PH̉NG TUYẾN B̀NH THUẬN
Tại pḥng tuyến Ninh Thuận-B́nh Thuận, sau khi CQ chiếm Phan Rang, bộ Tư lệnh Quân đoàn 3 Tiền phương và Sư đoàn 6 Không quân đă hoàn toàn tê liệt sau khi Trung tướng Nguyễn Vĩnh Nghi và Chuẩn tướng Sang bị bắt.
Theo lệnh của tân Tổng trưởng Quốc pḥng VNCH Trần Văn Đôn, Quân đoàn 3 lập tuyến pḥng thủ tại Phan Thiết.
Chỉ huy mặt trận Phan Thiết là Chuẩn tướng Trần Văn Nhựt, Tư lệnh Sư đoàn 2 Bộ binh từ Phan Rang rút về.
Lực lượng pḥng thủ từ xa Phan Thiết do Trung đoàn 6 của Sư đoàn 2 BB với nhiều TĐ Địa Phương Quân thiện chiến của TK/Bình Thuận và lực lượng chính của Tiểu khu B́nh Thuận gồm TĐ229/ĐP và TĐ/202 phụ trách bảo vệ vòng trong từ Tân An đến Cầu Sở Muối ..
NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG THÁNG 4-1975 TẠI PHAN THIẾT !
Trung úy Cao Hoài Sơn
Mỗi khi nhớ lại những ngày tháng 4-1975, người Lính Chiến VNCH trong ḷng bỗng thấy đau xót. Xót cho quê hương Miền Nam, xót cho thân phận ḿnh.
Không phải v́ VNCH yếu hèn
mà v́ đồng minh phản bội, cắt đứt mọi nguồn viện trợ để bắt VNCH bại dưới tay CSBV để Mỹ rút đi trong danh dự và chấm dứt chiến tranh cùng nhiều lợi ích mà
Mỹ đă kư kết với Trung Cộng.
Thật ra CSBV
không là ǵ với lính tinh nhuệ của VNCH, nếu như Mỹ tiếp tục viện trợ vũ khí cho VNCH trong trận chiến sau cùng này th́ CSBV làm ǵ huênh hoang trong chiến thắng và chúng sẽ không bao giờ ngóc đầu lên nổi v́ chúng đă tung ra con chốt cuối cùng.
Trong ngày 1/4/1975, Cộng quân tấn công pḥng tuyến tiền phương của Quân đoàn 2, tại Phú Yên.
Tại Khánh Dương, Lữ đoàn 3 Nhảy Dù do Trung tá Lê Văn Phát chỉ huy [b][size=3][color=black][i]đă kịch chiến với 4 trung đoàn của 2 sư đoàn Cộng quân.
Lực lượng của lữ đoàn này đă giao tranh
quyết liệt với các đơn vị thuộc Sư đoàn F-10 và F-320 của Cộng quân.
Các tiểu đoàn Dù đă đánh trả quyết liệt bất chấp đạn pháo binh của Cộng quân bắn phá khá chính xác.
Nhiều vị trí mất rồi được chiếm lại, rồi lại bị mất, nhiều lần như vậy nhưng các tiểu đoàn thuộc lữ đoàn 3 Dù vẫn c̣n giữ vững vị trí chiến đấu.
Tướng Phú yêu cầu Lữ đoàn 3 Nhảy Dù cố gắng để chờ quân của Sư đoàn 22 Bộ binh từ Qui Nhơn rút vào cùng với 1 trung đoàn của sư đoàn 23 BB được tái chỉnh trang.
Đến 2 giờ 10 chiều ngày 1/4/1975, khi đang bay trên không phận Khánh Dương th́ Tướng Phú chỉ liên lạc được với một sĩ quan của Lữ đoàn 3 Nhảy Dù.
