11/15/20
Giới lănh đạo của hăng Fox News sẽ không bao giờ dám nói ra điều này, nhưng họ tin rằng đế chế truyền thông của họ lớn hơn Tổng thống Trump.
Và họ có cả tỉ lư do để nghĩ như vậy: Hàng tỉ USD doanh thu cùng với hàng triệu người xem trung thành.
Các nhân viên của Fox News tự tin rằng thời đại của chính quyền Joe Biden sẽ mang tới sự thịnh vượng cho họ, và họ không nhất thiết phải trở thành “kênh truyền h́nh của Trump”; theo nhiều nhiều nguồn tin mà CNN dẫn lại.
Nhưng một số nhà quan sát cho rằng họ - Fox News – nên lo lắng. Có khả năng Tổng thống Trump sẽ gây tổn thất cho thương hiệu Fox News và cướp đi lượng người xem của hăng này nếu ông tự mở một công ty truyền thông của riêng ḿnh. Cũng có khả năng lộ tŕnh truyền thông cánh hữu, từ lâu đă được định h́nh bởi Fox News, sẽ bị phân tách.
Trong những ngày kể từ khi Fox News và các hăng truyền thông lớn khác nêu tên ông Joe Biden là người chiến thắng, Tổng thống Trump đă trút sự giận dữ của ḿnh lên Fox News và bắt đầu quay sang các mạng lưới truyền thông cánh hữu nhỏ hơn là Newsmax và One America News. Sau đó, một lần nữa, ông vẫn luôn xem kênh Fox News, đưa ra những đoạn tweet về những b́nh luận viên ưa thích của ḿnh, và t́m đến lời khuyên của người dẫn chương tŕnh Sean Hanity.
Đây là cách tốt nhất để hiểu được điều ǵ đang diễn ra: Ông Trump và người sáng lập Fox News, Rupert Murdoch, đă có mối quan hệ hợp tác tốt đẹp trong suốt 5 năm. Trump giờ đang đe dọa sẽ xé toạc mối quan hệ đó, nhưng Fox News đă trải qua vô vàn những khó khăn như vậy trong quá khứ.
Câu hỏi hiện tại là, ông Trump có thể làm ǵ sau khi rời nhiệm sở? Có khả năng ông sẽ lập nên một dịch vụ chuyên streaming, hơn là thiết lập một kênh truyền h́nh cáp “Trump TV”. Nhưng điều ǵ cũng có thể xảy ra: Ông Trump có thể lập một chương tŕnh phát thanh mà ông là người dẫn, hay cấp phép cho một thỏa thuận với một hăng truyền thông như Newsmax.
C̣n về một chương tŕnh như kiểu “Donald Trump Tonight” trên Fox News th́ sao? Câu trả lời là không, ít nhất là không hoàn toàn đúng. Ví dụ: Hannity đă làm việc cho Fox News gần 25 năm. Có thể ông sẽ nghỉ hưu và nhường lại ông Trump vị trí của ḿnh.
Thế nhưng ở thời điểm hiện tại, ông Trump đang rất bất măn với Fox News. Bởi vậy mà đây là những điều mà người ta có thể lường trước trong những tháng tới đây.
“Gốc rễ” của mối quan hệ
Ông Trump là một người xem trung thành của Fox News từ trước khi trở thành ngôi sao của hăng này. Ông học được rất nhiều về đảng Cộng ḥa chỉ bằng cách theo dơi Fox News và gọi cho chương tŕnh buổi sáng “Fox & Friends” trong khi vẫn ngóng chương tŕnh “Celebrity Apprentice” của NBC. Ông bắt đầu xuất hiện nhiều hơn trên Fox News trong lúc tranh chức ứng viên đại diện cho đảng Cộng ḥa vào năm 2015 và 2016, mặc dù ông từng công kích người dẫn chương tŕnh Megyn Kelly của Fox News.
Từ đó đến nay, ông vẫn giữ nguyên chiến lược “cây gậy và củ cà rốt” của ḿnh: Ca tụng những người ủng hộ ông trong Fox News, tưởng thưởng cho họ bằng những bài phỏng vấn độc quyền hay ngợi khen họ trong những đoạn tweet, mời họ tới thăm Nhà Trắng – nhưng cùng lúc phàn nàn, chỉ trích những người không ủng hộ ông.
