|
Vụ Iran bắn nhầm khiến máy bay chở 176 hành khách tử nạn mới đây đă khiến cho chính phủ nước này bị dư luận phản đối mạnh mẽ. Ít ai biết rằng chỉ ít lúc trước đó họ vẫn c̣n sát cánh bên nhau chống lại Mỹ v́ vụ sát hại tướng cấp cao của họ. Dưới đây là những thông tin cụ thể. Các cuộc biểu t́nh đă rung chuyển Iran trong 2 ngày thứ 7, Chủ nhật tuần trước - sau khi quân đội nước này thừa nhận "bắn nhầm" chiếc máy bay dân sự của Ukraine, khiến toàn bộ 176 người trên máy bay thiệt mạng, theo Reuters.
Trong bối cảnh Iran đang hết sức căng thẳng v́ lo sợ các đ̣n không kích của Mỹ, các cuộc biểu t́nh lại càng gây áp lực lớn hơn đối với giới lănh đạo nước này.
"Họ nói dối chúng ta rằng kẻ thù của đất nước là Mỹ, thực tế kẻ thù của chúng ta đang ở ngay đây", một nhóm người biểu t́nh phía bên ngoài một trường đại học ở Tehran bày tỏ sự phẫn nộ - theo các đoạn video được chia sẻ nhiều trên mạng xă hội Twitter.
Những h́nh ảnh và video đăng tải trên truyền thông và mạng xă hội cho thấy hàng ngàn người dân tại thủ đô Tehran đă xuống đường cùng lời kêu gọi Đại Giáo chủ Iran Ayatollah Ali Khamenei từ chức sau vụ máy bay Ukraine bị bắn rơi.
"Hăy xin lỗi và từ chức", tờ nhật báo ôn ḥa Etemad viết trên trang chủ của ḿnh hôm 12/1 vừa qua để ủng hộ phong trào biểu t́nh. "Người dân yêu cầu" những người có trách nhiệm trong vụ bắn hạ máy bay Ukraine phải từ chức, tờ báo viết.
Được biết, không chỉ ở Tehran, các cuộc biểu t́nh cũng nổ ra tại những thành phố khác của nước này.
Các cuộc biểu t́nh và sự phẫn nộ của người dân đă khiến chính quyền Iran càng thêm áp lực, khi nền kinh tế vốn đă thiệt hại nặng nề vừa phải hứng chịu thêm những đ̣n cấm vận mới của Mỹ.
Tháng 11/2019, khi các cuộc biểu t́nh nổ ra v́ giá xăng tăng vọt - thời điểm được đánh giá là tồi tệ nhất trong ṿng 40 năm qua tại Iran - chính quyền đă trấn áp đẫm máu các cuộc biểu t́nh của người dân. Khoảng 1.500 người đă thiệt mạng chỉ trong ṿng 2 tuần bất ổn, theo 3 quan chức Bộ Nội vụ của Iran. Tuy nhiên, phía Tehran đă bác bỏ thông tin này.
Trước làn sóng biểu t́nh mới ở Iran, Tổng thống Mỹ Donald Trump đă đăng lên Twitter lời kêu gọi và cảnh báo: "Gửi tới các lănh đạo của Iran - ĐỪNG SÁT HẠI NHỮNG NGƯỜI BIỂU T̀NH. Hàng ngàn người đă bị các ông sát hại hoặc giam giữ, và cả thế giới đang theo dơi hành động của các ông đấy".
"Kẻ thù" của Iran muốn báo thù
Chiếc máy bay của hăng hàng không quốc tế Ukraine đă bị bắn rơi chỉ vài phút sau khi cất cánh từ Tehran hôm thứ 4 tuần trước. Rất nhiều người có mặt trên chiếc máy bay này là người Iran có hai quốc tịch, và có 57 người có hộ chiếu Canada.
Vụ việc này diễn ra khi các lực lượng của Iran đang được đặt trong trạng thái báo động cao trước những lời đe dọa về các đ̣n không kích trả đũa của Mỹ.
Hôm 3/1, một chiếc máy bay không người lái của Mỹ đă tiến hành không kích nhằm vào sân bay quốc tế Iraq, sát hại Tướng Qasem Soleimani - Tư lệnh lực lượng Quds thuộc IRGC. Tehran sau đó đă đáp trả bằng những đ̣n không kích nhằm vào các mục tiêu của Mỹ tại Iraq.
Phía Mỹ không có thương vong sau đ̣n tấn công của Iran, nhưng trong ṿng vài giờ căng thẳng sau đó, một chiếc Boeing 737 của Ukraine đă bị trúng tên lửa do phía Tehran "bắn nhầm".Tổng thống Iran Hassan Rouhani đă gọi vụ máy bay Ukraine bị bắn rơi là "sai lầm khủng khiếp" và đưa ra lời xin lỗi. Tuy nhiên, một Tư lệnh cấp cao của IRGC lại khiến công chúng phẫn nộ khi tiết lộ rằng ông này đă thông báo với các lănh đạo trong ngày máy bay Ukraine trúng tên lửa.
Trong một tuyên bố sau đó, Tổng Tư lệnh Hossein Salami đă khẳng định rằng nước này "cảm thấy buồn hơi bất cứ ai v́ vụ việc", theo truyền thông địa phương. Nhưng các "kẻ thù" của Iran - Washington và các đồng minh - được cho là đang cố đào sâu vào vụ máy bay Ukraine bị "bắn nhầm".
"Những kẻ thù của Iran đang muốn trả thù IRGC v́ sai lầm của họ", ông Ali Shirazi, người phát ngôn của Đại Giáo chủ Khamenei trong lực lượng Quds, cho biết.
Các cuộc biểu t́nh "phủ bóng" cái chết của Tướng Soleimani
Đối với Iran, thảm họa máy bay là đ̣n giáng mạnh thứ 2 vào nước này sau cái chết của Tướng Soleimani.
Trước đó, cả nước Iran vừa để quốc tang 3 ngày, với hàng trăm ngàn người đă tập trung trên những đoạn đường đưa linh cữu của ông Soleimani về nơi an nghỉ. Chính quyền địa phương đă gọi đây là hành động cho thấy sự đoàn kết dân tộc. Tuy nhiên, sự đoàn kết này đă nhanh chóng biến thành sự chia rẽ sau cái chết của 176 người trên máy bay dân sự Ukraine.Theo hăng tin Fars News của Ukraine, những tấm ảnh Tướng Soleimani đă bị người biểu t́nh xé rách, thay vào đó là những khẩu hiệu yêu cầu Đại Giáo chủ từ chức, hay chỉ trích chính quyền Tehran là "giả dối".
Trong khi cả Washington và Tehran đều có một số động thái xuống thang giữa t́nh h́nh căng thẳng, th́ hôm Chủ nhật vừa qua, lănh đạo lực lượng Hezbollah của Lebanon lại kêu gọi các đồng minh của Tehran chuẩn bị trả thù cho cái chết của Tướng Soleimani.
Chiến dịch trả thù sẽ được tiến hành "trong vài ngày tới, hoặc vài tuần, vài tháng tới", ông Sayyed Hassan Nasrallah - người đứng đầu lực lượng bị Liên Hợp Quốc liệt vào danh sách tổ chức khủng bố - phát biểu.
|