9/1/19
Tôi đă không định viết về vụ “Trump lên kế hoạch đ̣i nợ 1000 tỷ trái phiếu của Trung Hoa Dân Quốc (THDQ) phát hành hơn 100 năm trước” nhưng có một người bạn hỏi và c̣n nhấn mạnh “đến Tuổi Trẻ cũng đăng” nên phải viết vài ḍng.
Trước hết tôi có lời khuyên các bạn quan tâm đến kinh tế tài chính khi thấy một tin “giật gân” như vậy nên search các nguồn khả tín như
WSJ, FT, The Economist, Bloomberg và chịu khó đọc các bản tin ở đó.
Tất nhiên lời khuyên này không áp dụng cho các fan của Trump sẵn sàng tin vào bất kỳ thứ ǵ cho thấy Trump sắp “thắng” TQ đến nơi. Bây giờ nói về chuyên môn.
Nếu chăm chỉ đọc báo chí tài chính quốc tế thỉnh thoảng bạn có thể gặp một tin đại loại là một số nhà đầu tư bị lừa mua giấy tờ có giá của các hoàng gia/chính phủ phát hành từ hàng trăm năm trước. Tất nhiên những thứ giấy tờ đó nếu không phải là giả th́ cũng chẳng c̣n giá trị và các “nhà đầu tư” thường bị mất một số tiền khá lớn. Năm ngoái SEC đă truy tố một mục sư v́ đă “bán” một số trái phiếu của chính phủ THDQ phát hành năm 1911 đổi lấy 3.4 triệu USD từ các nhà đầu tư đa số là các cụ hưu trí.
Cũng trong năm ngoái Jonna Bianco, đại diện cho các “nhà đầu tư” Mỹ nắm giữ trái phiếu cổ của THDQ, không biết bằng cách nào “diện kiến” được Trump ở sân golf của ông ta và “hiến kế” là chính phủ Mỹ dùng số trái phiếu cổ đó (theo bà ta trị giá hơn 1000 tỷ USD) đổi lấy số trái phiếu của Mỹ mà TQ đang nắm giữ. Tất nhiên Trump phải “thưởng” cho Bianco và các trái chủ khác bởi họ đă bỏ công giữ số trái phiếu đó cả trăm năm trời.
Chắc thời điểm đó Trump cười khẩy đừng ḥng xỏ mũi ta, không có chuyện ta bỏ ra dù chỉ $1 để đổi lấy mới giấy lộn đó. Dù ǵ SEC vừa tuyên bố những thứ đó cùng lắm chỉ có giá trị sưu tập (được chào bán $250/tờ trên Ebay), hơn nữa từ năm 1979 một ṭa án ở Alabama đă bác bỏ vụ kiện đ̣i TQ trả nợ cho các trái phiếu của THDQ. Nhưng có lẽ sau một năm đang “bí nước” nên Trump chỉ đạo Mnuchin nghiên cứu lại vấn đề này. Có điều theo lời một giáo sư luật ở Duke:
“I think everyone who works for Trump at the Treasury Department thinks this is loony” (TD tạm dịch: Tôi nghĩ rằng tất cả những người làm việc cho Trump ở Bộ Tài chính đều nghĩ rằng, chuyện này là điên khùng).
Nghĩa là chắc Mnuchin sẽ rỉ tai Trump: thôi ông à, ngay cả nếu số trái phiếu đó c̣n giá trị th́ chính phủ Mỹ không thể dính dáng ǵ vào đây. Tốt nhất là gà cho tụi “đầu gấu chuyên đ̣i nợ chính phủ” như Elliott Advisors làm việc với Bianco, rồi tụi nó thấy kiếm chác được ǵ th́ đi mà kiện. Nhưng ông cũng đừng trông chờ vào đó mà mong có ngày bắt được vài cái tàu của TQ, tụi đ̣i nợ chuyên nghiệp đó mà đánh hơi thấy mùi tiền th́ tụi nó đă nhảy vào từ đời nào rồi chẳng đợi ông nhắc.
Nhưng thực ra Bianco không cao tay. Nếu ông nghị Hoàng Hữu Phước bỏ phe Saddam về đầu quân cho Trump th́ sẽ có “kế liên hoành” thế này. Trump đánh tiếng với Tập: nếu TQ không trả nợ số trái phiếu đó cho Bianco và bạn bè của bà ta th́ một ṭa án Mỹ nào đó sẽ cho phép Đài Loan đứng ra trả. Dù ǵ th́ số trái phiếu đó do Trung Hoa Dân Quốc phát hành trong khi Đài Loan vẫn xưng danh là Trung Hoa Dân Quốc. Mà đám Bianco ra giá 1000 tỷ chỉ để làm mầu thôi, trả vài/chục triệu là đám đó chẳng nhận ngay. Giờ ông tính sao Tập, mua đậu tương hay để tôi gọi cho Thái Anh Văn?
Giang Lê báo TD