Rừng xanh Long Khánh gục đầu, tan tác theo những bước lui binh bỏ Xuân Lộc, lệnh sư đoàn 18 do tướng Lê Minh Đảo chỉ huy và các đơn vị tăng phái, bằng mọi giá rút về bảo vệ ṿng đai Sàigon. Đó là những con đường máu mà các đơn vị QLVNCH phải xuyên phá ṿng vây phục kích của các sư đoàn Bắc quân trong thế lui quân nghiệt ngă. Địch chiếm Long Khánh và áp lực địch lấn dần về Saigon theo một ṿng cung lửa từ Đông sang Tây.
Cửa ngơ Xuân Lộc đă mở cho địch quân, quân lệnh từ đài phát thanh quân đội và Saigon vẫn được “đại bàng” các loại ban hành xen lẫn với các bản hùng ca chiến đấu, nhưng người lính không biết các ông ở tọa độ nào, “đại bàng” đang xếp cánh ở đâu, c̣n hay đă bay xa.
Nắng ấm tháng Tư miền Nam vẫn trải khắp núi rừng, đồng ruộng, phố phường, nhưng trong nắng rơ ràng đă ăm ắp những tia nắng của tử khí, của bi thương của tuyệt vọng. Người người hốt hoảng, mà cây cỏ dường như cũng không muốn ngẩng đầu.
Trưa 28 tháng 4, 1975, xe pháo quân đội các loại từ hướng Biên Ḥa nối đuôi đổ về Saigon, quân số các cơ quan, đơn vị trong Huấn Khu Thủ Đức cũng vơi dần trong cơn sốt hoảng loạn dù lệnh cấm trại 100% đă được ban ra từ mấy hôm trước. Số sĩ quan bám trụ ở lại trong Huấn Khu Thủ Đức c̣n lại khoảng 30%, ước chừng 30 sĩ quan cơ hữu của Huấn Khu, trong số người c̣n lại vào phút chót đó có Đại Úy Trung của trường Tổng Quản Trị, Đại Úy Thảo của trường Quân Báo.
Huấn Khu Thủ Đức (HKTĐ), Quân trường Thủ Đức cũ, nằm trong địa bàn trận địa trên lộ tŕnh chuyển địch xuôi Nam tiến về Saigon trong ṿng cung tiến quân của các sư đoàn cộng sản. Mọi thành phần thuộc các đơn vị trong Huấn Khu, kể cả khu gia binh được đặt trong t́nh trạng chiến đấu không có “đại bàng”. Tuy vậy, họ đă phối hợp vô cùng nhịp nhàng trong thế pḥng thủ và tác chiến. Các đơn vị gồm trường Tổng Quản Trị, trường Hành Chánh Tài Chánh, trường Quân Nhạc và trường Thể Dục Thể Thao, riêng Học Viện Cảnh Sát Quốc Gia và Trường Bộ Binh Long Thành (Thủ Đức cũ) không nằm trong phạm vi Huấn Khu Thủ Đức.
Đêm qua nhanh trong hơi thở dồn dập tuyệt vọng của miền Nam, đêm cắm trại mệt nhoài chờ tác chiến của quân nhân các cấp trong HKTĐ. Ca trực Tổng Quản Trị được bàn giao từ Đại Úy Thông ngày 28/4 qua Đại Úy Trần Văn Trung sáng 29/4.
Mờ sáng, cả Huấn Khu mừng rỡ mở cổng chính số 1 để đón các đơn vị Sinh Viên Sĩ Quan Đà Lạt từ miền Trung kéo về, cùng lúc hàng loạt những đơn vị Sinh Viên Sĩ Quan Trừ Bị thuộc trường Bộ Binh Long Thành cũng kéo về HKTĐ, trường Mẹ cũ của họ thuở xưa. Họ di quân từng toán thứ tự dù không có cấp chỉ huy trực tiếp, trừ vị sĩ quan cao lon nhất là Trung Tá Tuyền của trường Bộ Binh Long Thành.
HKTĐ trở thành nơi tá túc của các SVSQ Đà Lạt và Long Thành. Ngay sau đó, họ trở thành những chiến binh tác chiến bảo vệ căn cứ. HKTĐ có thêm quân, có thêm anh em đồng cảnh ngộ chong súng dựa lưng nhau. Lạ lùng thay, dù không có một “đại bàng” chính thức nào trên đầu, các sĩ quan trong Huấn Khu liên lạc hàng ngang, làm việc hàng ngang trong t́nh huynh đệ đồng sinh đồng tử trong những giây phút cuối cùng của miền Nam. Các sĩ quan trong Huấn Khu thay phiên nhau trực và điều hợp những kế hoạch pḥng thủ và tác chiến trong khi ṿng vây của địch đang khép dần chung quanh căn cứ. Các giao thông hào, các công sự pḥng thủ, các cứ điểm đặt súng cộng đồng, các trạm canh gác… Tất cả các loại súng chong thẳng ra ngoài hàng rào kẽm gai. Các thùng đạn đủ loại đặt sẵn tại các vị trí tác chiến. M72 sẵn sàng trong từng chiến hào. Các trạm canh báo cáo liên tục về cánh quân di chuyển của địch ở tầm xa đang tiến về hướng Huấn Khu. Bắc quân tiến về Saigon nhưng sẽ không để yên Huấn Khu Thủ Đức.
