Gibbs

Trung Quốc dựa vào y học cổ truyền để chống corona - và xem thường vaccine của Biontech
12.05.2022, tác giả Sven Hauberg - München / Bắc Kinh
Cuối cùng cũng được tự do: Từ khoảng một tuần nay, một số cư dân trong 25 triệu người ở Thượng Hải đã có thể ra khỏi nhà, sau nhiều tuần bị giam hãm. Các biện pháp ngăn chặn nghiêm ngặt ban đầu đã được nới lỏng ở 5 trong số 16 quận. Tuy nhiên, nhiều triệu người vẫn đang mắc kẹt trong nhà riêng hoặc trong các trung tâm cách ly ở các đô thị kinh tế và các nơi khác trên đất Trung Quốc - trong khi ở Bắc Kinh mối lo ngại về khả năng lockdown đang gia tăng.
“Zero Covid” là cái mà chính phủ Trung Quốc gọi là chính sách cực kỳ cứng rắn của mình, trước mắt sẽ không thay đổi. Các phương tiện truyền thông nhà nước hầu như đưa tin hàng ngày về tính ưu việt được cho là của chiến lược này, nhằm ngăn ngừa tử vong và sự sụp đổ của hệ thống y tế. Một mặt nó có tác dụng: Theo thông tin chính thức, chỉ có hơn 5.000 người đã trở thành nạn nhân của đại dịch kể từ đợt bùng phát đầu tiên ở Vũ Hán, và hiện nay không có hình ảnh nào về các bệnh viện quá tải ở Trung Quốc. Tuy nhiên, dường như Trung Quốc vẫn còn thiếu một chiến lược rút lui.
Quan chức y tế cấp cao Liang Wannian gần đây nhấn mạnh rằng, người ta không được phép thả nổi đại dịch vì nó sẽ gây ra quá nhiều nạn nhân. Thay vào đó, khả năng miễn dịch phải đạt được thông qua tiêm chủng, Liang nói trên tờ Global Times của nhà nước. Nói vậy mà không phải vậy, Trung Quốc vẫn chưa phê duyệt loại vaccine hiệu quả nhất thế giới chống lại virus corona, vaccine mRNA Comirnaty của Biontech.
°
🌟 Tại sao vaccine của Biontech vẫn chưa được phê duyệt tại Trung Quốc?
Ông Ugur Sahin, người sáng lập Biontech, đã thông báo việc hợp tác với tập đoàn Fosun Pharma của Trung Quốc vào tháng 3 năm 2020 và sau đó đã ký một thỏa thuận với chính phủ về việc cung cấp 100 triệu liều. Nhưng thay vì tiêm vaccine Biontech, các nhà chức trách Trung Quốc hiện chỉ tiêm hai loại vaccine bất hoạt từ các nhà sản xuất trong nước là Sinovac và Sinopharm. Mà hai loại vaccine này không có đủ hiệu quả ở người lớn tuổi. Theo một nghiên cứu so sánh chưa được kiểm chứng của Đại học Hồng Kông, ở những người từ 80 tuổi trở lên, hai liều vaccine Sinovac chỉ bảo vệ với hiệu quả là 60%, đối với chủng omicron BA.2. Thuốc chủng ngừa Biontech Comirnaty có hiệu quả khoảng 85 phần trăm ở nhóm tuổi tương tự.
Vincent Brussee từ Trung tâm nghiên cứu Merics cho biết trong một cuộc phỏng vấn của Merkur.de: “Trung Quốc đã đặt cược vào vaccine của chính mình, họ hy vọng sẽ tự sản xuất ra vaccine tốt và nhanh chóng đưa vào sử dụng. Cho đến nay chuyện đặt cược này vẫn chưa thành công. Về mặt chính trị, chính phủ khó mà nói rằng, chúng ta không thể dựa vào nền khoa học của chính chúng ta. Điều đó sẽ cho thấy sự yếu kém của nền khoa học Trung Quốc”.
Brussee tin rằng: “Hơn hết là, sau khi sử dụng vaccine của chính mình quá lâu, chính quyền khó có đường thoát ra”. Một số nhà quan sát lại cho rằng, Trung Quốc không chấp thuận vaccine Biontech vì vaccine Sinovac vẫn chưa được chấp thuận ở châu Âu.
Tuy nhiên, gần đây, dường như đã có một số chuyển biến trong các giao thương bế tắc giữa Biontech và chính phủ Trung Quốc. Như báo Der Spiegel đưa tin, sẽ có các cuộc đàm phán giữa đại diện công ty ở Mainz và các nhân viên chính phủ ở Bắc Kinh trong những tuần tới.
