11/04/19
(New York Times) – Hội đồng phúc thẩm liên bang vào hôm thứ Hai ra phán quyết, buộc công ty kế toán của Tổng thống Donald Trump phải giao nộp hồ sơ 8 năm khai thuế cá nhân và thuế công ty cho bên công tố Manhattan.
photo by Drew Angerer/Getty Images
Hội đồng phúc thẩm gồm 3 vị thẩm phán không đứng về phía lập luận lớn nhất của Tổng thống, đó là, ông được miễn trừ khỏi tất cả các cuộc điều tra h́nh sự. Toà cấp dưới gọi lư luận này “tương phản với cấu trúc chính phủ và những giá trị hiến pháp của quốc gia.”
Thay vào đó, toà phúc thẩm cho rằng, công ty kế toán của Tổng thống, chứ không phải bản thân ông Trump, bị trát đ̣i tài liệu này, v́ vậy cho dù Tổng thống có được miễn trừ hay không cũng không quan trọng. “Chúng tôi một lần nữa nhấn mạnh sự hạn chế của vấn đề,” phán quyết ghi. “Khiếu nại không đ̣i hỏi chúng tôi phải cân nhắc liệu Tổng thống có được miễn khỏi bị khởi tố và truy tố khi đang tại nhiệm hay không, cũng như không cân nhắc liệu Tổng thống có thể bị yêu cầu giao nộp tài liệu để sử dụng trong thủ tục tố tụng h́nh sự của một tiểu bang một cách hợp pháp hay không.”
Nhưng hồ sơ khai thuế hầu như khó có thể được giao nộp sớm. Ông Trump đấu tranh dữ dội để giữ kín hồ sơ tài chánh của ḿnh, và có vẻ như vụ kiện này sẽ lên Tối cao Pháp viện.
Cuộc chiến pháp lư bắt đầu vào cuối tháng 8, sau khi văn pḥng biện lư Manhattan của ông Cyrus R. Vance Jr. (Dân chủ) tống trát đ̣i công ty kế toán Mazars USA đ̣i hồ sơ khai thuế của ông Trump và Trump Organization từ 2011 đến nay. Các công tố viên Manhattan đang điều tra vai tṛ của Tổng thống và công ty của ông, liên quan đến những khoản chi trả tiền bịt miệng hai người phụ nữ tuyên bố có quan hệ t́nh ái với ông Trump. Văn pḥng biện lư quận Manhattan muốn t́m những hồ sơ liên quan với cuộc điều tra xem thử ông Trump và Trump Organization có vi phạm luật tiểu bang New York hay không khi hoàn lại cho luật sư tư Michael Cohen những khoản tiền mà ông ta đă trả cho cô đào khiêu dâm Stormy Daniels hay không. Ông Cohen cũng liên quan đến khoản tiền trả cho cựu người mẫu Playboy Karen McDougal. Cho đến nay ông Trump vẫn nhất mực phủ nhận những mối quan hệ t́nh ái này.
Các luật sư tư của Tổng thống đă đệ đơn khởi kiện nhằm ngăn chặn trát đ̣i này với lập luận, cuộc điều tra ông Trump vi hiến. Họ khẳng định, tổng thống có quyền hành và trách nhiệm đặc biệt v́ vậy không thể bị điều tra, đặc biệt từ các công tố viên liên bang, những người có thể sử dụng thủ tục tố tụng cho mục đích chính trị.
Họ cho rằng, luận tội mới là cách đúng đắn để giải quyết bất cứ việc làm sai trái tiềm năng của một tổng thống. Ban pháp lư của ông Trump cũng cho rằng, hành động của văn pḥng biện lư Manhattan chẳng qua “là nỗ lực quấy rối tổng thống bằng cách lấy và tiết lộ thông tin tài chánh của ông, chứ chẳng phải là nỗ lực hợp pháp nhằm thực thi luật New York.”
Lập luận miễn trừ chưa từng được đưa ra toà. Các công tố viên liên bang bị cấm cáo buộc h́nh sự chống lại một đương kim tổng thống v́ Bộ Tư pháp quyết định, tổng thống tạm thời được miễn tố khi đang c̣n tại chức. Nhưng chính sách đó không ngăn cản các cuộc điều tra đang nhắm vào Tổng thống. Các công tố viên địa phương như ông Vance không bị ràng buộc bởi chính sách này.
Vào ngày 7 tháng 10, Thẩm phán Victor Marrero tại toà liên bang ở Manhattan ra phán quyết dài 75 trang, phản đối quan điểm của ông Trump. Tổng thống liền kháng án lên toà phúc thẩm liên bang khu vực 2.
Trong phần tranh căi, một trong những tuyên bố táo bạo trước đây của Trump rằng, ông có thể đứng trên Đại lộ 5 và bắn ai đó mà không bị tổn thương về mặt chính trị, được thẩm phán Denny Chin đưa ra chất vấn. Thẩm phán Chin hỏi luật sư Consovoy về ảnh hưởng tiềm năng của tuyên bố tổng thống được miễn trừ trong t́nh huống giả định như vậy. “Có phải nhà chức trách địa phương không thể điều tra?” ông Chin hỏi. “Không thể làm ǵ? Có phải đó là quan điểm của ông không?
“Đúng rồi! Đúng như vậy!” ông Consovoy đáp.
Bộ Tư pháp cũng nhảy vào, đề nghị toà nên ngăn chặn trát đ̣i của ông Vance, nhưng không đứng về phía quan điểm cực đoan cho rằng, một đương kim tổng thống không bao giờ bị điều tra h́nh sự.
Hội đồng phúc thẩm lần này gồm ba vị thẩm phán. Ngoài thẩm phán Chin và Christopher Droney được Tổng thống Barack Obama bổ nhiệm, c̣n có thẩm phán Robert Katzmann được Tổng thống Bill Clinton bổ nhiệm. Thẩm phán Katzmann nói rơ, phần tranh căi cho vụ kiện sẽ được đưa lên Tối cao Pháp viện. “Chúng tôi có cảm giác, hai bên sẽ gặp lại nhau tại Washington,” ông Katzmann nói.
Hương Giang (Theo New York Times)