Trong bài phát biểu trước 6 hăng tin lớn của châu Âu, Thủ tướng Đức – bà Angela Merkel đă bày tỏ thất vọng khi cho rằng, Mỹ đang từ bỏ vai tṛ lănh đạo toàn cầu. Bà Merkel cũng dành lời khen ngợi tầm ảnh hưởng cũng như khả năng phát triển của Trung Quốc – đối thủ của Mỹ.
Ông Trump và Thủ tướng Đức Angela Merkel trong một cuộc gặp (ảnh: Reuters)
“Mỹ đang tự rút lui khỏi vị trí lănh đạo toàn cầu và các nước châu Âu cần phải chuẩn bị cho t́nh huống này, bao gồm cả việc tự lực về khả năng quân sự”, bà Merkel nói.
Theo Thủ tướng Đức, xét về chi tiêu quốc pḥng, các nước châu Âu đang ngày càng phải chịu nhiều gánh nặng, thậm chí là áp lực hơn cả thời Chiến tranh Lạnh v́ “không c̣n có thể trông cậy vào sự bảo vệ từ Mỹ”.
“Từ trước đến nay, chúng ta đều nghĩ rằng Mỹ sẽ măi là một siêu cường thế giới. Tuy nhiên, hiện tại nếu Mỹ muốn tự thoái lui th́ chúng ta cần có tính toàn về điều đó”, bà Merkel phát biểu.
Trong bài phát biểu, bà Merkel không đề cập đến kế hoạch xây dựng một lực lượng quân sự chung cho Liên minh châu Âu (EU).
Thủ tướng Đức nói rằng, bà nhận ra giá trị của khối NATO khi đóng vai tṛ là “chiếc ô bảo hộ hạt nhân” trong bối cảnh thế giới chứng kiến bất ổn về chính trị và sự trỗi dậy của các cường quốc châu Á như Trung Quốc.
Bà Merkel cho rằng, nhiều quốc gia trên thế giới đang ngày càng trở nên “ích kỷ” hơn. T́nh h́nh này trái ngược so với xu hướng đa phương trước khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.
“Ngày nay, chúng ta phải làm tất cả những ǵ có thể để tránh rơi vào chủ nghĩa bảo hộ. Nếu châu Âu muốn có tiếng nói, trước hết chúng ta phải trở thành h́nh mẫu tốt”, Thủ tướng Đức nói.
Phát biểu của bà Merkel dường như muốn ám chỉ tới chính sách đối ngoại của chính quyền ông Trump.
Dưới thời ông Trump nắm quyền Tổng thống Mỹ, Washington đă đàm phán và hủy nhiều thỏa thuận mà ông Trump cho rằng “gây bất lợi” cho đất nước.
Ông Trump cũng nhiều lần chỉ trích các thành viên NATO, đặc biệt là Đức, không đáp ứng đủ nghĩa vụ tài chính với khối này. Mỹ cũng gây áp lực lên các đối tác để khiến họ e dè khi hợp tác với Trung Quốc.
Trong đại dịch Covid-19, chính quyền Tổng thống Trump tuyên bố cắt đứt quan hệ với WHO và dừng tài trợ cho tổ chức này, bất chấp việc các đồng minh kêu gọi Mỹ không nên từ bỏ vị trí lănh đạo trong bối cảnh dịch bệnh lây lan.
Những hành động của chính quyền Tổng thống Trump được giới quan sát đánh giá là đă khiến cho nhiều đồng minh thân cận thất vọng. Một số chuyên gia phân tích nhận định ông Trump “giỏi phát triển kinh tế nhưng non về chính trị”.
Trước đó, Thủ tướng Đức cũng từ chối lời mời tham dự hội nghị G7 của Mỹ v́ dịch bệnh đang bùng phát. Mỹ cũng tuyên bố cắt giảm lực lượng đồn trú tại Đức.
B́nh luận về Trung Quốc, bà Merkel dành lời khen ngợi về khả năng phát triển kinh tế của Bắc Kinh.
Theo RT, bà Merkel dường như không muốn đứng về phía đồng minh truyền thống là Mỹ trong cuộc đối đầu với Trung Quốc.
Thủ tướng Đức cho rằng, sức mạnh của Trung Quốc là thực tế mà tất cả các quốc gia trên thế giới hiện nay phải t́m cách làm quen.
“Trung Quốc đă trở thành một nhân tố quan trọng toàn cầu. Chúng ta hợp tác với Trung Quốc về kinh tế và ứng phó với biến đổi khí hậu nhưng cũng là đối thủ cạnh tranh do hệ thống chính trị khác nhau. Việc không đối thoại với Trung Quốc chắc chắn là ư tưởng tồi tệ”, bà Merkel nói.