°
🌟 Trung Quốc vẫn tập trung vào phát triển vaccine của riêng mình
Tuy nhiên, Trung Quốc muốn dựa vào vaccine của chính họ hơn là sử dụng Comirnaty của Biontech, dù Biontech có hiệu quả hơn vaccine Trung Quốc. Đầu tuần này, truyền thông nhà nước đã tự hào thông báo rằng "vaccine bất hoạt đặc hiệu Omicron đầu tiên trên thế giới" đã được sử dụng tại thành phố Hàng Châu, miền đông Trung Quốc. Truyền thông nhà nước cho biết, “một tình nguyện viên” đã tiêm vaccine từ Sinopharm trong khuôn khổ một cuộc nghiên cứu. Tình nguyện viên này cho biết: “Tôi muốn tăng cường khả năng miễn dịch của mình và đồng thời đóng góp cho xã hội”.
Vaccine mới này là thứ có “ý nghĩa trọng đại nhất”, Global Times trích dẫn tuyên bố từ một nhà dịch tễ hàng đầu giấu tên của Trung Quốc.
Một số vaccine mRNA cũng đang được phát triển; bốn trong số này hiện đang được thử nghiệm lâm sàng. Một loại vaccine có tên Arcovax được coi là ứng cử viên hứa hẹn nhất. Được phát triển bởi Walvax Biotechnology và Suzhou Abogen Biosciences phối hợp với Học viện Khoa học Quân sự, Arcovax đang trong giai đoạn thử nghiệm lâm sàng thứ ba. Nhưng vaccine này được cho là có nhiều tác dụng phụ hơn so với các sản phẩm cạnh tranh từ Biontech và Moderna – và nó chỉ có ít hiệu quả đối với Omikron.
°
🌟 Trung Quốc dùng thuốc bắc cổ truyền chống lại Corona
Vẫn còn một chặng đường dài phía trước để có được miễn dịch thông qua tiêm chủng, như Bắc Kinh mong muốn. Từ nay cho đến lúc đó, chính phủ sẽ không chỉ dựa vào y học công nghệ cao - mà còn phải dựa vào thảo dược truyền thống. Lianhua Qingwen là tên một loại thuốc từ Y học cổ truyền Trung Quốc (TCM) mà chính quyền Thượng Hải đã phân phát hàng triệu liều cho cư dân của thành phố bị phong tỏa vào tháng 4 – trong khi nhiều người bị giam cầm cần được cung cấp thực phẩm tươi sống hơn là thảo dược. Chỉ riêng ở Thượng Hải có ít nhất tám triệu kiện hàng đã được phân phối, theo South China Morning Post. Chúng được nhà sản xuất Yiling Pharmaceutical tài trợ.
Công ty chỉ ra rằng, loại thuốc này được cơ quan y tế quốc gia phê duyệt để điều trị các triệu chứng corona như sốt, ho và khó chịu. Thuốc được phát triển vào năm 2003 để điều trị dịch phổi Sars, cũng do virus corona gây ra. Công thức này có từ thời nhà Hán (năm 202 trước Công nguyên - năm 220 sau Công nguyên), nó gồm có cây đại hoàng (Rhabarber) và hạt trái mơ, cùng những thứ khác. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế ở Trung Quốc cảnh báo không nên dùng Lianhua Qingwen nếu bạn không có triệu chứng - vì thuốc có thể dẫn đến các tác dụng phụ nghiêm trọng. Thuốc này chưa được Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo sử dụng.
Brussee, chuyên gia về Trung Quốc cho biết: “Khi Thượng Hải trải qua đợt sóng corona đầu tiên vào năm 2020, 93% bệnh nhân cũng được điều trị bằng TCM. Tuy nhiên, TCM “chỉ được sử dụng trong kết hợp giữa điều trị lâm sàng với thuốc tây y”. Hiệu quả của thuốc viên TCM vẫn chưa rõ ràng. Nhiều nghiên cứu khác đã đưa ra các kết luận khác. Chất lượng của các nghiên cứu này cũng thường bị nghi ngờ.
