9/19/19
Hiện giờ trách nhiệm của Iran trong vụ tấn công vào các cơ sở dầu hỏa của Ả Rập Xê Út vẫn c̣n là vấn đề đang được bàn luận. Cuối tuần qua, ngoại trưởng Mike Pompeo đă chỉ đích danh Iran, và Teheran đă bác bỏ ngay những lời lẽ mà họ xem là « điên rồ ».
Donald Trump kư sắc lệnh trừng phạt mới nhắm vào Iran ngày 24/06/2019. REUTERS/Carlos Barria
Về phần tổng thống Donald Trump, hôm Chủ Nhật, ông tuyên bố trên mạng Twitter là Hoa Kỳ « sẵn sàng trả đũa ». Nhưng hôm qua, khi trao đổi với các phóng viên trong Pḥng Bầu Dục, Nhà Trắng, ông Trump lại nói lửng lơ : « Tôi không muốn can dự vào các cuộc xung đột mới, nhưng đôi khi cần phải làm thế ».
Thận trọng hơn ngoại trưởng Pompeo, tổng thống Trump dường như muốn có thêm thời gian để quyết định. Ông nói : « Chúng tôi có rất nhiều phương án, nhưng hiện giờ tôi chưa tính đến. Chúng tôi muốn biết chắc chắn ai là thủ phạm ».
Rơ ràng là chủ nhân Nhà Trắng đă bắn đi những tín hiệu trái ngược nhau về vấn đề Iran, khiến người ta phải đặt nghi vấn về chiến lược của ông trên hồ sơ này.
Trước đó, ông Donald Trump cũng đă có thái độ tiền hậu bất nhất về khả năng gặp gỡ tổng thống Iran Hassan Rohani tại New York vào tuần tới, bên lề Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc. Trong suốt tuần trước, chính tổng thống Trump đă khiến người ta nghĩ là ông sẵn sàng gặp đồng nhiệm Iran, thậm chí c̣n để cho hiểu là việc băi bỏ một phần các biện pháp trừng phạt Teheran không c̣n là điều cấm kỵ nữa.
Nhưng Chủ Nhật vừa qua, trên mạng Twitter, tổng thống Mỹ thay đổi thái độ hoàn toàn, khi viết : « Các nguồn tin Fake News (tin giả) nói là tôi sẵn sàng gặp lănh đạo Iran không điều kiện tiên quyết. Điều đó không đúng (như mọi khi) ».
Nhưng chính bộ trưởng Tài Chính Steven Mnuchin, cách đây vài hôm c̣n khẳng định: « Tổng thống đă nói rất rơ, ông ấy sẵn sàng cho một cuộc gặp gỡ không cần điều kiện tiên quyết ».
Cho nên, chủ tịch Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Richard Haass, được hăng tin AFP trích dẫn hôm qua, đánh giá : « Chúng ta không chỉ tỏ ra mơ hồ về chiến tranh ở Trung Đông liên quan đến các vụ tấn công vào cơ sở dầu hỏa của Ả Rập Xê Út, mà c̣n mơ hồ về chính sách ngoại giao liên quan đến Hoa Kỳ ». Ông Richard Haass lấy làm tiếc : « Tổng thống cáo buộc Iran mà không đưa ra bằng chứng, phủ nhận tin cho rằng ông sẵn sàng cho các cuộc thảo luận vô điều kiện với Iran và vẫn không có những mục tiêu rơ ràng về Iran ».
Câu hỏi được đặt ra bây giờ là: sau nhiều tháng căng thẳng giữa Washington và Teheran, ông Donald Trump có sẽ ra tay hành động hay không, do có nguy cơ là cuộc đấu vơ mồm sẽ biến thành leo thang quân sự ?
Hay là ngược lại: sau khi có những tuyên bố mang tính đe dọa, tổng thống Trump cuối cùng sẽ chọn con đường ngoại giao, nay nhân vật diều hâu, hiếu chiến như John Bolton không c̣n trong ê kíp của ông nữa ?
Đối với ông Ben Rhodes, nguyên là cố vấn thân cận của cựu tổng thống Barack Obama, những ǵ xảy ra trong 48 tiếng đồng hồ qua cho thấy là chiến lược của tổng thống Trump về Iran đă thất bại. Chiến lược đó là rút khỏi hiệp định hạt nhân 2015, để cho Ả Rập Xê Út toàn quyền hành động trong cuộc chiến tại Yemen, tăng cường trừng phạt và liên tiếp đe dọa Teheran.
Trên mạng Twitter, ông Ben Rhodes nhấn mạnh : « Chính sách thảm hại của Trump đă đặt chúng ta bên bờ một cuộc chiến tranh c̣n rộng lớn hơn ». Ông cảnh báo rằng một cuộc can thiệp quân sự của Mỹ « sẽ có những hậu quả không lường trước được ».
Tóm lại, một lần nữa, ông Donald Trump lại rơi vào thế khó xử : một mặt phải chứng tỏ ḿnh là một tổng thống kiên quyết, nhưng mặt khác, phải làm theo đúng lời hứa khi tranh cử, đó là chấm dứt sự can thiệp của Mỹ vào Trung Đông, mà ông cho là quá tốn kém.
Thanh Phương - RFI