Đến đời Minh Mạng, những người cùng ḍng với vua được gọi là Tôn Thất. Trong Hoàng Tộc lập ra Tôn Nhơn Phủ để coi sóc việc trong hoàng thất , Và để phân biệt thân sơ, phân biệt các đời, vua cho soạn hai bài Đế hệ thi và Phiên hệ thi. Mỗi bài đều có 4 câu 5 chữ, toàn là mỹ tự để đặt chữ lót cho con cháu 20 đời.
Đế hệ thi dùng cho con cháu của vua Minh Mạng,là ḍng chính và chỉ những người thuộc ḍng đế mới được làm vua. Đế hệ thi được áp dụng bắt đầu từ đời vua Thiệu Trị về sau, nguyên văn như sau:
Miên Hồng (Hường) Ưng Bửu Vĩnh/ Bảo Quư Định Long Trường/ Hiền Năng Kham Kế Thuật/ Thế Thoại Quốc Gia Xương.
Phiên hệ thi ḍng phụ(phiên ở đây có nghĩa là phên dậu) có tất cả 10 bài, dùng cho hậu duệ của 10 người anh em trai của vua Minh Mạng (vua Gia Long có tất cả 13 hoàng tử, 3 người mất sớm, 10 người có con cháu). Phiên hệ thi cũng nhằm phân biệt Tôn Thất anh em gần gũi với vua Minh Mạng với Tôn Thất là con cháu các Chúa Nguyễn (thuộc Tiền hệ).
Mười bài Phiên hệ thi thứ tự gồm: Anh Duệ (cho con cháu Hoàng tử Cảnh - anh vua Minh Mạng), tiếp theo là Kiến An, Định Viễn, Diên Khánh, Điện Bàn, Thiệu Hóa, Quảng Oai, Thường Tín, An Khánh và Từ Sơn (đều là em vua Minh Mạng). Mỗi bài cũng 4 câu, tổng cộng 20 chữ. Ví dụ bài Anh Duệ:
Mỹ Duệ Anh Cường Tráng/ Liên Huy Phát Bội Hương/ Lệnh Nghi Hàm Tốn Thuận/ Vỹ Vọng Biểu Khôn Quang.
Như vậy, có thể thấy, “các mệ” nào mang họ Nguyễn Phúc (ví dụ Nguyễn Phúc Hồng A, Nguyễn Phúc Bửu B, Nguyễn Phúc Quư C...) th́ đó là con cháu của vua và có... khả năng làm vua , vi2 đây là gịng chính(thời Nhà Nguyễn).
Phía nữ th́ giống nhau , đầu mang Tôn Nữ , nhưng phân theo sự gần gủi với người đầ của Đế hệ thi , không phân biệt gịng đế hay gịng phụ .
Ví dụ con gái của mệ Nguyễn Phước Ưng Kư là em của Vua Tự Đức Nguyễn Phước Hồng Nhậm, ḍng đế , công chúa đó có tên là Công Tằng Tôn Nữ Minh Ngọc , Công chúa nầy có người em trai , theo thứ tự trong đế hệ thi con của Ưng là Bửu , Hoàng tử nầy tên là Nguyển Phước Bửu Lộc , con gái của ông là công chúa Công Huyền Tôn Nữ Nga My , em trai của Công chúa là hoàng tử Nguyễn phước Vĩnh Đan , con gái của Hoàng Tử Vĩnh Đan là công chúa Công Tôn Nữ Diệu Ngọc , sau đó tất cả nhưng đời sau công chúa đầu là Tôn Nữ mà thôi , quy luật nầy đàu áp dụng hết cho 10 hoàng tử con của Vua Gia Long .Khi Khởi binh cho tới lúc xưng đế 1802 , Vua trải qua bao thăng trầm khổ cực bôn ba khắp nơi , cho nên khi lên ngôi để nhớ ơn các công thần giúp Vua dựng nước , ngoài việc thăng quan , hậu thưởng Vua c̣n xét theo công trạng để cho đổi họ thành hoàng thất , như Lê Văn Đậu được đổi thành Tôn Thất Đậu , phần v́ nhà Lê ,Chúa Trịnh cũng đả hết thời nên họ coi đó là một vinh dự để trở thành gần gủi với hoàng tộc . Con gái của người họ Tôn Thất cũng mang họ Tôn Nữ .Cho nên nếu thấy cha mang họ Tôn Thất và con gái mang họ Tôn Nữ th́ không phải nằm trong ḍng dơi của Hoàng Đế. Viết đến đây
tui cũng nhức đầu chóng mặt ,xin kiếu các bạn .
