Nhiều vụ ảnh hưởng từ thuốc lá điện tử đến phổi xảy ra nhiều ở Mỹ nhưng ở Việt Nam thì hầu như...không có. Có 1,1% người Việt trưởng thành hút thuốc lá điện tử, đa số họ tưởng rằng thuốc lá điện tử không gây nghiện, gây bệnh.
Bệnh nhân khám hô hấp tại Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh: Lê Nga.
Đây là kết quả điều tra tình hình sử dụng thuốc lá điện tử ở người trưởng thành (GATS) năm 2015, của Bộ Y tế. Theo bà Phan Thị Hải, Phó Giám đốc Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá, hiện tỷ lệ này chắc chắn cao hơn nhiều, đặc biệt ở giới trẻ. Một cuộc điều tra mới về thực trạng hút thuốc lá điện tử ở Việt Nam đang được Bộ Y tế tiến hành, dự kiến năm 2020 mới kết thúc.
"Việt Nam nên cấm thuốc lá điện tử", bà Hải nói tại hội thảo chia sẻ kinh nghiệm về tư vấn và điều trị cai nghiện thuốc lá, ngày 13/11.
Theo bà Hải, nhiều công ty thuốc lá đang cố gắng thuyết phục các chính phủ rằng sử dụng thuốc lá điện tử là biện pháp tốt để cai nghiện thuốc lá cổ điển. Tuy nhiên theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các chuyên gia y tế, chưa có bằng chứng nào cho thấy thuốc lá điện tử giúp người nghiện thuốc cai được. Nguy hiểm hơn, thuốc lá điện tử còn chứa các thành phần, hóa chất, mùi vị hương liệu để hấp dẫn người sử dụng. Trên thế giới đã ghi nhận hàng nghìn ca bệnh nặng có liên quan đến thuốc lá điện tử. Hàng nghìn người ở Mỹ bị suy hô hấp, tổn thương phổi nặng do sử dụng thuốc lá điện tử, 39 người đã tử vong.
23 nước, tiểu bang đã cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử như Ấn Độ, Mỹ, Hàn Quốc... Sắp tới, Bộ Y tế sẽ nghiên cứu để đề xuất với chính phủ và làm việc với Bộ Công thương quản lý, hạn chế, tiến tới quy định cấm.
Bác sĩ Phạm Thị Lệ Quyên, Trung tâm hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết trong thuốc lá điện tử có nicotin nên không thể giúp người bệnh cai thuốc. Thực chất nó khiến người hút chuyển từ nghiện thuốc lá truyền thống sang thuốc lá điện tử. Ngoài nicotin, trong thuốc lá điện tử còn có các hương liệu, phụ gia, nếu không được quản lý chặt có thể bị trộn cả ma túy. Phân tích thành phần trong khói thuốc lá điện tử đã phát hiện có chất gây ung thư như benzen... giống thuốc lá thông thường.
"Thuốc lá điện tử không ít tác hại hơn thuốc lá truyền thống, mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ khác mà chúng ta chưa đánh giá hết được", bác sĩ Quyên nói.
Đối với thuốc lá nói chung, có khoảng 15 triệu người Việt trưởng thành đang hút. Mỗi năm tỷ lệ người hút thuốc chỉ giảm 1-1,5%.
Trung tâm hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai, trung bình mỗi ngày tiếp nhận 15-30 bệnh nhân phổi và đường hô hấp, khoảng hai phần ba trong số họ có tiền sử hút và nghiện thuốc lá, thuốc lào.
"Trung bình một điếu thuốc chứa 1-3 mg nicotin, tác động đến não bộ. Nicotin được xếp vào nhóm có tính chất gây nghiện tương tự như ma túy, heroin và cocain nên muốn cai nghiện cũng rất gian nan và đòi hỏi người nghiện phải có quyết tâm rất cao", bác sĩ Quyên nói.
Từ đầu năm đến nay Tổng đài tư vấn hỗ trợ cai nghiện thuốc lá miễn phí (18006606) của Bộ Y tế, đã tư vấn cho gần 8.000 cuộc gọi. Hơn 3.600 bệnh nhân tham gia chương trình tư vấn cai thuốc lá chủ động từ tháng 4/2017 đến tháng 9/2019 có 750 trường hợp cai nghiện thành công, tương đương trung bình thế giới.