9/05/19
MANILA, Philippines (AP) — Tổng Thống Philippines, ông Rodrigo Duterte, hôm Thứ Tư, 4 Tháng Chín, xác nhận là ông không có cách ǵ để buộc Trung Quốc phải tuân hành phán quyết trọng tài quốc tế về tranh chấp với Philippines ở Biển Đông, sau khi Chủ Tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh nói thẳng với ông trong cuộc họp ở Bắc Kinh mới đây là “chúng tôi không thay đổi lập trường.”
Tổng Thống Rodrigo Duterte, trái, họp với Tập Cận B́nh ở Bắc Kinh. (H́nh: How Hwee Young/Pool Photo via AP, File)
Tổng Thống Duterte, trong cuộc họp báo vào tối Thứ Tư ở Manila, đă lần đầu tiên nói về cuộc họp giữa ông và Tập Cận B́nh liên qua đến tranh chấp biển đảo, khi được báo chí hỏi là ông sẽ có hành động ǵ về vấn đề này.
Ông Duterte trong thời gian qua đă cổ vơ cho việc có mối quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc và gặp Tập Cận B́nh ở Bắc Kinh hồi tuần qua.
“Họ nói rằng vùng biển đó là của họ, và điều ghê gớm là họ nói có thẩm quyền lịch sử và họ có kiểm soát ở vùng biển đó. Đây là vấn đề của chúng ta…. Quư vị có ai có ư kiến giúp cho tôi không? Có ai có ư kiến ǵ không? Hay là quư vị có nghe thấy ư kiến ǵ sáng suốt hơn là có chiến tranh với Trung Quốc sau khi họ nói rằng ‘không đổi lập trường,'” ông Duterte thách đố các phóng viên.
Nhà lănh đạo Philippines trong thời gian qua đă bị chỉ trích là quá yếu đuối trước Trung Quốc và không nhanh chóng đ̣i Bắc Kinh phải tuân thủ một phán quyết tại Ṭa Trọng Tài quốc tế ở The Hague năm 2016, có lợi cho Manila trong cuộc tranh chấp với Trung Quốc.
Ṭa án này ra phán quyết rằng việc Trung Quốc coi hầu như toàn thể vùng Biển Đông thuộc chủ quyền của họ là không có căn bản pháp lư, dựa theo công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982.
Phán quyết cũng xác định chủ quyền của Philippines trong hải phận kinh tế của quốc gia này, nơi phía Bắc Kinh coi là của họ khiến Manila không thể khai thác dầu khí từ nhiều năm nay.
Ông Duterte nói ông đặt vấn đề về phán quyết của Ṭa Trọng Tài quốc tế khi gặp Tập Cận B́nh và các giới chức cao cấp khác ở Trung Quốc và phía Trung Quốc trả lời là họ không đổ lập trường, và cũng “không muốn thảo luận vấn đề đó v́ đây là khu vực của chúng tôi. Chúng tôi làm chủ nơi này. Tại sao chúng tôi phải thảo luận với ông?” theo lời kể lại của ông Duterte.
Duterte nói rằng sau đó ông không muốn tiếp tục thúc đẩy Tập Cận B́nh phải có câu trả lời v́ ông biết lănh đạo Trung Quốc “đang bực bội về vấn đề Hồng Kông nên rất dễ nóng giận”.
Tổng Thống Duterte cho biết ông đáp trả ông Tập rằng ông không đ̣i hỏi có câu trả lời ngay lúc này, và hiểu rằng ông Tập đang có quan tâm về Hồng Kông. Ông Duterte cũng nói đây là một sự khôn khéo ngoại giao của ông.
Sau đó, Tổng Thống Duterte cũng đổ lỗi cho chính phủ tiền nhiệm ở Philippines đă tạo khó khăn khi rút các tàu bè ra khỏi khu vực băi cạn Scarborough Shoal, để cho tàu Trung Quốc chiếm nơi này.
“Đây không phải là lỗi của tôi. Ai là kẻ rút lui?” ông Duterte hỏi.
Người tiền nhiệm của ông Duterte là Tổng Thống Benigno Aquino III đưa đơn kiện trước ṭa quốc tế sau khi Trung Quốc chiếm Scarborough Shoal năm 2012.
(V.Giang)
NV