n cơng luôn lên giường ngủ nữa là khác!

Bởi vậy cho nên, chúng ta chứa biết bao nhiêu là h́nh bóng, người thương kẻ thù, trong kho tàng tâm thức của chúng ta. Nhân dịp cuối năm, chúng ta thường dọn kho chứa đồ đạc cho sạch sẽ, luôn tiện hăy dọn dẹp kho tàng tâm thức cho trống trải.

Được vậy cuộc sống chúng ta sẽ bớt phiền năo và khổ đau. Từ đây, cuộc sống mới có ư nghĩa vậy.

Tóm lại, mặc dù được xem như là một tôn giáo, nhưng đạo Phật không phải chỉ có các h́nh thức cúng kiến, nghi lễ và người theo đạo Phật không bắt buộc phải có ḷng tin, không bắt buộc phải có đức tin, không bắt buộc phải nhắm mắt tin theo, cúi đầu chấp nhận, bất cứ điều ǵ, dù được ghi chép trong kinh điển, khi lư trí chưa chấp nhận.

Người Phật Tử nương theo giáo lư của Đức Phật để làm phương tiện chuyển hóa đời ḿnh, từ phiền năo sang an lạc, từ khổ đau sang hạnh phúc.

Mục đích tối hậu, mục đích cứu kính, mục đích tột cùng của Phật giáo vẫn là chỉ bày phương pháp rèn luyện tâm tánh, phương pháp tu tâm dưỡng tánh, để giúp con người sống được với "con người chân thật" của ḿnh, chứ không phải sống với cái tấm thân tứ đại nặng nề đ̣i hỏi đủ thứ chuyện, chứ không phải sống với cái tâm hồn thay đổi liên miên, sai xử đủ thứ việc, để giúp con người bớt được phiền năo và khổ đau hiện đời, được an lạc và hạnh phúc, được Niết-bàn hiện tiền, giải thoát khỏi ṿng sanh tử luân hồi.

Trong Kinh Đại Bát Niết Bàn, Đức Phật có dạy:

Chư hành vô thường. Thị sinh diệt pháp.
Sinh diệt diệt dĩ. Tịch diệt vi lạc.

Nghĩa là mọi việc trên đời đều vô thường, không tồn tại lâu dài, kể cả tấm thân tứ đại nặng nề mấy chục kư lô, cùng với cái tâm lăng xăng lộn xộn của chúng ta, tất cả đều là những pháp sinh diệt, những thứ sinh ra rồi sẽ diệt đi, không tồn tại vĩnh viễn, không có ǵ phải quan trọng. Nếu quan trọng cái thân và cái tâm sinh diệt th́ con người sẽ sống trong phiền năo và khổ đau.

Điều quan trọng chính là làm sao cho tâm lăng xăng lộn xộn sinh diệt đó lặng đi, không c̣n nữa, tức là chúng ta không c̣n tham lam nữa, chúng ta không c̣n nổi sân nữa, chúng ta không c̣n si mê nữa, khi đó cảnh giới tịch diệt hiện tiền, ngay trước mắt, đó mới thực là vui, đó chính là Niết-bàn, là cực lạc vậy.

Trong Kinh Thủ Lăng Nghiêm, Đức Phật có dạy: "Sinh diệt diệt dĩ, tịch diệt hiện tiền",
chính là nghĩa đó vậy.

Nói chung, Phật giáo có mục đích giúp con người sống trong tỉnh thức, biết ḿnh đang thực sự sống một cuộc đời có ư nghĩa, một cuộc đời lư tưởng vậy.











http://phtq-canada.blogspot.com/2018...cuoc-song.html
florida80_is_offline  
 
Page generated in 0.10478 seconds with 10 queries