Muốn vậy, cần phải có mô h́nh thực hiện nhằm đạt được cơ chế chính trị không độc quyền như cộng sản, đều quyền như Tàu, hay phân quyền như Tây, mà là cơ chế tựa mô h́nh liên bang - trung ương tập quyền, địa phương phân quyền mà cha ông ta đă từng thực hiện dưới hai thời thịnh trị Lư-Trần.
Cơ chế chính trị đan quyền (trung ương tập quyền, địa phương phân quyền) tương tự thể chế liên bang của Hoa Kỳ: tiểu bang có hiến pháp và những quyền riêng tư mà liên bang không được xâm phạm (như quyền mở cửa cơ sở thương mại trong đại dịch Covid-19) - tức địa phương phân quyền - ở xă hội xa xưa của ta gọi là phép vua thua lệ làng - hương ước lệ làng mạnh đến nỗi phép vua cũng phải dừng bước trước cổng làng; c̣n những ǵ thuộc chung cho cả nước th́ trung ương quyết định: kinh tế, quốc pḥng, y tế, giáo dục, an sinh xă hội..., tức trung ương tập quyền nhằm vận động toàn lực quốc dân cho những mục tiêu chung. Điểm khác biệt lớn nhất giữa hai cơ chế phân quyền và đan quyền là quốc dân quyết định hay các chính đảng quyết định? Trong cơ chế đan quyền, quyền ở dân th́ họ sẽ cân nhắc lợi hại để có những quyết định hợp lư, hiệu quả và thể hiện đúng ư dân nhất; đảng phái quyết định th́ c̣n dựa trên quyền lợi riêng tư, thương lượng kéo dài tốn kém, chưa kể c̣n bị ảnh hưởng bởi vận động hành lang (lobby) do các nhóm quyền lợi khác nhau lôi kéo (interest groups) khiến các quyết định thường nghiêng về phía quyền lực mạnh hơn, khó thể hiện được ư chí toàn dân, gần đây thường là ‘phân nửa nguyện vọng’ quốc dân Mỹ trong các cuộc bầu cử vừa qua. Nhưng nước Mỹ vẫn mạnh và vẫn có khả năng ‘lănh đạo’ thế giới là nhờ nhân dân được phép phản biện và nhà nước biết lắng nghe, tôn trọng ư dân để điều chỉnh sai sót.
Trong cơ chế đan quyền, vai tṛ nhà nước chuyển từ cai trị sang điều hành và phối hợp các hoạt động xă hội, tạo điều kiện thuận lợi, b́nh đẳng cho toàn thể quốc dân phát huy hết tiềm năng và sáng kiến, đóng góp vào sự hưng thịnh tiến bộ chung của cả xă hội.
Qua các biến cố đau thương gây chia cách ḷng người, ngày nay không một đảng phái hay nhóm người nào có thể dễ dàng thành công trong việc đưa đất nước thoát khỏi tụt hậu, cất cánh vươn lên nếu không dựa vào trí tuệ tập thể, tạo được đồng thuận và ủng hộ của toàn thể quốc dân. Người dân của một quốc gia có thể khác biệt nhưng có chung một tương lai và tiền đồ tổ quốc, đều cần nh́n đến thế lớn của dân tộc mà noi gương cha ông, bao dung chấp nhận sự khác biệt của nhau, hy sinh chối bỏ quyền lợi đảng phái riêng tư nhằm thực hiện nguyên tắc đối lập thống nhất từ đạo thống Tiên Rồng, thay thế cho đối lập loại trừ nhau th́ mới có thể đẩy mạnh công cuộc phát triển đất nước trong giai đoạn toàn cầu hoá hôm nay.
12.08.2020
|