Thủ tướng Hungary Viktor Orban được giới bảo thủ Mỹ ưa thích v́ chính sách chống nhập cư và đề cao chủ quyền quốc gia - điều khiến ông mâu thuẫn với giới lănh đạo châu Âu.
Hôm 4/8, Hội nghị Hành động Chính trị Bảo thủ (CPAC) - sự kiện thường niên của các nhà vận động và quan chức bảo thủ trên khắp nước Mỹ - đón một vị khách đặc biệt: Nhà lănh đạo Hungary Viktor Orban.
CPAC là một trong những sự kiện quan trọng nhất của phe bảo thủ Mỹ và từng có sự góp mặt của nhiều tổng thống thuộc đảng Cộng ḥa.
Ngoài ông Orban, hội nghị năm nay - được tổ chức tại bang Texas - c̣n có sự tham dự của các nhân vật nổi bật như cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump hay Thượng nghị sĩ Mỹ Ted Cruz.
Sự xuất hiện của ông Orban tại CPAC khẳng định vị thế của người đứng đầu chính phủ Hungary trong giới chính trị gia bảo thủ thế giới, cũng như cho thấy sự ngưỡng mộ mà một bộ phận đảng viên Cộng ḥa Mỹ dành cho nhà lănh đạo này.
Đây vẫn là tính cách của ông Orban cho đến nay. Ông đọc nhiều loại sách và đưa các ư tưởng, câu trích dẫn từ chúng vào bài phát biểu, cũng như ưa thích tiếp đón các nhà văn và trí thức nổi tiếng trong văn pḥng của ḿnh.
Một trong những ư tưởng được vị thủ tướng nhắc đến nhiều trong thời gian gần đây là “sự suy tàn của phương Tây” - quan điểm ông chia sẻ với Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Khác với các nhà lănh đạo Liên minh châu Âu (EU) khác, ông Orban ủng hộ ông Donald Trump trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2016. Ông cũng “đi ngược ḍng” khi liên tục chỉ trích Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hay phản đối các biện pháp trừng phạt nhằm vào dầu và khí đốt của Nga.
Mới đây nhất, ông Orban gây phẫn nộ sau khi chỉ trích sự đa sắc tộc ở lục địa già. “Chúng tôi (người Hungary) không phải là một chủng tộc hỗn hợp… và chúng tôi không muốn trở thành đa chủng tộc”, ông nói tại Romania hôm 23/7.
Sinh ra trong một gia đ́nh điển h́nh tại vùng nông thôn Hungary, tham vọng của ông Orban là nắm và ǵn giữ quyền lực. Để hiện thực hóa giấc mơ này, ông hiểu rằng ḿnh cần dựa vào các lá phiếu của cử tri nông thôn.
Kể từ khi ông Orban nắm quyền năm 2010, tỷ lệ thất nghiệp tại Hungary đă giảm mạnh từ 11% xuống 4%. Số hôn lễ tăng gấp đôi, trong khi tỷ lệ ly hôn và nạo phá thai giảm xuống mức thấp kỷ lục. Tỷ lệ sinh tăng tới một phần tư trong giai đoạn này.
Tháng 4 năm nay, đảng Fidesz của ông Orban tiếp tục giành thắng lợi trong cuộc tổng tuyển cử, giúp vị thủ tướng có nhiệm kỳ thứ 4 liên tiếp. Trong đó, mọi khu dân cư có dân số dưới 10.000 người đều bỏ phiếu cho ông.
Ông Orban bắt đầu nhận được sự chú ư của các đảng viên Cộng ḥa Mỹ từ năm 2021, dù ông từng liên hệ với quan chức Nhà Trắng dưới thời Tổng thống Donald Trump - thậm chí hợp tác với ông Steve Bannon, cựu cố vấn của ông Trump, vào năm 2019.
Tháng 8/2021, ông Tucker Carlson, người dẫn chương tŕnh của Fox News, bay tới Budapest để phỏng vấn ông Orban. “Trong gần 200 quốc gia trên Trái Đất, chỉ có đúng một quốc gia bầu lên nhà lănh đạo tự nhận bản thân là nhà bảo thủ kiểu phương Tây. Tên ông ta là Viktor Orban”, ông Carlson nói với khán giả.
Bằng trực thăng, ông Orban đưa ông Carlson dọc biên giới giữa Hungary và Serbia, nơi giới chức Budapest đă xây hàng rào ngăn người nhập cư. Thông điệp chống nhập cư, ủng hộ gia đ́nh truyền thống, ủng hộ chủ quyền quốc gia của vị thủ tướng đă biến ông thành ngôi sao trong mắt giới bảo thủ Mỹ.
Đối với ông Orban, chuyến đi tới Texas cho ông cơ hội thúc đẩy quan hệ với ông Trump và các lănh đạo đảng Cộng ḥa Mỹ, cũng như tô vẽ thêm h́nh ảnh của một nhân vật hàng đầu của phong trào bảo thủ thế giới. Vị thủ tướng mong muốn chuyến thăm sẽ tăng cường vị thế của ông ở châu Âu - nơi ông phần nào bị cô lập từ khi cuộc xung đột tại Ukraine bùng phát.
“Nước Mỹ có thể áp đặt mong muốn của ḿnh v́ họ không phụ thuộc vào năng lượng từ các quốc gia khác. Họ có thể gây áp lực lên các nước thù địch v́ kiểm soát mạng lưới tài chính cho chính sách cấm vận. Và họ có thể gây áp lực lên cả bạn bè - nghĩa là thuyết phục đồng minh mua hàng của ḿnh”, ông tuyên bố.
Câu lạc bộ bóng đá Ferencvaros của Hungary đánh bại đối thủ lâu năm Slovan Bratislava của Slovakia với tỷ số 4 - 1 ở ṿng loại Champions League. Dường như ít người để ư tới sự mâu thuẫn giữa chiến thắng này với diễn ngôn của ông Orban.
Trong 12 cầu thủ Ferencvaros ra sân, 6 cầu thủ tới từ châu Phi, một từ Hà Lan, một là người Bosnia Hồi giáo, hai từ Na Uy và hai người Hungary. Ba trong số bốn bàn thắng của Ferencvaros được ghi bởi các cầu thủ châu Phi.
Trên thực tế, ngày càng có nhiều người từ Trung Quốc, châu Phi, Nga, Ukraine và các nước EU khác coi Hungary là nhà. Là cổ động viên bóng đá nhiệt thành, ông Orban hiểu điều này.
Trong giai đoạn 2013-2017, 1.800 công dân Trung Quốc, hàng trăm người Việt đă chi khoảng 300.000 USD mỗi người để có thẻ định cư Hungary, theo một chương tŕnh chính phủ. Bên cạnh đó, Budapest cũng có chính sách học bổng rộng răi với du học sinh, hàng trăm học sinh Việt Nam và hàng ngàn học sinh Trung Quốc được nhận học bổng hàng năm do Hungary chu cấp.