Trong Trường Quân Báo Cây Mai, Đ/U Thảo, trưởng pḥng Chính Huấn đang phân vân giữa gia đ́nh và đơn vị. Anh vẫn c̣n ở lại Huấn Khu trong khi có một số bạn đă chuồn về với gia đ́nh họ, đột nhiên anh thấy “ông ǵa đầu bạc”, Thiếu Tá Biện Ngọc Bái, người đă rời Huấn Khu về Saigon thăm nhà hôm trước, lại quay trở lại. Ông buột miệng hỏi:
- Ủa, Đ/U Thảo c̣n ở đây à?
- Bộ huynh trưởng tưởng tôi mang phao lặn theo ông Thiệp kiếng cận rồi sao?
- À, hay toa lấy Honda “dzọt” về nhà chút xem sao. Đường c̣n đi được mà!
- Thiếu Tá già rồi c̣n v́ trách nhiệm mà trở lại đơn vị với anh em, c̣n tôi, trong t́nh huống này ḷng dạ nào bỏ đơn vị?
- Ừ, thôi anh em ḿnh cùng ở lại, có ǵ th́ cùng chiến đấu bên nhau. Mà Đ/U Thảo Ṛm, làm sao th́ làm chứ tôi đă từng vào Lư Bá Sơ cách đây mấy mươi năm, ớn lắm rồi nhé!
Tại văn pḥng Chỉ Huy Phó đêm 29 tháng 4, trường Quân Báo có một cuộc họp mặt bỏ túi gồm có Trung Tá Nguyễn Ngọc Bích, Chỉ Huy Phó kiêm Trưởng Khối Huấn Luyện trường Cây Mai, Trung Tá Phạm Văn Đẫu, Thiếu Tá Bái, Hiền, Kiệt và Đ/U Thảo, không khí nặng nề, âu lo. Anh em chửi thề khi nghe tiếng mơ thanh la, trống các loại của cộng sản đập gơ ở ṿng ngoài hàng rào pḥng thủ sau cổng Số 9, đường ra băi tập của Trường Bộ Binh cũ. Kèm theo những tiếng gơ đủ thứ, âm thanh ồn ào của tiếng loa vọng vào Huấn Khu: “Hàng sống, chống chết. Hăy về với nhân dân để được khoan hồng!”.
Việt cộng cứ loa, cứ gơ, các sĩ quan trong Huấn Khu vẫn âm thầm chia nhau trực và kiểm soát vị trí pḥng thủ của anh em. Trung Tá Đẫu lên tiếng, giọng ông buồn buồn:
- Anh em ḿnh không c̣n bao nhiêu người, Thiếu Tá Hiền và Đại Uư Thảo quen trận mạc, Thảo điều động anh em án ngữ mặt tiền đơn vị, c̣n Hiền phụ mặt sau với chúng tôi.
- Trung Tá yên chí, chúng ta sẽ chơi xả láng nếu chúng tràn vô Huấn Khu.
- Thảo liên lạc thường xuyên bên pḥng sĩ quan trực để phối hợp với anh em bên Tổng Quản Trị và Trường Hành Chánh Tài Chánh nghe.
Giờ Bắc quân tấn công đă tới, khỏang 4 giờ sáng trời c̣n mờ mờ, chim chóc trong các tàng cây nháo nhác bay cao th́ hàng loạt súng cối của địch pháo vào Huấn Khu, tiếp theo sau là súng nổ dữ dội giữa ta và địch ở bên Học Viện Cảnh Sát Quốc Gia.
Bắc quân dồn nỗ lực thanh toán mục tiêu Học Viện CSQG ở ngoài ṿng rào pḥng thủ Huấn khu, chênh chếch phía Tây Bắc của cổng số 1, gần Chợ Nhỏ, trước khi tập trung quân ào ạt tấn công HKTĐ với lực lượng mạnh hơn. Sự chống trả dũng mănh và can trường của anh em bên Học Viện CSQG cuối cùng đă tắt sau 2 giờ cầm cự.