Theo các cơ quan y tế ở Singapore, không có “bằng chứng” nào cho thấy Lianhua Qingwen giúp chống lại các triệu chứng của Covid hoặc thậm chí có tác dụng phòng ngừa. Nhà chức trách ở Thụy Điển báo cáo rằng không có gì ngoài tinh dầu bạc hà được tìm thấy trong các viên thuốc nhập khẩu. Yan Liu, người nghiên cứu lịch sử y học Trung Quốc tại Đại học Buffalo, giải thích với Merkur.de: “Hiệu quả của sản phẩm TCM phụ thuộc vào tình trạng của bệnh nhân. Trong giai đoạn đầu của Covid-19, nó thường giúp giảm bớt các triệu chứng. Nhưng khi tình trạng bệnh chuyển sang giai đoạn nặng hơn thì nó cũng không giúp gì nhiều nữa”.
°
🌟 Chủ tịch Tập Cận Bình là một người hâm mộ TCM
Từ nhiều tuần nay, truyền thông nhà nước Trung Quốc đã đưa tin nhiệt tình về những thành công được cho là của TCM. Ví dụ, tờ báo Renmin Ribao của đảng đã viết về “một kinh nghiệm quý giá trong cuộc chiến chống lại dịch bệnh trên khắp đất nước” và rồi chỉ hai ngày sau có được “những lợi thế độc đáo của y học Trung Quốc trong cuộc chiến chống lại Corona”. Người đứng đầu nhà nước Trung Quốc Tập Cận Bình từng xuất hiện với tư cách là một người hâm mộ TCM vào năm 2019 và mô tả thuốc cổ truyền là "kho báu" của y học Trung Quốc. Yan Liu cho rằng “sự nhiệt tình quảng bá TCM là một phần của động thái chính trị nhằm tâng bốc lòng tự hào dân tộc. Đó là một chiến lược thường được chính phủ sử dụng trong những thời điểm khủng hoảng, là một phần trong nỗ lực của ông Tập nhằm xây dựng lòng tin văn hóa của người Trung Quốc”.
Những người bày tỏ quan điểm chỉ trích, như trên mạng xã hội Weibo, nhanh chóng nhận lấy sự chống đối của những người theo chủ nghĩa dân tộc. Ví dụ, khi một nền tảng chăm sóc sức khỏe lớn đăng một bài báo chỉ ra là Lianhua Qingwen không hiệu quả, công ty đã phải nghe những người trên Weibo nói rằng, họ là tay sai của bọn doanh nghiệp nước ngoài.
Yan Liu nói: “Không còn nghi ngờ gì nữa, việc sử dụng TCM là mục đích chính trị, đặc biệt là trong những ngày mà Thượng Hải và các thành phố khác ở Trung Quốc đang bị phong tỏa nghiêm ngặt”. Tuy nhiên, luôn có những người ủng hộ và phản đối TCM. Theo Yan Liu: “Có nhiều người không tin cũng như có người tin, và hai nhóm thường tham gia vào các cuộc tranh luận ầm ĩ, đặc biệt là trên các mạng trực tuyến. Nhiều người tận hưởng những lợi ích của TCM, người khác thì không, một số không bao giờ thử nó.”
°
🌟 Trung Quốc tiếp tục zero-Covid
Dù sao đi nữa, sự nhiệt tình của chính phủ Trung Quốc đối với TCM cũng được đền đáp: Kể từ cuối năm 2019, giá cổ phiếu của nhà sản xuất Lianhua Qingwen đã tăng hơn 260% - và tài sản của gia đình người sáng lập công ty Wu Yiling đã tăng khoảng 4 tỷ rưỡi đô la Mỹ chỉ tính riêng từ đầu năm đến nay.
Trong khi đó, quan chức y tế Liang Wannian nhấn mạnh rằng Trung Quốc sẽ tiếp tục chính sách zero-Covid cho đến khi có các điều kiện sẵn sàng cho một sự thay đổi. Theo Liang, điều này đòi hỏi phải có tỷ lệ tiêm chủng cao ở những người lớn tuổi. Nhưng thế hệ già ở Trung Quốc rất ngại tiêm chủng. Vincent Brussee nói: “Những người Trung Quốc ngoài 80 tuổi đã từng trải qua Cách mạng Văn hóa và các chiến dịch khác, tất nhiên họ sẽ nghi ngờ nhiều hơn khi chính phủ ra quyết định nào đó.”
Ngoài ra, do số ca mắc bệnh ở Trung Quốc cực kỳ ít nên trong một thời gian dài nhiều người không thấy lý do gì để đi tiêm. “Tại sao người ta phải tiêm chủng nếu không có ca nhiễm nào trong khu phố?” Nhưng Brussee cũng tin rằng tỷ lệ tiêm chủng sẽ sớm tăng lên “nếu bây giờ mọi người thấy rằng tình hình đang vượt quá tầm kiểm soát”.
°
VTP-LTH dịch

__________________