Murdoch và Trump
Trùm truyền thông Murdoch trước kia thường chỉ trích kịch liệt ông Trump. Ông từng nổi tiếng v́ viết trên Twitter vào mùa Hè năm 2015 rằng: “Khi nào th́ Donald Trump mới thôi làm xấu hổ những người bạn của ông ta, chưa nói đến cả đất nước này?”.
Nhưng Murdoch đă làm ḥa với ông Trump sau khi ông Trump giành vị trí ứng viên đại diện đảng Cộng ḥa ra tranh cử Tổng thống. Ông không hề tin rằng Trump sẽ đánh bại Hillary Clinton trong bầu cử năm 2016, nhưng thực sự Trump đă làm được, và Murdoch bắt đầu muốn giảng ḥa.
Cuộc “kết hôn” giữa Trump và Fox News rất rơ ràng, ai cũng có thể chứng kiến trên truyền h́nh. Fox News ca ngợi Trump, và Trump ca ngợi Fox News. Gia tộc Murdoch hưởng lợi, và Trump cũng hưởng lời từ mối quan hệ này.
Ai có quyền lực? Trump hay Fox News?
Brian Stelter – tác giả trong năm nay đă viết cuốn sách có tựa đề "Hoax: Donald Trump, Fox News, and the Dangerous Distortion of Truth" (Cú lừa: Donald Trump, Fox News, và sự bóp méo sự thật đầy nguy hiểm) – trong cuốn sách của ḿnh đă dẫn lại một câu từ cựu nhà sản xuất chương tŕnh “Fox & Friends”, nói rằng người ngoài có thể hiểu lầm về mối quan hệ giữa Fox News và Trump.
“Người ta cứ nghĩ rằng ông ấy gọi điện cho Fox & Friends và chỉ bảo chúng tôi phải nói ǵ. Đương nhiên là không. Thực ra là ngược lại” – vị này nói – “Chúng tôi bảo ông ta phải nói ǵ”.
Điều này dường như là đúng, bởi nếu xem các đoạn tweet của ông Trump th́ dễ nhận ra rằng ông thường bắt đầu một ngày mới bằng cách xem chương tŕnh “Fox & Friends” rồi sau đó nhắc lại những ǵ họ nói trong chương tŕnh này.
Quan hệ khăng khít giữa Trump và Fox News là một bối cảnh đáng chú ư trong nhiệm kỳ của ông. Ông thuê những người đến từ Fox News, sa thải nhiều người chỉ v́ Fox News, và dành phần lớn các bài phỏng vấn độc quyền cho Fox News. Đôi khi rất khó để nói đâu là nơi ông Trump kết thúc và Fox News bắt đầu.
Nhưng mặc cho mối quan hệ có bền chặt, ông Trump vẫn đưa ra những đoạn tweet ác ư mỗi khi ông thấy điều ǵ chướng tai gai mắt xuất hiện trên chương tŕnh của Fox News. Các lănh đạo của Fox News thường chỉ phớt lờ những lời phàn nàn đó. Họ cảm thấy rằng chính họ, chứ không phải Tổng thống, nắm quyền lực.
Điều quan trọng hơn là phải nhận ra rằng Fox News có một vị trí gần như “thống trị” các kênh truyền h́nh cánh hữu. Người xem của Fox News là cực kỳ trung thành, như đă thấy vào khoảng cuối năm 2016 và đầu năm 2017 khi 3 ngôi sao lớn nhất của hăng này – Megyn Kelly, Bill O’Reilly và Greta van Susteren – rời hăng, nhưng hăng vẫn có tỷ lệ xem về cơ bản là không thay đổi.
Điều đó có nghĩa là ǵ? Ít nhất là đối với Fox News, mọi người đều có thể được thay thế. Vậy bài học này có áp dụng được với ông Trump?
Theo nhiều cách th́ ông Trump là ngôi sao lớn nhất của Fox News trong ṿng 5 năm qua. Nhưng giờ “măn diễn” Tổng thống của ông đang dần đi đến hồi kết.
