Phát hiện loài phong lan mới đẹp mong manh tựa thủy tinh. Thực tế đôi khi có một loài hoa mới được t́m thấy ở những nơi mà giới khoa học ít nghĩ tới nhất: trong công viên, vườn cây và thậm chí trong chậu trồng cây trên ban công.
Vẻ đẹp mỏng manh, trong suốt như thủy tinh của loài hoa lan Spiranthes mới. Ảnh: CNN
Và đó cũng là nơi các nhà nghiên cứu ở Nhật Bản t́m ra một loài phong lan mới thuộc chi Spiranthes. Những bông hoa mang sắc hồng và trắng của loài phong lan này rất mỏng manh, trông như thể vừa mới được bàn tay của người nghệ nhân kéo ra từ thủy tinh nóng chảy.
V́ các quần thể của loài hoa mới được phát hiện tại ngay tỉnh Tokyo gần ḥn đảo Hachijo nên các nhà khoa học đă đặt tên cho chúng là Spiranthes hachijoensis. Trên Tạp chí Nghiên cứu Thực vật số ra ngày 17/3, nhóm nhà khoa học ở Nhật Bản khẳng định việc t́m ra loài lan Spiranthes mới chính là lời nhắc nhở quan trọng rằng các loài thực vật chưa được biết đến thường sống ngay dưới trước mắt chúng ta.
“Sự đa dạng của họ lan Orchidaceae thực sự đáng kinh ngạc và những khám phá mới về loài Spiranthes cho thấy tính cấp thiết về việc nghiên cứu và bảo vệ những viên ngọc quư thực vật này”, nhà làm vườn Justin Kondrat nổi tiếng tại Vườn Smithsonian, nói với CNN. Ông Kondrat không tham gia vào nghiên cứu trên.
Loài hoa lan Spiranthes được mệnh danh là "mái tóc của các quư cô" v́ có h́nh dạng giống với những lọn tóc gợn sóng. Spiranthes có một thân chính, xung quanh mọc ra nhiều lớp hoa nhỏ h́nh chuông có thể có màu trắng, hồng, tím hoặc vàng.
Theo nghiên cứu, khoảng 50 loài Spiranthes đă được t́m thấy tại khu vực Âu - Á, Australia và châu Mỹ, điển h́nh là ở những vùng ôn đới hoặc nhiệt đới. Loài hoa này đă được biết đến ở Nhật Bản hàng trăm năm nay.
Trước Spiranthes hachijoensis, “Xứ sở Mặt trời mọc” đă có ba loài lan Spiranthes khác gồm S. australis, S. sinensis và S. hongkongensis, và chỉ có S. australis là mọc trên đất liền Nhật Bản.
Các nhà nghiên cứu cho biết màu sắc của những bông hoa S. hachijoensis thay đổi từ hồng tím đến trắng, những cánh hoa dài 3 - 4 mm.
S. hachijoensis ra hoa nhỏ hơn, song có đài rộng hơn. Cánh hoa ở giữa thẳng hơn so với các loài Spiranthes khác và nó cũng thiếu một cấu trúc để tự thụ phấn. Về mặt h́nh thái, nó gần giống với S. hongkongensis và S. nivea, nhưng những khác biệt nhỏ về h́nh thái và di truyền đă khẳng định nó là một loài hoàn toàn riêng biệt, duy nhất. Ngoài phạm vi Tokyo, các tác giả nghiên cứu cũng t́m thấy S. hachijoensis ở các tỉnh Kanto, Kyushu, Shikoku và Chubu.
Spiranthes là loài phong lan phổ biến nhất ở Nhật Bản và đă được ưa chuộng suốt nhiều thế kỷ. Loài hoa này từng được nhắc đến trong tuyển tập thơ lâu đời nhất của Nhật Bản có từ năm 759.
Có khoảng 28.000 loài lan được biết đến trên toàn thế giới. Tuy nhiên, thực trạng môi trường sống dần biến mất đă gây nguy hiểm cho nhiều loài lan. Sự nổi tiếng của loài hoa này cũng sẽ không thể cứu được chúng nếu con người không kịp thời đưa ra phương án bảo vệ.
VietBF@ sưu tập