Tướng Phú được báo vắn tắt là Cộng quân đă tràn ngập nhiều vị trí của các đơn vị Nhảy Dù, tuyến pḥng ngự đă bị cắt nhỏ. Sau đó phía dưới đất tắt máy.
Sáng ngày mồng một tháng 4-1975, một cuộc họp tại Ṭa Hành Chánh Tỉnh, gồm BCH Hành Chánh, Tiểu Khu và bảy Quận Trưởng, nhằm mục đích đối phó với đoàn người di tản từ Cao Nguyên và miền Trung vào sắp tới Phan Thiết.
Trong khi t́nh h́nh tại Lâm Đồng rất sôi động nhất là tại vùng giáp ranh với Định Quán (Long Khánh), QL1 tại Rừng Lá đă bị Cộng quân đóng chốt, quân số cấp Sư Đoàn, chuẩn bị đánh vào Sư Đoàn 18BB tại Xuân Lộc.
Tại B́nh Tuy, Đại tá Tỉnh Trưởng Trần Bá Thành cũng đă lập một nút chận hùng hậu từ Căn cứ 10 cho đến thị xă La Gi. Trước t́nh h́nh này, Đại Tá Ngô Tấn Nghĩa quyết định bỏ ngỏ Phan Thiết để đoàn di tản đi qua.
Ngày 2-4-75, sau khi Bộ Tư Lệnh/Quân Đoàn II lần lượt bỏ Pleiku, Kontum, Buôn Mê Thuột rút về Nha Trang, qua quyết định của Bộ Tổng Tham Mưu / QLVNCH sáp nhập phần lănh thổ c̣n lại của QĐ II vào QĐ III.
Cuộc bàn giao lănh thổ diễn ra tại Lầu Ông Hoàng nơi đặt Bộ Chỉ Huy Hành quân của Tiểu Khu B́nh Thuận giữa Thiếu Tướng Phạm Văn Phú, Tư Lệnh QĐ II và Thiếu Tướng Nguyễn Văn Hiếu, Tư lệnh Phó QĐ III.
Coi như kể từ 1 giờ 45 phút ngày 2-4-75 Quân đoàn II không c̣n . 
Trước t́nh h́nh như vậy, BCH/ Tiểu Khu B́nh Thuận điều động Tiểu Đoàn 229/ĐP do Th/tá Nguyễn Hữu Tiến làm Tiểu Đoàn Trưởng, lúc đó đang làm nhiệm vụ giữ an ninh cho Khu định cư Nghĩa Thuận nằm bên kia Đập Đồng Mới thuộc xă Lương Sơn, rút về tăng cường cho Nam B́nh Thuận.
Vào ngày 1-4-75, Đại đội 4/248/ĐP do Tr/úy Nguyễn Tấn Hợi làm Đại Đội Trưởng thay thế TĐ /229/ĐP.
Trong ngày này Tiểu Đoàn được tăng phái cho Chi Khu Hàm Thuận, riêng Đại Đội 4/229/ĐP do Tr/úy Cao Hoài Sơn làm Đại Đội Trưởng phụ trách bảo vệ Nông Trường Sao Đỏ và đồng bào hồi hương từ Campuchia tại B́nh Tú thế cho đơn vị của Đại úy Huỳnh Văn Quư đă di chuyển tăng cường cho mặt trận Ba Ḥn (Kim B́nh, Hàm Thuận).
Ngày 3-4-1975, toàn bộ Tiểu Đoàn 229/ĐP được lệnh di chuyển về pḥng thủ bảo vệ Tiểu Khu và Ṭa Hành Chánh Tỉnh.
Đại đội 2/229 do Đại úy Lê Viết Duyên làm Đại Đội Trưởng pḥng thủ chu vi Ṭa Hành Chánh.
Đại đội 3/229 doTr/úy Nguyễn Dương Quang làm Đại Đội Trưởng trú đóng tại Vườn Hoa, Lầu nước.