Ông Trump có thể nghĩ rằng Fox News cần có ngôi sao như ông để tồn tại, và có sự thực không thể chối căi là những lần ông xuất hiện và các bài phỏng vấn của ông với Fox News làm tăng đột biến lượng người xem của hăng. Những nên nhớ rằng, vị trí Số 1 đă được Fox News giành lấy từ rất lâu trước khi ông Trump trở thành một chính trị gia.
Như nhà xă hội học Arlie Russel Hochschild đă viết trong một cuốn sách của bà vào năm 2016 rằng: “Đối với một số người, Fox News là gia đ́nh”. Và bởi vậy, có lẽ cần nhiều hơn là vài đoạn tweet của ông Trump để người xem từ bỏ “gia đ́nh” này của họ.
Fox News có dễ bị tổn thương khi không có Trump?
Nhưng dù sao th́, rất có khả năng ông Trump đang cố gắng “ly hôn” với Fox News.
Trong hôm thứ Năm vừa qua, ông Trump viết trên Twitter rằng “Tỷ lệ người xem trong thời gian ban ngày của Fox News đă hoàn toàn sụp đổ. Khoảng thời gian cuối tuần c̣n tệ hại hơn”.
Lượng người xem Fox News trong tuần này đúng là có giảm nhẹ, nhưng đó không phải điều ǵ quá bất ngờ, bởi chiến thắng của Joe Biden được xem là tin tồi tệ đối với những người xem trung thành với Fox News.
Hăng truyền thông này cũng cảm thấy áp lực từ phe cực hữu, từ các kênh như Newsmax, vốn đang chỉ trích họ v́ nêu tên người chiến thắng là Biden ở bang Arizona và gọi ông Biden là Tổng thống sơ cử (President-elect).
Lượng người xem của Newsmax đă tăng đột biến trong những ngày gần đây, nhưng Fox News vẫn duy tŕ vị trí thống trị và không nao núng trước những kẻ thách thức.
Đoạn tweet của ông Trump hôm thứ Năm c̣n tiếp: “Rất buồn khi chứng kiến điều này xảy ra, nhưng họ đă quên thứ đă giúp họ thành công, thứ đă đưa họ đến vị trí đó. Họ đă quên chú ngỗng đẻ trứng vàng. Sự khác biệt lớn nhất giữa kỳ bầu cử năm 2016 và năm 2020 chính là Fox News!”.
Ông Trump cũng từng đưa ra cáo buộc tương tự nhằm vào Fox News trong suốt chiến dịch tranh cử của ḿnh năm 2020.
Nhưng việc ông cho rằng ông là “chú ngỗng đẻ trứng vàng” của Fox News th́ vẫn vậy. Hăng Fox News vẫn luôn kiên định trong suốt nhiều năm, nhờ vào lượng khán giả cực kỳ trung thành, những người không thèm tin vào phần c̣n lại của truyền thông. Những ngôi sao như Hannity hàng ngày vẫn khuyến khích sự tẩy chay đó của người xem trung thành, khi gọi thông tin của các hăng khác là “tin giả”.
Các nguồn tin bên trong Fox News th́ dự báo rằng ông Trump sẽ nguôi giận và rồi lại ngợi khen họ trong vài ngày tới. Đầu tuần này, ông đă đăng tải vô số đoạn video lấy nguồn từ cả Fox News cho tới Newsmax, có nội dung ủng hộ ông.
Hôm thứ Năm vừa qua, hăng Axios đưa tin rằng “Trump đă nói với bạn bè rằng ông muốn lập ra một công ty truyền thông số để đánh bại Fox News”.
Nếu mở một công ty dịch vụ streaming, ông Trump có thể biến những người ủng hộ ông thành những khách hàng sẵn sàng chi tiền, và cạnh tranh với Fox News.
Một người bên trong Fox News th́ hoài nghi về ư tưởng này, khi chỉ ra rằng ông Trump đă lỗi thời – và ông bị ám ảnh với những chiếc tivi màn h́nh cỡ bự, chứ không phải những ứng dụng streaming mới mẻ.
Và dù ông Trump có quyết định làm ǵ th́ những tháng tới đây sẽ cho người ta thấy câu trả lời của một câu hỏi hai mặt: Fox News cần Trump hơn, hay Trump cần Fox News hơn?
HUYỀN CHI - Viettimes
(Theo CNN)