Gibbs

Nga – Trung – Triều nếu xét về lãnh thổ thì liền một khối. Nước Nga đang bị cô lập kinh tế nên dù muốn hay không nó cũng phải liên kết chặt chẽ với Triều Tiên và Trung Quốc để có thể vớt vát được phần nào tổn thương kinh tế.
Triều Tiên thì lâu nay là anh Chí Phèo của giới, cứ mỗi lần nhà hết gạo là ôm hạt nhân ra dọa để tống tiền. Ông này đói rách quanh năm nên cũng cần có sự kết nối với Nga và Trung Quốc để mượn gạo rồi làm lính tiên phong cho hai thằng đại ca to đầu. Để quấy rầy Nhật – Hàn - Đài thì Trung Quốc cho thằng em Triều Tiên ít gạo rồi bảo nó đem bom ra dọa cũng rất hữu ích.
Còn Trung Quốc thì tất nhiên liên kết với Nga và Trều Tiên để tạo nên sự cân bằng trước Mỹ và đồng minh. Ngoài ra, Trung Quốc lâu nay dùng hình dáng con ngáo ộp to xác để đẩy các láng giềng rời xa Mỹ hoặc chí ít cũng chỉ quan hệ chừng mực với Mỹ.
Liên minh Nga – Trung – Triều là là sự kết nối bền vững, nhưng sự kết nối Trung Quốc với các quốc gia láng giềng, đặc biệt là các Đông Nam Á là sự liên kết lỏng lẻo. Các quốc gia này ủng hộ Trung Quốc là cốt để “mua lấy sự yên thân” chứ không phải là mối quan hệ đồng minh thật lòng.
Cần ngửa bài tẩy của Tàu để đồng minh Mỹ tại Đông Á mạnh dạn hơn trong vấn đề đối đầu với trục ác quỷ Nga – Trung – Triều. Có người đánh giá rằng hành động của bà Nancy Pelosi sẽ làm cho Nga - Trung - Triều liên kết lại và chống Mỹ mạnh hơn nữa. Đây là đánh giá ngây thơ bởi đây là mối liên kết bền vững, dù Mỹ có “đi nhẹ nói khẽ” thì chúng vẫn chống Mỹ điên cuồng. Với khối này, phải lật bài tẩy để những nước khác xem gà mà chọn phe thì hiệu quả hơn là chiều chuộng để nó vượt mặt.
Nước Mỹ có ngân sách quốc phòng còn lớn hơn 10 nước đứng liền sau cộng lại, nên chuyện Nga, Trung Quốc và Triều tiên có liên kết lại vẫn còn thua rất xa thực lực quân sự của Mỹ. Vấn đề là Mỹ đang ở xa nên cần Nhật – Hàn – Đài liên kết mạnh hơn nữa và Mỹ giữ vai trò hậu thuẫn thì đấy là bài toán tối ưu cho cả Mỹ và đồng minh.
Chuyến đi của bà Nancy Polosi được nhiều người cho là bà đi để lấy điểm cho đảng Dân Chủ của bà, đây có thể là đánh giá đúng nhưng đúng chỉ khía cạnh nhỏ. Bởi chuyện tính toán cho đảng phái là tính bài toán nhỏ, tính toán cho vị thế của Mỹ là tính cho bài toán lớn. Hành động của bà Nancy Polosi, theo tôi, bà đang cố gắng giải bài toán lớn cho nước Mỹ chứ bà không phải đi để giải bài toán nhỏ cho đảng phái. Tuy nhiên, nếu đi một chuyến mà nhất cử lưỡng tiện vừa giải bài toán lớn vừa giải bài toán nhỏ thì quá tốt.
Như tôi đã nói, mục đích của bà Nancy là “làm nhiệm vụ chính trị” cho nước Mỹ, tức là tôi chỉ chú ý với bài toán lớn của bà và bỏ qua bài toán nhỏ vì bàn nó chỉ là chuyện thừa. Bài toán lớn của Mỹ có ảnh hưởng đến Việt Nam nên cần được phân tích kỹ.
Và tới giờ, kết quả bài toán lớn đến sớm hơn kết quả của bài toán nhỏ. Hành động của Trung Quốc tập trận quanh Đài Loan đang bị G7 chỉ trích là “lợi dụng Đài Loan làm phức tạp tình hình”, thực chất là Mỹ gây sự trước chứ không phải Trung Quốc, phải công bằng nhìn nhận như vậy. Rõ ràng là bà Nancy Pelosi đã tạo cho G7 một cái cớ để bày tỏ thái độ ủng hộ Mỹ. Chưa hết, tại Hội Nghị các ngoại trưởng ASEAN trong đó có Ngoại trưởng Nhật và Ngoại trưởng Trung Quốc là khách mời thì Ngoại trưởng nhật đã phát biểu ủng hộ Đài Loan trước mặt Ngoại trưởng Trung Quốc và ông này đã bỏ ra ngoài để phản đối.
Ngoài ra, bà Ngoại trưởng Anh Liz Truss và một số nghị sỹ Đức cũng đang lên kế hoạch đến Đài Loan để bày tỏ lập trường ủng hộ Đài Loan và chống lại nguyên tắc “một Trung Quốc” mà Bắc Kinh áp đặt. Đấy! Bài toán lớn của bà Polosi đã có kết quả bước đầu, còn bài toán nhỏ có đáp số hay không vẫn chưa biết.
Hàn Quốc có quân Mỹ đồn trú, quần đảo Okinawa – Nhật có quân Mỹ đồn trú, trong đó cá Hạm đội 7 neo đậu và tuần tra thường trực nơi đây. Cuối quần đảo Okinawa là Đài Loan. Nếu Nhật – Hàn – Đài liên kết lại thì mạnh vô cùng. Biển Hoa Đông sẽ bị liên minh Nhật – Hàn - Đài khóa chặt mạn đông thì liên minh Nga – Trung – Triều khó mà mở rộng ảnh hưởng.
Hiện nay Đài Loan vẫn đang rất bình tĩnh trước trò tập trận của Tập Cận Bình. Từ người đứng đầu nhà nước - Thái Anh Văn cho đến dân đều rất tự nhiên như không có gì xảy ra. Tuy nhiên, bên trong thì Đài đã chuẩn bị nghênh chiến. Với thái độ này thì rõ ràng Đài đang làm thất bại ý đồ của Trung Quốc. Tấn công Đài Loan thì không dám, mà có dám tấn công thì cũng chưa chắc chiếm được. Có thể nói “lá bài tập trận” là lá bài tẩy cuối cùng của Tập, nhưng xem ra khi lật nó lên ông Tập cũng không lật được thế trận đang bị thua trong cuộc chơi lớn này.
Đỗ Ngà

__________________