ROCKVILLE, Maryland – Ông Bùi Diễm, cựu đại sứ Việt Nam Cộng Ḥa tại Hoa Kỳ, giai đoạn 1967-1972, vừa qua đời vào 3 giờ sáng Chủ Nhật, 24 Tháng Mười, tại nhà riêng ở Rockville, tiểu bang Maryland, thọ 99 tuổi.
Ông Boone La Qui Dung, con rể của ông Bùi Diễm, xác nhận tin này với nhật báo Người Việt, và cho hay: “Cha vợ tôi qua đời an lành trong lúc ngủ.”
Cựu Đại Sứ Bùi Diễm, h́nh chụp Tháng Tư, 2021.
(H́nh: Uyên Nguyên/Người Việt)
Theo gia đ́nh, ông Bùi Diễm qua đời, để lại người vợ 96 tuổi cùng hai con gái và một con trai, và hiện chưa có chương tŕnh tang lễ.
Theo trang Wikipedia, ông Bùi Diễm sinh năm 1923, quê ở Hà Nam, miền Bắc Việt Nam.
Thân phụ ông là nhà nho Ưu Thiên Bùi Kỷ, ḍng dơi phó bảng Bùi Văn Quế và Bùi Ân Niên. Ông có người cô ruột là Bùi Thị Tuất, phu nhân của học giả, thủ tướng Trần Trọng Kim (1945).
Ông từng học trường Bưởi – Chu Văn An, tham gia Trường Lục Quân tại Yên Bái.
“Ông từng làm chủ nhiệm báo Saigon Post xuất bản ở Sài G̣n bằng Anh ngữ (1954-1963). Đây là tờ báo tiếng Anh đầu tiên ở Việt Nam. Ông cũng thành lập hăng phim Tân Việt, sản xuất cuốn phim Chúng Tôi Muốn Sống.”
Về chính trị, ông giữ chức tổng trưởng Phủ Thủ Tướng (1965) trong nội các Thủ Tướng Phan Huy Quát. C̣n trong nội các của Ủy Ban Hành Pháp Trung Ương, ông là ủy viên ngoại giao (1965-1967). Ông cũng là đảng viên Đảng Đại Việt.
Thời Đệ Nhị Cộng Ḥa, ông được Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu bổ nhiệm làm đại sứ Việt Nam Cộng Ḥa ở Washington, D.C., thay thế đại sứ Vũ Văn Thái. Chức vụ này ông đảm nhiệm từ năm 1967 đến năm 1972 th́ chuyển làm đại sứ lưu động cho đến năm 1975.
Sau khi Sài G̣n thất thủ năm 1975, ông định cư tại Hoa Kỳ, sống tại Rockville, Maryland.
Tại Hoa Kỳ, ông là học giả tại Trung Tâm Học Giả Quốc Tế Woodrow Wilson và tại Viện Doanh Nghiệp Hoa Kỳ, đồng thời là giảng viên tại Đại Học George Mason.
Ông xuất bản cuốn hồi kư chính trị “The Jaws of History,” sau đó được dịch ra tiếng Việt tựa đề “Gọng Ḱm Lịch Sử”. Cuốn sách thứ hai là “Vietnamese Economy and Its Transformation to an Open Market System” xuất bản năm 2004.
Ông từng trả lời phỏng vấn Stanley Karnow, tác giả “Vietnam: A Television History” và từng được phỏng vấn trong loạt phim “The Vietnam War” (Chiến Tranh Việt Nam) của nhà làm phim Ken Burns năm 2017.
Ông cũng tham gia nhiều hoạt động, là một thành viên trong Ban Cố Vấn của National Congress of Vietnamese Americans (NCVA, Nghị Hội Toàn Quốc Người Việt tại Hoa Kỳ). Ông tiếp tục hoạt động trong Đảng Đại Việt và từng giữ chức chủ tịch Ban Chấp Hành Trung Ương của Đại Việt Cách Mạng Đảng.
(TL)