Máu đă đổ, tang thương chết chóc đang ṃ dần đến các hàng rào pḥng thủ. Các đơn vị pḥng thủ bị địch vây tứ hướng, chúng đang nh́n vào Huấn Khu thăm ḍ. Không gian yên tĩnh, một thứ yên tĩnh rợn người… Địch đang vây Saigon, họ không hiểu nổi tại sao các đơn vị xa Saigon mấy chục cây số vẫn c̣n chiến đấu quyết liệt!
6 giờ sáng, Bắc quân pháo vô Huấn Khu mà quả pháo đầu tiên rơi ngay cửa văn pḥng sĩ quan trực Trần Văn Trung. Các mũi tấn công của địch đồng loạt đâm thẳng vào các pḥng tuyến của HKTĐ, áp lực nặng nhất là khu nghĩa trang.
Đ/Úy Trần Văn Trung đề nghị đưa tất cả vũ khí của Huấn Khu ra các kháng tuyến, M72, lựu đạn, súng lớn, súng nhỏ, thùng đạn… Riêng mặt ṿng cung kháng tuyến từ khu nghĩa trang qua phía sau Câu Lạc Bộ Dân Sự, có khoảng vài chục đại liên 30 đang chĩa ṇng ra ngoài, dây đạn nối vào ổ súng. Tất cả sẵn sàng cho trận đánh cuối cùng.
Trong khi pháo của địch đang c̣n rót vào Huấn Khu th́ em trai của Trung là Nam đă lọt được vào Huấn Khu t́m và gọi Trung về Saigon. Nam hổn hển:
- Anh Trung, nhà bảo anh trốn về gấp để di tản bằng máy bay của anh Lê Trần Cát, cả nhà c̣n chờ anh, có anh nhà mới đi.
- Trời ơi, giờ này mày lên vùng tử địa này làm ǵ? Tao ở lại với anh em. Các đơn vị c̣n chiến đấu làm sao tao về. Tao ở lại, tới đâu hay tới đó, mày đi về đi!
- Làm sao em về, tụi nó bắn tùm lum tà la ngoài Chợ Nhỏ. Hay anh cho em cây súng, em ở lại với anh!
Trung quăng vội cho thằng em cái nón sắt, cây súng, áo giáp và cây Carbin M1:
- Mày nằm giao thông hào gần tao, cứ chĩa súng ra hướng g̣ mả. Tụi nó tràn vô cứ việc bóp c̣ như tao đă chỉ cho mày lần trước. Nhét vào túi mấy kẹp đạn nhanh lên!
Trung phóng trở lại pḥng sĩ quan trực, đạn địch bắn qua khu nghĩa địa như mưa. Trung hét vào máy:
- Mũi nhọn địch đang tấn công khu nghĩa địa bằng bộ binh. Tụi nó chơi ban ngày. Coi chừng cổng số 1 và cổng số 9!
Tiếng súng hai bên nổ đồng loạt tạo ra một thứ âm thanh binh lửa kinh người mà từ ngày thành lập trường Bộ Binh Thủ Đức, rồi thành HKTĐ, người dân quanh vùng và binh sĩ trú pḥng chưa từng chứng kiến, chưa từng trải qua. Tiếng súng nổ át hẳn âm thanh của các máy âm thoại. Người ta không c̣n nghe ǵ ngoài tiếng đạn nổ như gieo cát trên mái tôn. Dưới chiến hào sau trường Tổng Quản Trị, vài anh em hoảng hốt la lớn:
- Chết mẹ! tụi nó cắt gần xong ṿng rạ ngoài và đang ṃ dần vào các g̣ mả. Mày chơi mấy thằng ở lùm cây, tao chơi mấy thằng ḅ lết cắt kẽm gai. Nó ṃ vào ôm được mấy g̣ mả sát ḿnh nó thọt B40 vào th́ khốn nạn!
- Th́ cứ thế mà làm. ĐM! Bộ nó tưởng dễ ăn, nó tưởng sau mấy cái g̣ mả không có đồ cúng tụi nó sao?
Những người lính không rơ đơn vị, những SVSQ, những quân nhân cơ hữu c̣n lại của Huấn Khu, năm cha ba mẹ ở các nơi dồn về chung một chiến hào, vừa bắn vưà chửi như bắp rang. Và y như rằng, ngay sau đó, hàng loạt ḿn claymore và ḿn chống cá nhân cài dọc theo mấy g̣ mả thi nhau hàng loạt. Ầm! Ầm! Ầm! Các loạt nổ dọc dài theo kháng tuyến pḥng thủ ḥa với lưới lửa phủ chụp địch trong khu nghĩa địa.
