T́nh cờ xem đoạn phim tài liệu về cuộc hội đàm giữa Zelensky và Putin một hai năm trước do Macron và Merkel dàn xếp, tôi cảm thấy bắt đầu có câu trả lời cho một câu hỏi vướng trong đầu từ mấy tháng nay.
Tại sao Putin lại tấn công Ukraina vào thời điểm này khi Ukraina không hề có một động thái ǵ để tiến gần với Nato hay EU so với trước đây. Bối cảnh rất khác với 2014 khi EU tuyên bố mở cửa cho Ukraina ra nhập. Bối cảnh cũng rất khác ở chỗ Zelensky không chống Nga quyết liệt như người tiền nhiệm. Trước ông ta thậm chí c̣n tuyên bố muốn t́m mọi cách đàm phán để có hoà b́nh với Nga, sẵn sàng đánh đổi uy tín chính trị của ḿnh cho việc đó.
Trong đoạn phim kể trên ta thấy ngay diễn viên Zelensky c̣n ngượng ngùng với tấm áo mới của tổng thống. Putin cáo già nh́n Zelensky với sự coi thường không dấu diếm. Trong đầu của Putin, có thể đây là thời điểm lư tưởng để phát động chiến tranh v́ trước mặt là các đối thủ mà ông ta coi thường cả ở Ukraina và Mỹ. Trụ cột cho sự đoàn kết châu Âu là bà Merkel th́ cũng vừa ra đi. Ở tuổi và trong t́nh trạng sức khoẻ của ḿnh, có thể Putin thấy đây là thời điểm “thiên thời địa lợi” cho việc lập lại đế quốc Nga.
Đánh giá thấp Zelensky là một trong những sai lầm lớn của Putin. Có lẽ Putin nhầm giữa Zelensky và nhân vật mà ông ta diễn. Zelensky đóng vai một người không tài giỏi ǵ nhưng chân thật tốt bụng mà nhờ đó được bầu làm tổng thống.
Trong thưc tế nhờ bộ phim này mà Zelensky được bầu thành tổng thống thật với 73% số phiếu cử tri. Đằng sau nhân vật chân thật tốt bụng mà ông ra đóng, Zelensky là một nhà chính trị lăo luyện.
Điều đó thấy rơ từ khi chiến tranh nổ ra. Những lời nói thông điệp có lúc có tính hiệu triệu, có lúc không, nhưng luôn làm lay động ḷng người của Zelensky là yếu tố quyết định để người Ukraina quyết chiến đến cùng và tạo nên cảm t́nh và sự ủng hộ quốc tế mạnh mẽ cho cuộc chiến của người Ukraina.
Zelensky chân thật đến đâu th́ c̣n phải chờ xem. Cáo già như Putin mà c̣n tưởng thật.
Giáo sư Ngô Bảo Châu
__________________
|