Đại Đội 1/229 do Tr/úy Nguyễn Văn Thứ làm Đại Đội Trưởng đóng từ Bưu Điện qua Ngân Khố dọc theo đường Hải Thượng Lăn Ông.
Đại Đội 4/229 đóng dọc theo đường Nguyễn Hoàng, bảo vệ mặt sau cho Tiểu Khu.
Một ngày đêm trôi qua êm ả, cuối cùng đoàn di tản cũng tràn vào Phan Thiết theo ngă Quốc Lộ 1 từ Bắc B́nh Thuận sau khi đă tàn phá các làng mạc, thị trấn trên đường đi gồm các thị trấn Long Hương, Phan Rí Cửa, Chợ Lầu, Lương Sơn... Tại Phan Thiết .
Sáng ngày 4-4-1975, trên các con đường phố tràn ngập những quân xa, có cả Thiết vận xa M113 và chiến xa M41, M48. Xe Honda và người tràn ngập trên vỉa hè, tất cả các chợ, quán ăn, tiệm tạp hóa, cây xăng đều đóng cửa.
Tuy vậy đoàn di tản và một số côn đồ lợi dụng t́nh thế cướp giật,
không ít Cộng quân đă trà trộn đột nhập vào thị xă Phan Thiết, gây t́nh trạng rối ren hầu t́m cách đánh úp ta.
Tất cả đều bị đập phá tang hoang, các cửa tiệm, cây xăng bị cướp phá. Các nơi chứa gạo dự trữ bị dân tràn vào cướp đi.
Chúng tôi nh́n cảnh này ḷng đau như cắt, nhưng được lệnh không được nổ súng v́ sẽ gây thêm hỗn loạn, dân lành sẽ chết và Đặc cộng địch sẽ lợi dụng cơ hội giết thêm dân rồi vu vạ cho ta. Phan Thiết đă thật sự bỏ ngỏ để tránh đổ thêm máu vô ích.
Sáng ngày 4-4-75 tại Cầu Bằng Lăng ở đoạn đường vắng gần núi Tà Dôn, đoàn di tản đă bị VC phục kích. Có hai binh sĩ của Đại đội 4/229 đang công tác may mắn thoát chết.
Theo lời tường thuật của hai nhân chứng th́
đoàn di tản bị thương vong rất nhiều, v́ VC bắn bừa băi vào đoàn xe trên đó đa số là dân chạy nạn từ vùng hỏa tuyến về.
May nhờ có chiến xa tiến lên tiêu diệt địch quân, yểm trợ cho đoàn di tản tiếp tục tiến về Phan Thiết.
Cơn lốc tàn phá cuối cùng cũng chấm dứt vào buổi chiều, khi một số lượng lớn người và xe di tản vào B́nh Tuy.
Phan Thiết tưởng chừng như qua khỏi cơn đại nạn,
cho đến 10 giờ đêm th́ bỗng nghe một tiếng nổ rất lớn ở hướng phố Gia Long làm cháy ngôi Chợ Lồng Phan Thiết.
ĐĐ4/229 của Tr/úy Cao Hoài Sơn được lệnh đến hiện trường t́m cách giúp đỡ dân chúng chữa lửa cùng trấn áp bọn tội phạm thừa lúc hỗn loạn cướp phá.
Cho đến trời vừa hừng sáng mới dập tắt được đám cháy trong chợ th́
VC bắt đầu pháo kích vào BCH / Tiểu Khu. Nhưng đạn lạc ra ngoài quanh Vườn Hoa, dọc bờ sông đường Trưng Trắc, và Ngân Hàng Việt Nam Thương Tín.
Có hai trái rớt vào khu dân cư ở Khu II B́nh Hưng làm nhiều thường dân vô tội thương vong.
Nhờ ta pháo trả kịp thời nên đă bịt kín họng súng của địch lúc đó đang đặt tại Xuân Phong, Đại Nẫm.
C̣n tiếp ,