Dường như Bắc quân không nghĩ tới những hàng rào kẽm gai với dầy đặc cái loại ḿn nổ và bên trong là hàng loạt các loại vũ khí cá nhân, vũ khí cộng đồng tua tủa chĩa ra mục tiêu trong tư thế chờ địch. Đợt biển người của Bắc quân sau gần 3 tiếng đồng hồ tấn kích đă bị bẻ gẫy. Một số xác Bắc quân nằm dính trong hàng rào kẽm gai tại khu nghĩa địa. Bắc quân chủ quan, tưởng hệ thống pḥng thủ của quân trường HKTĐ là không đáng ngại nên họ đă phải trả cái giá quá đắt khi bị đánh bật ra ngoài.
Ư đồ của địch là quyết tâm vượt hàng rào kẽm gai, chiếm nghĩa địa để làm bàn đạp chọc thủng mặt Tây của Huấn Khu trong tầm tác xạ của B40, B41 thay v́ đánh chính diện vào cổng chính số 1 mà địch nghĩ có thể hỏa lực pḥng thủ tập trung nặng hơn. Khu nghĩa địa đă diễn ra những đợt ác chiến đẫm máu giữa ban ngày và Bắc quân đă bị thiệt hại nặng nề.
Huấn khu Thủ Đức bây giờ là một băi chiến trường ác liệt, bi hùng, chờ đợi những tang thương, nghiệt ngă khi chiến xa Bắc quân đang trên đường tấn công vào Huấn Khu sau khi bị chận đứng ở các ṿng rào vùng nghĩa địa. Tiếng báo cáo trên hệ thống âm thoại của Bắc quân:
- Báo cáo đồng chí, A5 không thể chọc thủng pḥng tuyến địch! Tổn thất của ta nặng. Không thể chọc thủng và tràn ngập bằng bộ chiến.
- Các đồng chí chuẩn bị dồn hết nỗ lực tùng thiết vào cổng chính. Tăng sẽ đến ngay. Các đồng chí phải khẩn trương thanh toán mục tiêu trước buổi trưa. Địt mẹ! Tên Dương Văn Minh đă ra lịnh đầu hàng mà quân nguỵ vẫn c̣n ngoan cố!
Cái yên lặng của chiến trường bỗng trở nên rùng rợn giữa ánh nắng chói chang. Bên ngoài địch ngưng nổ súng, bên trong ta ngưng nổ súng. Các toán cứu thương di chuyển anh em bị thương về pḥng cấp cứu. Trong các máy âm thoại, trên các máy điện thoại trong Huấn Khu, trên trời cao ngoài tầm cao xạ pḥng không của địch, không có hơi thở, tiếng nói của bất cứ một thứ “đại bàng” hay tư lệnh nào!
Trong thủ đô Saigon, “đại bàng chúa Dương Văn Minh” vừa lên ngôi vài hôm đă rũ cánh đầu hàng. HKTĐ vẫn chiến đấu. Bao nhiêu chiến thuật, kỷ luật, binh pháp, bao nhiêu kinh nghiệm chiến trường, bao nhiêu ḷng tự hào, bao nhiêu ḷng yêu nước của người LÍNH miền Nam các cấp c̣n lại sau trận đánh đẫm liệt ở Xuân Lộc Long Khánh và sau khi được lệnh lui quân, đă dồn lại trong kháng tuyến của HKTĐ sáng ngày định mệnh 30 tháng Tư năm 1975.
Không có cấp chỉ huy, không có tư lệnh chiến trường, các sĩ quan c̣n lại trong Huấn Khu, bất kể cấp bậc, cơ hữu hay tá túc khi đơn vị tan ră từ miền Trung, đă làm việc hàng ngang với nhau, đă phối hợp tuyệt vời trong trận tử thủ. Các SVSQ hai trường Thủ Đức/Long Thành và Đà Lạt đă có mặt ngay trong các chiến hào. Kháng tuyến không c̣n là lính, là Hạ Sĩ Quan, là SVSQ hay là sĩ quan mà là một khối.
Nắng miền Nam chiếu rọi những tia u uất khắp trời. Từ Vũ Đ́nh Trường, giao thông hào, người sĩ quan vô danh không biết thuộc đơn vị nào, mặt đanh lại, Anh phóng ống nḥm quan sát cổng số 9 rồi quay 180 độ, anh quan sát dọc theo kháng tuyến thẳng ra cổng chính số 1. Dường như là một sĩ quan từng xông pha trận mạc, anh dự đóan cái ǵ sẽ xẩy ra sau mấy tiếng đồng hồ “chiến trường yên tĩnh”, địch có thể tung chiến xa vào trận.
