Thiếu tá Hồ Quang làm việc cho Bát Lộ Quân, vậy Bát Lộ Quân là ǵ?
Để đi đến hợp tác, liên minh chống Nhật, “Hồng quân công nông” do Đảng cộng sản lănh đạo phải cải cách biên chế theo mô h́nh quân đội của Trung Hoa dân Quốc do Tưởng Giới Thạch là tổng chỉ huy thống lĩnh cả hai lực lượng này.
Bát lộ quân là một h́nh thức biên chế quân sự của Quốc dân Cách mệnh Quân (Trung Quốc) từ 1929 đến 1937, gồm các quân đoàn, sư đoàn hoặc lữ đoàn độc lập hợp thành.
Trong điều kiện như vậy thiếu tá Hồ Quang có thể đi lại hợp pháp một cách dễ dàng và có thể tiếp xúc với các sĩ quan và quan chức trong bộ máy của nhà nước Trung Hoa dân Quốc thông qua đó xác lập ḷng tin với những đảng phái của Việt Nam chống Pháp đang hoạt động tại Trung Quốc đặc biệt là hai đảng mạnh nhất là Việt Cách và Việt Quốc.
Vào mùa hoa quế năm 1938, thiếu tá Hồ Quang từ căn cứ Diên An - "Thánh địa của cách mạng Trung Quốc" đến Quế Lâm. Theo sự sắp xếp của những đồng chí Trung Quốc.
Bát lộ quân ở Quế Lâm do Chu Đức làm tư lệnh, Diệp Kiếm Anh làm tham mưu trưởng. Họ đă bố trí Hồ Quang làm việc tại Cơ quan đại diện của Bát lộ quân thời kỳ Quốc Cộng hợp tác lần thứ hai cùng nhau chống phát xít Nhật xâm lược, đóng tại nhà số 96 đường Trung Sơn Bắc, nội thành Quế Lâm.
Cần biết thêm rằng, tuy chỉ là một thiếu tá trong Bát Lộ Quân, nhưng Hồ Quang và Chu Ân Lai là những người bạn và biết nhau hơn mười năm về trước khi Hồ Quang hoạt động ở Trung Quốc dưới tên Lư Thụy.
Lúc này Chu Ân Lai đang được Đảng phân công là Bí thư Cục miền Nam và làm công tác Mặt trận thống nhất trong vùng Quốc dân đảng nắm quyền.
Đầu năm 1939, Đảng Cộng sản Trung Quốc đă cử một đoàn giáo quan do tướng Diệp Kiếm Anh dẫn đầu tới Hồ Nam mở lớp huấn luyện về chiến tranh du kích và Hồ Quang đă được đích danh những người lănh đạo đảng cộng sản Trung Quốc điều đến đó.
Sau khởi nghĩa Yên Bái (1930) Pháp ra tay đàn áp, các đảng phái chống Pháp chạy tán tác sang Trung Quốc.
Được sự hỗ trợ và khuyến khích của Trung Hoa Quốc Dân Đảng, từ 15 đến 24 tháng 7 năm 1932, tại Nam Kinh, các nhóm hải ngoại đă họp hội nghị hợp nhất, thành lập một tổ chức chung mang tên Việt Nam Quốc dân Đảng Hải ngoại Biện sự xứ (Bureau d’Outre – Mer du Việt Nam Quốc dân Đảng),
Hàng loạt các đảng phái Quốc dân ra đời, mạnh nhất là Việt Nam Cách mệnh Đồng minh Hội do Nguyễn Hải Thần sáng lập năm 1936. Đại Việt Quốc dân đảng do Trương Tử Anh sáng lập 1938. Đại Việt Dân chính Đảng do Nguyễn Tường Tam sáng lập năm 1938. Một lần nữa, Chính phủ Trung Hoa Quốc Dân Đảng đă khuyến cáo và hỗ trợ cho các đảng phái Quốc dân liên minh với nhau để tạo lợi thế chính trị sau này.
Thiếu tá Hồ Quang làm việc tại cơ quan đại diện của Bát Lộ Quân đă có điều kiện tiếp xúc với Lư Tề Thâm, Chủ nhiệm Hành dinh khu Tây Nam Trung Hoa Quốc dân Đảng.
Thông qua Lư Tề Thâm, Hồ Quang đă gặp gỡ được Hồ Ngọc Lăm, Nguyễn Hải Thần và những lănh đạo khác của các đảng phái người Việt chống Pháp lưu vong bên Trung Quốc.
Với tinh thần liên minh tập hợp các đảng phái chống Pháp và chống phát xít, và trong vai tṛ của một người cộng sản Việt Nam đang làm việc cho Bát Lộ Quân nên thiếu tá Hồ Quang được các đảng phái nhiệt liệt đón tiếp.
Họ đơn thuần nghĩ rằng, phong trào cách mạng giành độc lập cho Việt Nam có thêm những người cộng sản với sự hậu thuẫn của Mao và đảng CS Trung Quốc sẽ càng lớn mạnh, phù hợp với xu thế liên minh Quốc - Cộng lúc đó.
Việc đầu tiên Hồ Quang đặt vấn đề để cho những người cộng sản Việt Nam hoạt động trên danh nghĩa “Mặt trận Phản đế”. Người sáng lập “Việt Nam Độc lập Vận động Đồng minh Hội” là Nguyễn Hải Thần tuy không đồng ư nhưng vẫn sẵn sàng hợp tác với những người cộng sản.
Đến đây chúng ta cần t́m hiểu thêm Hồ Ngọc Lăm, Nguyễn Hải Thần và tổ chức “Việt Nam Độc lập Vận động Đồng minh Hội” để thấy thực chất vai tṛ của thiếu tá Hồ Quang lúc đó trong tổ chức này. Từ đó sẽ sáng tỏ, tại sao họ hợp tác với nhau rồi trở thành kẻ thù của nhau khi Việt Nam dành được độc lập (2/9/1945) lúc đó thiếu tá Hồ Quang đă đổi tên thành Hồ Chí Minh.
__________________
|