Tôi có dịp nh́n lại Thủ Đức, trên đường đi thăm một người đồng nghiệp cũ, cũng là thầy giáo cũ của tôi trở về,;Thủ Đức sau cơn mưa, đường phố sũng nước và lạnh...
Con đường dẫn vào làng đai học ở Thủ Đức
ẢNH: KHẢ H̉A
Đèn đường vẫn y một màu vàng cũ. Mấy kios bánh tráng Tây Ninh vẫn ế nhệ như chục năm qua. Chạy từ ngă ba 621 đến Chợ Thủ Đức, nh́n góc cà phê cây bàng, cảnh Suối Tiên, công ty Cocacola, khu công nghệ cao và nghe tiếng rít thắng của xe buưt số 8, số 150… càng làm ḷng man mác. Trên con đường cũ, những kư ức của 12 năm, những câu chuyện của mười hai 12 năm lại sống dậy vừa êm ái vừa ầm ào như sóng biển chiều ở quê tôi.
Lúc chạy xe ngang cổng Trường ḿnh, không hiểu tại sao tôi không dám đứng nh́n lâu hơn, dẫu nơi ấy thuộc về tôi gần mười hai năm. H́nh như đó là v́ c̣n cảm giác ḿnh chưa trọn t́nh nghĩa, khi không thể bỏ bản ngă của ḿnh để yêu thương Trường trọn vẹn, như yêu thương một “quê nhà” yêu dấu.
Mười hai năm của tôi ở Sài G̣n, có thể gói hết được trong chữ “Trường”.
2006, tôi lên Sài G̣n, học trường An ninh 5 năm, rồi làm việc ở đó 7 năm. 12 năm Sài G̣n của tôi đều ở đó. Ḍng chữ “Đại học An ninh Nhân dân” từng gắn là một với ḿnh, giờ nó chỉ là một kư ức. Tôi cũng thấy rêm rêm đau, v́ biết ḿnh đă thật sự rời xa nó, nó không c̣n là một hiện tại của tôi… Kư ức mười hai năm, như cái cây đă mọc rễ sâu, nhổ th́ mất mà giữ lại th́ thấy bơ vơ. Xa Trường, tưởng chỉ như xa một nơi làm việc, nhưng thật ra giống như xa một quê nhà, nơi đó có những thân t́nh như người thân của ḿnh. V́ trường không phải chỉ là nơi tôi học, làm việc, mà c̣n là nơi tôi ăn cơm ở đó, sống ở đó, lớn lên trong quăng đời thanh niên ở đó. Trường đă trở thành một gốc quê hương của tôi ở Sài G̣n. Trường dạy thêm cho tôi một bài học cuối cùng: “T́nh thân là một tài sản rất quư của một đời người. Mà những t́nh thân th́ không dễ kiếm chút nào…”.
Bước ra khỏi Trường, tự lo cho ḿnh những bữa cơm, lại nhớ những bữa cơm trường. Thời sinh viên, ăn chung với ba bạn D16A suốt năm năm, bao nhiêu nụ cười và cảm t́nh được gầy dựng. Những bữa cơm giúp bốn đứa chúng tôi có thêm kỷ niệm. “Mày ăn trứng vịt luộc đi, tao nhường cho mày phần của tao…”, đó là một trong những câu nói đẹp đáng nhớ trong thời hai mươi của tôi.
Vừa ăn miếng thịt cá pranin kho lạt nhách giữa nơi xa lạ, nhận ra có những trải nghiệm mới cũng chẳng thú vị tí nào… Những bữa cơm ở xa không thấy ngon, v́ nấu không ngon và v́ quá mệt để mua, nấu, dọn, rửa
Ra trường, tôi ngồi ăn chung bàn cơm với những cán bộ pḥng hành chính. Tôi ăn cơm với mọi người được bảy năm, cũng nhiều gần bằng tổng nửa thời gian tôi ăn cơm chung với ba má…Thi thoảng, mấy d́ gấp miếng thức ăn bỏ vào chén cơm tôi kêu “Ăn đi con!”, cũng thấy bữa cơm thêm chút ấm áp, như đang được ăn với người thân. Ngồi với những “bạn cơm” hóm hỉnh, bữa cơm trưa của tôi càng ngon lành. Chưa kể những bài học cuộc sống, nghề nghiệp được nghe...
Những bữa trưa ở Thái Lan, trời rất nóng, ngồi ăn một khúc cá tự kho, nh́n con cá pranin, thịt giống cá điêu hồng như da đen như da cá rô, lại nhớ khúc cá điêu hồng kho tương trong những bữa cơm trưa ở Trường. Tôi nhớ nước cá sánh đượm màu, chan vào cơm cũng thấy một miền trung nằm trong chén cơm. Vừa ăn miếng thịt cá pranin kho lạt nhách giữa nơi xa lạ, nhận ra có những trải nghiệm mới cũng chẳng thú vị tí nào… Những bữa cơm ở xa không thấy ngon, v́ nấu không ngon và v́ quá mệt để mua, nấu, dọn, rửa. Ăn chỉ để cho no. Nhận ra, khi ở Trường được ăn những bữa cơm ngon v́ khi đến giờ cơm trưa, chỉ việc xuống tầng hầm kéo ghế ngồi ăn, mấy chị, mấy d́ đă nấu sẵn đồ ăn ngon, cá kho ngon, canh chua ngon…
Xa Trường mới hiểu hơn cảnh có được bữa ăn mắc công và mất sức đến như thế nào, lại thấy nhớ và biết ơn những d́, những anh chị nhà ăn như d́ Một, chị Dung, Hạnh và nhiều anh chị tôi không biết tên… đă nấu cho tôi những bữa cơm tươm tất. Dẫu đó là công việc, trách nhiệm của nhân viên nhà ăn, nhưng trong ánh nh́n riêng tư, th́ mọi người đă giúp tôi có những bữa cơm ngon ở Sải G̣n suốt mười hai năm, trong đó có những khứa cá điêu hồng kho tương…
Có thể h́nh ảnh mấy d́ nấu nướng, rửa dẹp rất b́nh thường và quen tay nhưng càng đi xa càng hiểu thêm những nhọc nhằn của họ sau những bữa cơm Trường ḿnh từng ăn.
Nhớ Sài G̣n, nhớ những khúc cá điêu hồng kho ở Thủ Đức.