Cổng số 1 được bịt kín bởi những hàng rào kẽm gai, quân địch chắc đang núp đâu đó và dân th́ đă lánh xa, bên ngoài Chợ Nhỏ không có một bóng người. Bên trong cổng số 1, dọc theo chiến hào là những vũ khí đủ loại của các đơn vị cơ hữu và của các đơn vị khác mang theo vào trú ẩn trong Huấn Khu. Những ống phóng M72 nằm phơi dưới nắng, nếu địch tấn công vào Huấn Khu xuyên qua cổng 1, thế nào cũng lănh hàng tá M72.
Cái ǵ phải đến th́ sẽ đến. Lấy Saigon được mà HKTĐ c̣n kháng cự, không thanh toán được có thể là mối nhục của Bắc quân. Giờ định mệnh của HKTĐ đă đến. Khoảng sau 10 giờ sáng ngày 30 tháng 4, khi lệnh đầu hàng của Dương Văn Minh loan trên đài phát thanh Saigon, không biết vô t́nh hay cố ư, HKTĐ vẫn ở trong tư thế ứng chiến. Có lẽ tin rằng các đơn vị QLVNCH sẽ tuân theo lệnh của D.V. Minh nên một đoàn chiến xa của Bắc quân từ xa lộ trực chỉ HKTĐ hướng thẳng vào cổng số 1, âm thanh xích sắt càng rơ dần. Đ/Úy Thảo phóng ống nḥm ra cổng chính, Anh la lên báo động cho mọi người:
- Anh em chuẩn bị! Một số chiến xa của địch đang tiến về Huấn Khu, có cả bộ binh tùng thiết và đám du kích nón tai bèo. Đúng là tụi nó! Xe chúng có cắm cờ xanh đỏ của đám Mặt Trận!
Thảo mải mê theo dơi địch di quân, mắt dán vào ống ḍm, miệng tiếp tục nói. Thực ra, nh́n bằng mắt trần, anh em cũng đă nhận ra những ǵ đang xẩy ra và họ đă phóng ra chiến hào pḥng thủ nhanh hơn Thảo dự liệu. Khi anh quay lại th́ mọi người đă sẵn sàng trong thế tác chiến.
Khi đoàn chiến xa địch tiến gần cổng số 1, tên chỉ huy địch bỗng ra lệnh ngừng xe:
- Các đồng chí cẩn thận coi chừng M72! Tại sao Saigon đă đầu hàng mà HKTĐ không có vẻ ǵ là sẵn sàng bàn giao cho cách mạng? Lạ thật! Hay là đám này cũng cứng đầu như đám sư đoàn 18 của tướng ngụy Lê Minh Đảo ở Long Khánh? Ta đă mất ở đó hơn mấy ngàn đồng chí, trận đánh sáng nay nghe báo cáo ta tổn thất khá nặng. Phải cẩn thận.
Một tên sĩ quan VC sốt ruột hỏi:
- Đồng chí tính sao? Chẳng lẽ ớn Long Khánh lại khoanh tay bất động đứng nh́n Huấn Khu của địch ngoan cố không đầu hàng? Lệnh trên buộc ta phải nhổ cái chốt này để tập trung về Saigon nội trong ngày hôm nay.
- Đồng chí nghe lệnh tôi, cho phân tán đơn vị vào nhà dân. Tất cả bố trí bên ngoài chờ lệnh, chỉ một chiến xa ḍ đường phá cổng chính mà thôi để xem quân trú pḥng địch phản ứng ra sao. Các đồng chí khẩn trương chấp hành lệnh.
Một con trâu sắt đen thui từ từ húc về hướng cổng số 1, khoảng 10 giờ 30 sáng, chiếc T54 nghiền xích sắt gầm gừ tiến dần về cổng chính. Không biết bao nhiêu cặp mắt bên ngoài nh́n vô, không biết bao nhiêu cặp mắt bên trong nh́n ra, cả dân lẫn lính hai phe đối chiến. Mọi người nín thở, hồi hộp, họ chờ một tiếng nổ của hỏa tiễn M72 phóng vào chiến xa địch. Nhưng lạ lùng thay, bên ta không ai bắn một phát nào, trong lúc chiến xa địch ủi toạc hàng rào kẽm gai pḥng thủ chắn trước cổng số 1, vừa qua khỏi cổng vừa tác xạ bừa vào Huấn Khu. Đơn lẻ chỉ có một chiếc, rơ ràng không phải chiến xa đi lạc đường, Bắc quân đang giở tṛ ǵ đây?
Lẻ tẻ có những tiếng súng nhỏ của quân trú pḥng tức giận đáp lễ tiếng đại liên trên chiến xa địch nhưng âm thanh bị át đi bởi tiếng súng của địch. Có lẽ quân ta ngần ngại không dám khai hỏa khi thấy súng nhỏ M16, Carbine, Garant của phe ta không tương xứng với đại bác, đại liên trên chiến xa địch? Mấy thứ này làm sao bắn thủng vỏ thép T54! C̣n M72 đâu? Không thấy khai hoả? Chiến trường ǵ đâu như giỡn mặt, như đùa.
Khi chiến xa địch vượt qua trường Quân Báo trên đường ra cổng số 9, Trung Sĩ Hùng Tầu hốt hoảng:
- Đại Uư Thảo, cho lệnh bắn đi chớ. Trời ơi! Nó chạy ngay sát cạnh mấy ống M72 mà sao ai cũng tha cho nó vậy trời!
- Không được, chờ! Bộ ông không thấy chúng nó đại bác ṇng dài, c̣n đám ḿnh súng nhỏ cổ lỗ sĩ! Anh em SVSQ các trường bạn bố trí cạnh đường, chiến hào cách chiến xa địch có một tầm tay với, họ chưa phản ứng th́ ḿnh phá bỉnh sao được? Nguy cho ḿnh và nguy cho cả họ!
Từ bên ngoài cổng số 1, ban chỉ huy của địch cũng căng thẳng theo dơi chiếc chiến xa thám sát đơn độc.
- Lạ thật! các đồng chí có thấy ǵ không? Tại sao địch lại im lặng không phản ứng ǵ? Chẳng lẽ địch bỏ trốn trước lệnh đầu hàng? Ta đă vây kín căn cứ địch rồi làm sao chúng thoát.
- Báo cáo thủ trưởng, tôi nghe có tiếng súng nhỏ của địch nổ. Kiểu cách bố trí pḥng thủ cho thấy địch không buông tay dễ dàng. Tôi lo cho chiến xa của chúng ta sẽ chạm địch dữ dội trên đường trở ra.
- Đồng chí ra lệnh trưởng xa không ủi cổng sau mà hăy quay lại về hướng cổng Số 1 tức khắc, với vận tốc nhanh và khai hỏa tối đa 2 bên đường và các mục tiêu nghi ngờ.
Chiếc T54 chưa chạm cổng số 9 đă quay nhanh lại về hướng cũ, vừa chạy vừa tác xạ liên tục. Khi chiếc T54 vừa lăn xích qua khỏi Vũ Đ́nh Trường, đột nhiên tất cả kháng tuyến hai bên đường đồng loạt nổ súng như mưa vào chiến xa, nhắm thẳng vào tên xạ thủ đại liên trên pháo tháp, hắn biến mất sau vài tràng đạn không biết hắn bị bắn gục lọt xuống ḷng xe hay chui xuống trốn đạn?
Không c̣n bị đại liên uy hiếp, các ổ M72 dọc hai bên hông chiến xa đồng loạt phóng hỏa tiễn vào chiếc T54. Chiếc chiến xa bị vây trong lưới lửa, kinh hoàng rú ga. Một quả, hai quả, ba quả và hàng loạt quả, cái trúng cái trật, nhưng một quả M72 phóng từ hướng Đông phía Trường Thể Dục Thể Thao trúng thẳng vào xích sắt chiếc T54 làm nó đứt xích, khựng lại và rung lên v́ sức nổ. Tuy nhiên, nó vẫn cố lết về hướng cổng số 1, hy vọng thoát khỏi ṿng vây nhưng xích sắt bên trái bị đứt rời, đầu chiến xa xoay thẳng về hướng Khu Tiếp Tân rồi đứng khựng lại cách cổng số 1 không xa.
Trong chiến hào, quân ta đứng vụt dậy reo ḥ như tham dự một trận đánh hào hứng, đẹp như trong xi-nê. Chiếc T54 nằm cọ quạy tại chỗ nhưng chưa cháy, bỗng một SVSQ trường Bộ Binh đứng bật dậy khỏi hố chiến đấu, ném ống M72 xuống đất, phóng ra khỏi hố rút chốt lựu đạn chạy thẳng về chiếc chiến xa, nhẩy vọt lên xe và thảy vào ḷng chiến xa rồi nhảy khỏi xe. Một tiếng nổ long trời trong ḷng chiếc T54, tiếp theo là những tiếng nổ phụ của các loại đạn trong xe. Người SVSQ gan dạ đó không quay đầu lại cho đến khi anh nhảy lọt vào hố chiến đấu. Anh đứng thẳng người nh́n khói bốc ra từ chiếc T54 bất động. Tiếng reo ḥ của quân ta lại vang lên khắp các chiến hào. (**)
Chiếc T54 bốc khói nằm chết tại chỗ, vẫn chưa thấy địch chuyển quân. Hai bên án binh bất động. T́nh trạng sẵn sàng tham chiến trong Huấn Khu vẫn c̣n căng cứng. Các sĩ quan trong Huấn Khu liên lạc nhau để kiểm điểm thương vong. Số thương vong có đến 20 anh em.
Trận đánh không có “đại bàng” tại HKTĐ sáng ngày 30 tháng 4, 1975 được coi là tuyệt vời, dù chiến trường ngay sau đó trở thành u ám khi nghe tin đồng đội bị tử thương và khi nghe tướng Dương Văn Minh ra lệnh buông súng đầu hàng.
Đại Úy Thảo, tự Thảo Ṛm, gọi Trung Sĩ I Hùng giao lại tuyến pḥng thủ. Bóng dáng mảnh mai của anh với cây Carbin M2 chạy vụt nhanh qua Hội Quán Sĩ Quan phụ tay tẩm liệm anh em tử thương, băng bó anh em bị thương. Nỗi đau nh́n anh em trên vũng máu chưa nguôi th́ nỗi đau lớn hơn, bàng hoàng hơn vây bọc mọi người khi được nghe rơ từ chiếc radio: ông Dương văn Minh ra lệnh toàn quân buông súng! Không biết lệnh này ban ra lần thứ mấy từ đài phát thanh Saigon. Có những lời chửi thề tức tối, có những vị sĩ quan gục đầu ôm mặt, những ḍng nước mắt tuôn trào trên những gương mặt một thời xông pha trong cơi chết của trận mạc mà chưa từng đổ lệ…
Thảo Ṛm chạy lên pḥng làm việc của Khối Chính Tranh Chính Trị Trường Quân Báo. Anh gặp Thiếu Tá Bái nước mắt ràn rụa:
- Đại Uư Thảo, thế là hết! Thay đồ nhanh lên để về với vợ con, c̣n ǵ mà chần chờ!
- Không, Thiếu Tá dzọt trước đi. Tôi đă thủ mấy trái lựu đạn mấy bữa nay. Trước khi buông súng, tôi quyết sẽ chơi bọn nó cú chót. Tôi sẽ gài vài trái vào tủ hồ sơ rồi xuống sau.
- Đừng! Đừng anh Thảo! Nó không giải quyết được ǵ thêm, ngộ lỡ trong cảnh hỗn loạn, anh em sau ḿnh vô t́nh mở tủ hồ sơ th́ khốn!
Thảo tuân lời. Anh cởi bỏ bộ quân phục, đôi giầy trận như anh đă từng làm mỗi chiều tan sở rời đơn vị về nhà, nhưng lần này, tay anh run run, tim anh đoài đoạn, ḷng anh trùng xuống khi biết đời binh nghiệp của ḿnh đă chấm dứt, giờ chia tay bạn bè trong t́nh huống tan hàng nghiệt ngă. Trước khi rời bước, anh xoay người nh́n lại bộ quân phục nằm rũ trên bàn. Chợt anh nh́n thấy ba bông mai vàng trên bâu áo như đau đớn nh́n anh vĩnh biệt, trên má anh, hai hàng nước mắt chảy dài.
Sau khi chiếc T54 bị cháy, địch sẽ dứt điểm HKTĐ bằng mọi gía. Đứng trước cư xá phía mặt tiền Trường Tổng Quản Trị, Trung Tá Truyền mắt đăm đăm nh́n ra cổng số 1, mắt đảo một ṿng ra phía Chợ Nhỏ, chợt ông quay lại nói với anh em:
- Điệu này chắc không xong. Ông Minh đă ra lệnh buông súng mà chúng ta vẫn c̣n đánh. Tôi thấy cả Huấn Khu nhiều anh em vẫn cương quyết đánh đến cùng, nhưng thế cờ sẽ không xoay ngược. Tôi sợ tốn xương máu của anh em.
- Trung Tá định làm ǵ? Trong khu vực ḿnh, dù Trung Tá thuộc quân số Trường Bộ Binh Long Thành nhưng Trung Tá là sĩ quan cao nhất có mặt trong khu vực này, không biết bên Trường Quân Báo hay Quân Nhạc có vị sĩ quan cao cấp nào c̣n lại trong Huấn Khu hay không. Chỉ huy trưởng, chỉ huy phó không xuất hiện trên hệ thống liên lạc tác chiến. Thôi th́ Trung Tá cứ nói quyết định của Trung Tá xem sao.
- Tôi gắn cờ trắng lên xe và cùng tài xế ra cổng tiếp xúc với các đơn vị Việt cộng để nói chuyện ḿnh hạ vũ khí.
- Không, tụi em không đồng ư...
- Thế th́ các cậu có giải pháp nào hay hơn trong t́nh huống tuyệt vọng này chăng?
Không ai trả lời. “thầy tṛ” trao đổi quyết định trong không khí nặng nề, căng thẳng. Sau cùng họ để Trung Tá Truyền quyết định. Tr/Tá Truyền vẫn mặc nguyên quân phục và cấp bậc, cùng tài xế lái xe jeep mui trần ra cổng. Cây cờ trắng phất phơ trên cây cần câu máy truyền tin. Chiếc xe chạy chậm, mấy trăm cặp mắt nh́n chăm chăm vào xe ông di chuyển. Ông đứng thẳng người, xe và người không trang bị vũ khí. Bên ngoài địch thấy rơ đây là một sĩ quan của quân đội miền Nam ra tiếp xúc với họ. Khi xe của Tr/Tá Truyền vừa chạm mặt đường ra cổng chính, một qủa B40 hay SKZ trực xạ từ bên ngoài thẳng vào chiếc xe mang cờ trắng. Ầm! Chiếc xe jeep nổ tung lên và bốc cháy. Tr/Tá Truyền và người tài xế văng ra khỏi xe và chết ngay tại chỗ.
Tất cả những người chứng kiến cái chết của Tr/Tá Truyền bàng hoàng, uất hận, họ nhào xuống giao thông hào khai hỏa hàng loạt ra ngoài, những đỉnh đầu ruồi đồng loạt hướng về cổng Số 1, họ sẵn sàng chiến đấu chết bỏ.
Rồi họ chờ phản ứng của địch. Thời gian trôi chậm chạp trên bờ tử khí hắc mùi thuốc súng, địch vẫn án binh bất động. Chiếc T54 vẫn c̣n những sợi khói quặn ḿnh ḅ lên không trung. Khoảng 1 giờ trưa, khi Thiếu Tá Bái và Đại Úy Thảo nghẹn ngào ôm lấy anh em khóa sinh, SVSQ và những sĩ quan thân thuộc, họ nói với nhau những lời vĩnh biệt, tang thương phủ xuống Huấn Khu. Tiếng loa gọi hàng của Bắc quân vọng vô:
- Chúng tôi kêu gọi các đơn vị Ngụy quân đầu hàng, bỏ vũ khí tại chỗ, mặc thường phục và rời khỏi doanh trại.
Loa gọi hàng được nhắc đi nhắc lại xen lẫn với lời gọi buông súng của Dương Văn Minh. Anh em trong Huấn Khu thấy bầu trời bỗng chốc chuyển sang một mầu đỏ rực, cây cỏ gục đầu dưới nắng tháng Tư hừng hực tử khí thê lương. Cũng không gian đó, cũng vùng đất này, vài tháng trước đây, dù có trải qua những giờ phút lửa đạn ngút trời, Huấn Khu Thủ Đức vẫn hiên ngang trong lưới đạn thù vây bủa. Nhưng bây giờ, ḷng trời đang chuyển đổi, ḷng người đang tan nát. Quân địch súng cầm tay, gờm gờm những ngón trỏ gắn vào c̣ AK, đi hai hàng tiến vào Huấn Khu qua cổng số 1. Bên ngoài, như pḥng hờ bất trắc, mấy chiếc T54 chĩa ṇng đại liên vào ḍng thác người mặc thường phục đang ùn ùn ngược chiều đổ ra khỏi Huấn Khu.
Trong ḍng thác người mặc thường phục có cả lính lẫn dân đang tràn về hướng Chợ Nhỏ và xa lộ. Không một tiếng súng nổ, địch âm thầm trám những khoảng trống trong Huấn Khu. Người Lính miền Nam cúi đầu, cắn răng lặng lẽ lê những bước chân không giầy “saut” trên con đường xưa thân quen nhưng trong lúc này bỗng thấy nó trở thành xa lạ.
Có một người tách khỏi ḍng người, đứng dạt sang một bên đường, trân trân nh́n lại Huấn Khu Thủ Đức thấp thoáng bóng địch đang hạ lá cờ vàng, xa xa, vài cột cờ với lá cờ vàng ba sọc đỏ vẫn c̣n tung bay trong nắng. Anh đưa tay chào vĩnh biệt lá cờ trong tầm mắt mà hai hàng nước mắt tuôn rơi…
Trần Văn Trung/Lê Nguyến/Hải Triều
Ghi chú:
(*) Hai sĩ quan tham dự trận đánh và viết lại chi tiết của trận đánh này là Đ/U Trần Văn Trung (hiện ở Canada) và Đ/U Thảo (hiện ở Hoa Kỳ)
(**) Báo Saigon Giải Phóng sau tháng 4/75 cũng đă xác nhận trận đánh lẫm liệt trong HKTĐ với thảm cảnh của chiếc T54 đơn độc trong ṿng lửa M72.